سابقه و هدف: پراکنش افسنتین در مازندران، گیلان، آذربایجان، کردستان، تهران و خراسان است. در منابع طب سنتی ایران افسنتین جهت درمان بسیاری از بیماری‌ها معرفی شده است. هدف از این مطالعه، مروری بر منابع طب سنتی ایران در مورد افسنتین و بررسی اثرات مشاهده شده از آن در مستندات علمی اخیر است که ضمن بررسی تطبیقی این موارد، این گیاه و اثرات آن در طب سنتی و پزشکی نوین معرفی  شود. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر...

مقدمه: بهداشت مادران باردار، یکی از اساسی‏ترین راه‏های حفظ سلامت جنین و مادر است. حکمای طب سنتی ایران تلاش اصلی خود را در زمینه حفظ سلامتی فرد و جامعه متمرکز کرده و دستورات ساده بهداشتی و دستورالعمل‏های کاربردی در دوران بارداری ارائه کرده اند که در این نوشتار، این دستورات جمع‏بندی و با مقالات و تحقیقات جدید مقایسه شدند. روش کار: در این مطالعه مروری و کتابخانه‏‏ای، کتب مرجع و مهم طب سنتی و مقالا...

سابقه و هدف:  خرما (Phoenix dactylifera)، یکی از مهمترین منابع تغذیه ای در کشورهای جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا بوده که ایران نیز بعد از مصر دومین کشور تولید کننده خرما در جهان است. با گسترش و پیشرفت علم در حوزه های مختلف، بعضی از فواید و خواص طبی و تغذیه ای خرما تایید شده است. با مطالعه قرآن، روایات و احادیث امامان معصوم (ع) درمی­یابیم که به بسیاری از این خواص و خواص دیگر اشاره شده است. لذا بمن...

مقدمه: اهمیت تغذیه‌ی نوزاد با شیر مادر واقعیتی است که رهنمودهای طب سنّتی و نیز علم نوین تأکید و توجه خاصی بدان دارد. این اهمیّت تا بدانجاست که حکمای بزرگی چون شیخ الرئیس ابوعلی‌سینا، مباحثی چند را به تفسیر و توضیح این مهم و نیز تدابیر لازم پیش، در حین و پس از تولد نوزاد؛ ارایه نموده‌اند. در بحث حاضر، نگاه منابعی چون قانون در طب شیخ الرئیس ابوعلی‌سینا، ذخیره‌ی خوارزمشاهی حکیم سید اسماعیل جرجانی، خ...

طب اسلامی دارای آموزه ها و دستورات خاصی است که تدبر و عمل به هریک از آن ها می تواند زمینه های پیشرفت و ترقی مسلمانان را فراهم نماید. یکی از این آموزه ها، در ارتباط با مسایل مختلف بهداشتی است. «درخت مسواک» یا «اراک»  با نام علمی « s alvadora persica l.» از خانواده «salvadoraceae» یکی از گیاهانی است که در زمینه بهداشت دهان و دندان در متون اسلامی بر روی آن تأکید شده است. آموزه های طب اسلامی در مور...

خلاصه هدف. این مطالعه مروری با هدف بررسی اثرات درمانی زعفران بر بیماری­های قلبی عروقی از نقطه نظر طب ایرانی و طب نوین انجام شد. زمینه. بیماری­های قلبی­ عروقی در حال حاضر تقریبا نیمی از بیماری­های غیر مسری را تشکیل می­دهند و عامل مرگ 3/17 میلیون نفر در سال هستند. زعفران یکی از گیاهان دارویی است که در طب ایرانی برای درمان بیماری­های قلبی کاربرد دارد. زعفران بخش قابل استفاده یک گیاه پایا و از تیره...

ارجوزه ی طبی یکی از آثار کم تر شناخته شده ی منسوب به ابن سینا، دانشمند و طبیب بزرگ ایرانی در قالب شعر تعلیمی به زبان عربی است. ابن سینا در این کتاب دوره کاملی از طب سنتی ایران را در قالب 1326 بیت شعر عربی در بحر رجز سروده است. شعر تعلیمی یکی از قالب های شعر است که تأمین اهداف آموزشی و انتقال مفاهیم علمی بر جنبه های ادبی و شعری اولویت دارد. شعر ابن سینا در ارجوزه ی طبی ساده و روان بوده و مباحث ع...

طب سنّتی ایرانی نظام جامع طبی است که به نوعی از پزشکی کنونی متمایز می‌باشد. پاسخ به این پرسش که چرا و چگونه طب سنّتی ایرانی نظام پزشکی جامعی محسوب می‌شود، نیازمند تبیین بنیان‌های فلسفی طب سنّتی در حوزه‌هایی است که با دانش پزشکی و با حرفه‌ی طبابت یا عمل بالینی مرتبط باشند. این مقاله با رویکردی منطقی و فلسفی (و نه رویکردی تاریخی) به تحلیل «استدلال علمی» در طب سنّتی ایرانی می‌پردازد که نتایج آن در ح...

سابقه و هدف: آمله با نام علمی Phyllanthus embelica از خانواده Euphorbiacea و به‌طور گسترده در طب سنتی هندوستان و ایران برای درمان بیماری‏های مختلف از جمله بیماری‏های گوارشی، بیماری‏های مغز و اعصاب، بیماری‏های چشم، قلب و... استفاده می‌شود. این گیاه با نام آملج بارها و بارها در کتب منبع طب سنتی ایران تکرار شده است و میوه آن بخش مورد مصرف آن است. از دیدگاه حکما دارای مزاج سرد و خشک بوده و بسیار قا...

دوره قاجار به‏ویژه دوران سلطنت ناصرالدین شاه در تاریخ تحولات پزشکی ایران اهمیت زیادی دارد؛ زیرا در این دوره طب نوین کم‏کم جایگزین طب سنتی ایران می شود. در این مقاله شیوه معاینه و روش های معالجه بیماران در آن دوره رگ‏زدن، حجامت، زالو انداختن، جراحی، ورزش، تنقیه و داغ کردن از دیدگاه شماری از سیاحان بررسی شده که در اغلب موارد مورد تأیید آنها قرار گرفته است. این بررسی می تواند چشم اندازی از چگونگی ...