اشیاء مکانی و روابط توپولوژیکی بین آن ها، ارکان اساسی در مدل سازی ها و آنالیزهای مکانی هر سامانه ی اطلاعات مکانی، محسوب می شود. روابط توپولوژیکی در یک فضای توپولوژی، برای بیان وضعیت های دو شئ نسبت به یکدیگر در این فضا تعریف می شوند. این روابط (توپولوژیکی) تحت تبدیلات همریختی ثابت می مانند و در استنتاج، آنالیز و مدل سازی های gis، نقش بسیار مهمی دارند. به همین دلیل مطالعه در این حوزه همواره مورد ...

هدف از طرح تکامل برزخی نفس، امکان و کیفیت تکامل نفس در عالم برزخ است. در ضمن بحث، به نظریة حرکت، قوه و فعل و نظریة تجدد امثال که به ترتیب مربوط به فلاسفه و عرفاست، اشاره می شود. سؤال های زیادی در رابطه با تکامل نفس بعد از مرگ مطرح است که در این مقاله به دو سؤال پاسخ داده می شود: سؤال اول،آیا تکامل در عالم برزخ ممکن است، یا در عالم بعد از مرگ تکامل امکان ندارد و سؤال دوم، آیا با فرض قبول تکامل ب...

از گذشته همواره در کنار علم حصولی نوع دیگری از معرفت که از آن به علم حضوری یا شهودی تعبیر می­شود مطرح بوده است. در میان فلاسفه گروهی معتقدند که شهود تنها به وسیلة عقل صورت می­گیرد و گروهی دیگر بر این باورند که شهود توسط نفس انسانی صورت می­گیرد که یقین­آور است و غیر از این طریق معرفت، بقیه قابل اعتماد نیستند. افلاطون یکی از فلاسفه­ای است که طریق معرفت صحیح را شهود می­داند ولی همواره در بین فلاسف...

در مباحث مربوط به فهم متون دینی، یکی از مهمترین مسائل مسأله تأویل است. پرسشهای اساسی در این مسأله اینهاست: فرآیند فهم متن دینی مثل قرآن و روایات چگونه شکل می گیرد؟ نقش معارف عرفی و زبان عادی در فهم این متون چیست؟ عقل و یافته های عقل نظری چه نقشی را در این باره بازی می کنند؟ روش شهودی- عرفانی چقدر کارآیی دارد؟ و ... پاسخ ملاصدرا به پرسشهای مذکور موجب شکل گیری دستگاه تأویلی خاصی شده است که در این...

در عصر سهروردی متکلمان، فقها و صوفیان به مخالفت با فلسفه برآمدند؛ در چنین موقعیتی، سهروردی نظامی معرفتی بنا گذاشت که در آن عرفان و قرآن و برهان در کنار یکدیگر قرار گیرند. او ضمن تبیین اعتبار عقل، نقل و شهود، به عنوان سه منبع برای پاسخ به پرسش های معرفتی؛ نظامی فکری از سنخ حکمت و فلسفه عرضه نمود و یافته های این سه منبع را به صورتی منسجم و هماهنگ در کنار یکدیگر قرار داد. این انسجام و عدم التقاط، ...

بخش زیادی از بحث‌های کشفی، علمی و فلسفی را با محوریت خیال می‌توان تبیین کرد. کاربرد خیال در مباحث هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی عرفان، همواره مورد توجه اهل نظر در علوم فلسفی و شهودی بوده است؛ در این میان، خیال نقشی اساسی را در تحقق و تبیین بخش عظیمی از مکاشفات پیش روی عارف ایفا می‌کند. از نظر ابن‌سینا، خیال به دو روش در شهودات عرفانی تأثیر گذار است: اول) خیال سالک با ادراک صور کمالی و حقیقی و لذت از...

هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیرگذاری سفرهای چهارگانه‌‌ی عرفانی در تحلیل و تبیین اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام بوده و اندیشه‌‌ی سیاسی را از نظر ملاصدرا با رویکرد عرفانی و با نگاه به «اسفار اربعه» بررسی کرده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن توصیف اسفار اربعه، دستاوردهای عقلی-شهودی هر یک از سفرها در اندیشه‌‌ی سیاسی اسلام به بحث می‌‌گذارد . یافته‌‌ها بیانگر آن است‌‌که اسفار اربعه‌‌ی عرفانی می‌‌ت...

شناخت خدا با خدا، نه‌تنها مورد تأکید روایات فراوانی قرار گرفته، بلکه به عنوان تنها راه شناخت خدا معرفی شده است. در تفسیر این روایات، محدثان، متکلمان، فیلسوفان و عرفان‌پژوهان دیدگاه‌های متعددی عرضه کرده‌اند که نوشتار حاضر، به گردآوری، دسته‌بندی، تقریر و ارزیابی مهم‌ترین آن‌ها پرداخته است. از ره‌گذر این جستار، مشخص می‌شود که تفسیر این روایات به «شناخت خدا با قدرت الهی»، «شناخت خدا با بهره‌گیری از...

یکی از متفکران مسلمان که به شرح اسمای الهی پرداخته، ابن‌برجان، عارف و مفسر اندلسی است. هدف این مقاله بررسی رویکرد و روش ابن‌برجان در کتاب شرح اسماء الله الحسنی، به روش اسنادی و توصیفی ـ‌ تحلیلی است. یافته‌ها نشان می‌دهد رویکرد ابن‌برجان در شرح اسمای الهی، عرفانی است. از دیدگاه او، احصای اسمای الهی شامل هفت مرحله است که عبارت‌اند از: بررسی لغوی، توضیح مفهوم، شناخت ارتباط هر اسم با صفات ...

دیوید هیوم، از فیلسوفان تجربه‌گرا، با رصد خاستگاه تصورات و اعتقادات، مفادشان را توضیح می‌دهد؛ زیرا به اعتقاد او بر پایه اصل نسخه‌برداری، تصور و اعتقادی که خاستگاه مبهمی داشته باشد و نتوان آن را به انطباع مشخصی بازگرداند، محتوای مشخصی ندارد و پوچ است. هیوم همین رویکرد را در تبیین منشأ و مفاد اعتقاد به نفس/خود/ روح آدمی پی می‌گیرد و به این نتیجه می‌رسد که اعتقاد به نفس، نه امری عقلی و نه شهودی (م...