جنبش فکری ساخت گرایی و نظریه ادبی متأثر از آن، از زبان شناسی و به ویژه آموزش های زبان شناس سوئیسی فردینان دوسوسور تأثیر به سزایی گرفته است. سوسور زبان را در دو سطح زبان (لانگ) یعنی آن نظام زیرساختی که ناظر بر کارکرد زبان است و گفتار (پارول) یعنی زبان آن گونه که در واقع و در عمل به کار گرفته می شود، تقسیم کرد. نظام زبان بر هر پاره گفتار واقعی مقدم است. زبان یک نظام هم زبان و کلی دلالت گر است که ...

نزار قبانی شاعر سوری تبار، به عنوان یکی از سرآمدترین و معروف ترین شاعران نوگرای معاصر عرب مطرح است. شاعری که با صداقت بی نظیر خود مرزها را درنوردید، به طوری که جهانی ترین شاعر عرب نام گرفت. هنگامی که نخستین دیوان شعری اش را در سن 21 سالگی منتشر ساخت، موجب سر و صدای فراوان گردید. در ابتدا شعرهای عاشقانه اش را به شیوه قدما و کلاسیک سرود و سپس در عرصه شعر نو به فعالیت خود ادامه داد. نزار، مبدع شیو...

ادبیات و جامعه شناسی در قلمروهای مختلف نظری و عملی پیوندهایی عمیق دارند. یکی از پیوندگاه هایی که در این قلمرو، زمینه ای ارزشمند و مهم برای مطالعه و پژوهش فراهم می آورد بروز و نمودهای شهر و مظاهر آن در ادبیات است. شهر و عناصر پیوسته به آن در گذر زمان، دوره های زندگی انسان را بازمی تاباند و یکی از شاخصه های شعر نو توجه ویژه به این تغییر و دگرگونی در زندگی و نگاه انسان امروز است. این پژوهش می-توان...

شهاب الدین بن معتوق حویزی(1025-1087هـ./1616-1676م.)در دوره ای زیست که تمدن عربی واسلامی رو به افول نهاده بود. و در رأس این افول، کم رنگ شدن خلاقیت ونو آوری در ادبیات و شعر عربی قرار داشت؛ و ویژگی مهمی که بر تمام ادبیات عربی سایه انداخت و شعر و ادبیات عربی را از خلاقیت باز داشت مجموعه ای از بازیها و آرایه های بلاغی که معمولا فقط در سایه کم سو شدن نو آوری سر از خاک در می آورند. واین شاعر که در سا...

ساختار شعر معاصر-در قیاس با شعر سنتی- در پی تغییر در مضمون، دگرگون شد. مضامین جدید در شعر جایگزین مضامین سنتی شدند و به دنبال آن شیوه تصویرپردازی این موضوعات نیز دگرگون گشت. تصویر یکی از ارکان مهم شعر محسوب میشود که از ابتدا شاعران و ادبا به آن توجه خاصی نشان دادهاند و مکتبهای مختلفی بر اساس چگونگی تصویرپردازی در شعر به وجود آمد و در این راستا گاه آن را بر محتوی برتری میدادند و گاه برعکس. از عن...

محمد ماغوط از بزرگان ادبیات معاصرعربی و از پیشوایان و پایه گذران شعر منثور محسوب می گردد. قالب شکنی و گریز از محدودیت سبکی از خصوصیات بارز این شاعر نامی به حساب می آید. از عمده ترین مضامین شعری این شاعر و نویسنده ی نامدار عربی، می توان به اغراض سیاسی، اجتماعی خاص او اشاره کرد. البته غم واندوه نیز از بارزترین مضامین شعری وی است که در مجموعه های شعری او جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. این ...

تعهد، نماد نوعی همبستگی و پیوند میان ادب وادیب با فرهنگ و جامعه است. خصیصه ای که ریشه در رویکرد و باور اعتقادی افراد دارد و در مباحث نقد ادبی جدید از جایگاهی ویژه برخوردار است. گرچه مصادیق آن در ادب عربی قدیم بس فزون است؛ ولی در ادبیات معاصر و نقد آثار شاعران معاصر، همواره مورد توجه پژوهشگران می باشد. در این رساله با عنایت به جایگاه شعری دو شاعر فلسطینی یعنی ابراهیم طوقان و فدوی طوقان، آن بخش ...

هنر فراخوانی میراث از جمله مسائل مهمی است که مورد توجّه شاعران معاصر عربی قرار گرفته و بازتاب وسیعی در آثارشان داشته است. فاروق جویده از چهره های متمایز و صادق در جریان شعر معاصر مصری است که در جای جای آثارش از این هنر بهره برده و سعی داشته اهداف خود را از این رهگذر بیان کند. میراث در شعر او در دو سطح کلی متون دینی و حضور شخصیّت ها اعم از دینی، سیاسی، تاریخی، عامیانه و ادبی تجلی یافته است. از آن ...

‏آنچه که باعث شده است شعر معاصر عرب، بیش از شعر معاصر ایران در جهان دارای مخاطب باشد را می توان در چند مورد خلاصه کرد: ‏مهم ترین عامل که ممکن است در ژرف ساخت شعر همه شاعران معاصر عرب باشد، تراژدی فلسطین است. شاعران معاصر عرب با درک درستی از مسئله فلسطین توانستند مفهوم دقیق مبارزه با امپریالیسم سرمایه داری را درک کنند و معادلات استعمار گرانه را در طرح نظام های مختلف دریابند. روشنفکران عرب درحقی...