بر خلاف دیدگاه سنتی در مطالعات سبک شناختی ادبیات، در مطالعه ی حاضر فرض نگارنده بر این بوده است، که این دو شاخه ی علمی می توانند از یافته های یکدیگر به شکل مطلوبی بهرمند شوند. با چنین فرضی مطالعه ی حاضر بر آن است که نشان بدهد، از یافته های علم زبان شناسی می توان در تجزیه و تحلیل عینی تر زبان ادبیات بهر جست. در راستای تحقق این هدف در چهار چوب طرح پیشنهادی لیچ ( 1969) انواع هنجار گریزی های زبانی د...

در بررسی شعر معاصر به دلیل بر هم ریختن ساختارهای هزارسالۀ شعر فارسی این تصور پیش می‌آید که ممکن است نوع و روش‌های کارکرد صور خیال در شعر معاصران با شاعران سلف متفاوت باشد. برای کشف این موضوع، چهار شاعر؛ مهدی اخوان ثالث، سهراب سپهری، فخرالدین مزارعی و حسین منزوی از جریان‌های مختلف شعر معاصر فارسی انتخاب شدند تا پژوهشی در زمینه‌ها و میزان استفادۀ صور خیال در شعر آن‌ها صورت گیرد. د...

از بدو اختراع رباعی، این قالب مورد توجه و استقبال شاعران در ادوار مختلف شعر و ادب فارسی بود. از دلائل عمده ی اقبال شاعران به این قالب، سهل ممتنع بودن،کوتاهی، نکته سنجی، تصویرسازی، خیال انگیزی، کشف، زاویه ی دید، «آنِ» شاعرانه و مهمتر از همه غافلگیری لذتبخش در پایان بندی آن است. مجموعه ی پیش رو جستاری در رباعی معاصر از نیما تا اکنون است. شکل گیری رباعی ازدیدگاه ساختاری و درون مایه ای آن، همراه با ...

آن چه پیش روی خواننده قرار دارد، پژوهشی است، دربرگیرنده ی پنج جستار که در جستار نخست، نگارنده با صرف وقت فراوان و با مطالعه و دقّت بیشتر در چیستی فولکلور و جزئیات آن، تلاش نموده است تا کلّیات و مبانی موضوع را هرچند به طور گسترده، تبیین نماید. در این جستار خواننده با موضوعاتی چون : ترکیب فولکلور و مفهوم ترکیبی آن، برابرنهاده های پارسی فولکلور، تعاریف مختلف و متفاوت فرهنگ عامّه، گستردگی و چرایی گستر...

پژوهش حاضر تحت عنوان " هایکو و جایگاه آن در شعر نوین ایران" و با هدف معرفی قالب مذکور در شعر امروز ایران، پس از بررسی 17 اثر چاپ شده بین سال های 70 تا 90 به بیان ویژگی‎های بنیادین هایکوی فارسی و سنجش میزان شاعرانگی آنها پرداخته است. با توجه به ایجاز و ایماژ که مهمترین مولفه‎های هایکو هستند، 3639 کوتاه‎سروده‎ی مندرج در این کتابها بررسی شد. مولفه‎های فصل‏واژه، برش‎واژه، ایماژ، حرکت، معنای نهان و ...

"جفری لیچ"، زبان شناس معروف معاصر، در بحث ابزارهای موثر در شعرآفرینیِ شاعران امروز، به طبـقه بندیِ شـگردهای هنـجارگریزی یا قاعـده کاهی پرداخـته و آن را در هشـت گونه ی مختلف «آوایی»، «زمانی»، «سبکی»، «گویشی»، «معنایی»، «نحوی»، «نوشتاری» و «واژگانی» مورد تحلیل و ارزیابی قرار داده است. در این میان، شعر معاصر ایران و عراق با زبان خاصّ خود، هویّتش را در گریز از عادت هایی می داند که از گذشته تاکنون بر ت...

نوستالژی از اصطلاحاتی است که از علم روانشناسی وارد عرصه­ی ادبیات شده است. در جستار پیش رو نگارندگان بر آنند تا با استفاده از شیوه­ی توصیفی – تحلیلی به بررسی این پدیده­ی روانی در سروده ­های دو شاعر معاصر عراقی و ایرانی «نازک الملائکه» و«فروغ فرخزاد» بپردازند. تحقیق نشان از آن دارد که اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی روزگار شاعران، عدم توجه به زن، فاصله­های طبقاتی، از دست دادن عزیزان و...  باعث شده...

بازتاب اسطوره های ملی و دینی در شعر سلمان هراتی و سید حسن حسینی تأثریافته از فرهنگ انقلاب و تفکر حماسی دوران دفاع مقدس است. اندیشه¬ی ایرانی و هویت ناب دینی، شاعران انقلاب اسلامی را بر آن داشته است تا با واژه¬گزینی¬های مناسب، اسطوره های نو را با اسطوره¬های کهن تلفیق کنند و بدان طریق، روح حماسی را در کالبد جامعه ایران اسلامی بدمند. دوران دفاع مقدس عرصه¬ی فعالیت هنرمندان و ادبا به ویژه شاعران انقل...

از میان عناصر تلمیحی شعر فارسی، مضامین آیین مسیحیت به انگیزه های گوناگون همواره مورد توجه شاعران بوده است. در شعر معاصر فارسی نیز کاربرد این عناصر و مضامین چشمگیر است و ازجمله احمد شاملو با کاربردی دیگرگون بیش از دیگران از آنها استفاده کرده است. این شاعر به سبب مطالعۀ عمیق و پیگیر متون گذشته (به ویژه متون نثر دینی، تاریخی و اسطوره‏ای)، مطالعۀ آثار ادبی جهان مسیحیت، نگاه متکثر فرا‏‏ ایرانی- فرا ...

داستان­های قرآن همواره دستمایه شاعران ادب فارسی در خلق مضامین و تصاویر ناب و زیبا بوده است. یکی از این داستان­ها قصه آدم و حوا و هبوط آن ها از بهشت به دلیل خوردن میوه ممنوعه است. در شعر گذشته فارسی این میوه به تبعیت از اکثر تفاسیر اسلامی همواره گندم قلمداد شده است، در حالی­که شاعران معاصر گاه به پیروی از روایات اسلامی این میوه را گندم دانسته­اند و گاه مطابق با تفاسیر تورات، آن را سیب یا درخت مع...