بیشتر تاریخ نگاران نگارگری مکتب اصفهان عصر صفوی به جدایی نگاره از کتاب آرایی و شعر روایی اشاره کرده اند و مطرح ساخته اند که دوگونه هنریِ نگارگری و شعر درصدد بوده اند که به عنوان گونه هنری مستقلی عمل کنند. محققان حوزه ادبیات به واژگان نگارگری در اشعار دوره مکتب اصفهان نظیر نگاره، قلم مو، رنگ، آب و رنگ، و دیگر عناصر و لوازم نگارگری پرداخته اند. این مقاله بر آن است تا به تعامل شعر و نگارگری در مکتب...

سنّت شعر فارسی، تا رسیدن به دوره صفویه و پیدایش سبک هندی، تاریخ هفتصدساله ای را پشت سر گذاشته است. ویژگی های شعر سبک هندی را عموماً در پرتو متغیّرهای بیرونی (چون اجتماع و فرهنگ و اقتصاد) نگریسته اند؛ یا تحول زیبایی شناختی شعر این دوره را در چهارچوب صناعات و فنون شعری رایج در آن عصر بررسی کرده اند. گذشته از این، می توان مولفه های شعری این دوره را در تعامل با میراث شعری پیش از خود و در بستر سنّت شعر ...

صائب با هنر بی نظیر خویش، پیکرة شعر را با تار و پود مضمون و ایهام و تشبیه و استعاره و مراعات النظیر چنان درهم می بافد و می تند که هوش هر خواننده ای را از سر می برد، چنان که بی اختیار به ایجاز و اعجاز کلامی و مضمون پردازیِ شاعر اقرار می کند. در ذهن صائب، همه چیز و همه حالات و همة موجودات، دست مایة مضمون آفرینی است. او بر این باور از هر آنچه دیده و شنیده، مضمون تراشیده و آن را در هاله و طیفی از مض...

هدف از انجام این تحقیق بررسی برخی اصول باروک که توسط سه تن از صاحبنظران بنام در این عرصه، هانریش ولفلین، فرانک جی وارنک و خوزه آنتونیو ماراوال ارائه شده، در دو مجموعه شعر «نغمه ها و غزلها» و غزل های مقدس از جان دان و گزیده ای از 201 شعر صائب تبریزی که توسط امیربانو کریمی انتخاب و ویرایش شده است می باشد. از میان همه ی اصول ارائه شده توسط ولفلین، نقاشی گونگی، قالب باز، وحدت و وضوح نسبی در مورد اد...

موضوع این پایان نامه، سیمای ایران در عصر صفوی از منظر اشعار صائب تبریزی است. ایران درعصر صفوی، از لحاظ تاریخی، مذهبی، نظامی، فقه شیعه، ادبیات شیعی و رواج بازرگانی و روایی اقتصاد از جایگاه ویژه ای برخورداراست. از طرفی اهمیت تأثیر گذاری این دوران را نباید درشاعر نکته سنج، باریک بین و ژرف نگری همچون صائب نادیده گرفت. هدف از نگارش این پایان نامه، بررسی زمینه های اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، ادبی، جغراف...

صائب را می‌توان تواناترین شاعر در تجسم بخشیدن به معانی دقیق و مصور ساختن افکار رقیق در قالب الفاظ خواند. دیوان وی، به عنوان چیره‌دست ترین شاعر سبک هندی، مزین به تشخیص، باریک‌اندیشی، مضمون‌های بکر و بدیع، خیال‌پردازی، معانی رنگین و استعاره‌های متعالی و دور از ذهن است. در دید تازه جوی وی دنیا لبریز از شعر و زیبایی و مضمون ژرف است که با مصور ساختن آنها می توان مکررات و مالوفات خسته‌کننده را از دنی...

یکی از نظریه­های نقد ادبی معاصر، آشنایی­زدایی defamiliarization می­باشد و این روش به هرگونه تلاش هنری که رنگ رخوت و عادت را از هر دو سوی تعامل ادبی (مخاطب و گوینده) می­زداید و ادارک حسی و بازی با ذهن و هنر را بارور می­کند، اطلاق می­شود. صائب به عنوان نمایندة سبکی که به تازه­گویی و طرز نو و ابتکار شهرت دارد، یکی از نامبرداران تاریخ ادبیات فارسی در جهت آشنایی­زدایی است. روش­های صائب برای ایجاد...

صائب با هنر بی‌نظیر خویش، پیکرة شعر را با تار و پود مضمون و ایهام و تشبیه و استعاره و مراعات‌النظیر چنان درهم می‌بافد و می‌تند که هوش هر خواننده‌ای را از سر می‌برد، چنان‌که بی‌اختیار به ایجاز و اعجاز کلامی و مضمون‌پردازیِ شاعر اقرار می‌کند. در ذهن صائب، همه‌چیز و همه حالات و همة موجودات، دست‌مایة مضمون‌آفرینی است. او بر این باور از هر آنچه دیده و شنیده، مضمون تراشیده و آن را در هاله و طیفی از مض...

در این مقاله سعی داریم اندیشه خرد ستیز دو متفکر از دو فرهنگ کاملاً متفاوت یعنی یک متفکر و شاعر ایرانی یعنی صائب تبریزی و یک متفکر و فیلسوف آلمانی یعنی نیچه را از منظر اندیشه خردستیزانه‌شان و و تجمیدشان از شور و سرمستی مورد بررسی و تطبیق قرار دهیم. نیچه با تقدم بخشیدن به عناصر دیونوسیوسی در مقابل عناصر آپولونی به مخالفت با عقل برخاسته و صائب نیز تحت‌تأثیر سبک هندی و بامضامینی نظیر گران جانی عقل؛ ...

از جمله شاعران توانمند سدة یازدهم هجری که علیرغم خلاقیت‌ها و ذوق شعری‌اش تقریباً گمنام مانده، سید علی­رضا پسر سید مساعد جبل عاملی متخلص به مهری و سید و مشهور به مهری عرب (تولد 1050هـ.ق. – وفات؟) است. نگارنده در این تحقیق بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخ خطّی دیوان این شاعر و بررسی و تحلیل عناصر و مؤلّفه‌های سبکی او بپردازد. بررسی­های به عمل آمده حاکی از آن است که مهری عرب شاعری تواناست که...