این مقاله بحث و تحقیقی دربارة خطبة جهادیه حضرت علی (ع) است . نگارنده در این مقاله کوشیده است تا در ضمن شرح به ردّشبهه ها پردازد و در این راستا سه عنصر اصلی خطبه یعنی خطیب و زمان خطبه و مخاطبان را بیشتر معرفی نماید و تردید و گمان را از اذهان بزداید و به شرح ابعاد روحی و عقیدتی و سیاسی و نظامی و ادبی حضرت علی امیرالمؤمنین (ع) به اجمال بپردازد. و در بخش دوم که شرح زمان سخنرانی و خطابه است ‘ موقعیت ...

تحقیق حاضر به بررسی چگونگی تاثیر تکنیک های مبتنی بر شرح معنایی، شرح ساختاری و شرح معنایی-ساختاری در روند یادگیری لغات پرداخته است. براساس مدل topra فرض گردید که شرح معنایی-ساختاری در مقایسه با شرح معنایی و شرح ساختاری تاثیر منفی در روند یادگیری لغات خواهد داشت. بر اساس مدل lop فرض بر این بود که شرح معنایی در مقایسه با شرح ساختاری منجر به افزایش میزان یادگیری لغات خواهد شد. علاوه بر این در حالت ...

شرح و تفسیر مثنوی جلال الدّین محمد مولوی سابقه ای دیرین دارد، اما نکته حائز اهمیّت در شیوه شرح این تفاسیر، گرایش عرفانی آنها در توضیح محتوایی ابیات است. در شیوه تفسیری که برای تحلیل یکی از مشکلات مثنوی در این مقاله به کار گرفته شده است، کوشیده ایم تا حوزه معانی ابیات را از میان مباحث برون متنی نظیر مباحث و مسائل عرفانی، به الفاظ آن محدود و مدلّل سازیم. در این شیوه، مبنای معنایابی در شعر توجّه به صن...

صدرالأفاضل قاسم­بن حسین خوارزمی یکی از دانشمندان و ادیبان بزرگ ایرانی و صاحب کتاب الیُمنی فی شرح الیَمینی است که در سال 617ق در یورش مغولان به خوارزم کشته شد. تا آنجا که می دانیم، تنها کسی که شرحی از احوال و آثار او به دست داده، یاقوت در کتاب معجم الأدباست. کتاب الیمینیِ عتبی غیر از اشتمال بر تاریخِ دوره­ای بسیار مهم از دولت غزنوی، از جمله کتابها و مآخذ ادبی مهم سدۀ پنجم ...

استفاده از نظریه های زبان شناسی در تحلیل آثار ادبی، هم می تواند جنبه های تازه ای از آثار ادبی را پیش روی ما آورد، هم می تواند افق های تازه ای را به روی چشم زبان شناسان بگشاید. این مقاله با چنین رویکردی به سراغ نظریه زبانی «کنش گفتار» رفته، آن را روی یکی از مشهورترین ژانرهای ادبی (شطحیات) پیاده می کند. در بخش نخست، سعی کردیم با اشاره به سیر تکوینی نظریه کنش گفتار، مبانی آن را توضیح دهیم؛...

نثر فنّیِ نفثه المصدور را محمّد خُرَندزی زیدَری نَسَوی در نیمه نخستِ سده هفتم هجری قمری نوشت. این کتاب افزون بر اینکه موضوع اصلی آن بیشتر، شرح حالِ خود نویسنده در هنگامِ حمله مغول است، در بر دارنده مطالب تاریخیِ ارزشمندی نیز می باشد. دوگانگیِ هدفِ نویسنده برای تاریخی و ادبی نوشتن، سبب شده است که پژوهشگران و سخن شناسانِ ادب فارسی درباره ارزش ادبی آن هم صدا نباشند. بعضی این اثر را تنها نثری فنّی به انگیزه بازتاب...

یکی از شرحهای مشهور نهج البلاغه، شرح ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح این ابی الحدید به لحاظ ادبی و تاریخی ممتاز است و بایستی بدین ویژگی ها معرفی شود. ابن ابی الحدید در شرح خود افزون بر انجام تفسیرهای معمولی در حوزة مفردات و جملات نهج البلاغه- که غالباً رنگ بلاغی و کلامی هم دارد- از راههای مختلف اصالت نهج البلاغه را اثبات کرده است. برخورد ایجابی با اصیل نمودن نهج البلاغه و در نتیجه نشان دادن برتری...