یکی از متخصصان برجسته در حوزۀ تاریخ ادیان میرچا الیاده است، که در دهه های اخیر درفرانسه و امریکا زندگی کرد . از آثار وی در می یابیم که اسطوره همیشه گزارشی از آفرینشاست و از چگونگی آفرینش و تکامل هستی سخن می گوید . هر چند اسطوره از نگاهاسطوره شناسان کارکردهای متعددی دارد، امّا مطابق نظر الیاده، اسطوره مبتنی برهستی شناسی است و تنها از حقایق، از اموری که واقعاً حادث شده اند و از اموری که کاملاًتجلّی ی...

این تحقیق ویژگی استمرار شخصیتها در آثار جمیز جویس را روشن می سازد. این مطالعه این حقیقت را مورد بررسی قرار می دهد که در دوبلین، محل تکراری وقایع جویس ، شخصیتهایی هستند که به طور مدوام حضور دارند. این جنبه از استمرار نمی تواند تصادفی یا بدون اهمیت تلقی شده از آنجایی که در و نمایه های متداوم نیز در تمامی آثار خویش به چشم می خورند. برخی از شخصیتها با همان اسامی خودشان دوباره ظاهر می شوند، برخی یاد...

فرانتس کافکا به عنوان یک نویسنده فلسفی، در پی یافتن حقیقت است و به تجربیات شخصی زندگی خود بعدی اسطوره ای می بخشد. این دورنمایه افلاطونی، این اشتیاق روح برای یافتن حقیقت، مضمون اصلی داستان های بلند و کوتاه او به شمار می آید. در این مقاله، شاهکارهای کافکا، در ارتباط باکتاب مقدس، تفسیر می شوند. در تمام نوشته هایش، حقیقت غایب است و قهرمانان می کوشند تا به آن برسند: حقیقت به صورت نمادین در دادگاه، ق...

شعر یکی از پهناورترین عرصه های تجلّی اسطوره ها و نمادهای زنانه است. در ادبیات معاصر، طاهره صفارزاده در راستای برآورده شدن آرمان های آزادی خواهانه ی خود، از وجود زن برای بارور ساختن سروده هایش بهره برده است. وی زن را نمادی از زایندگی و پرورندگی انسان ها دانسته است؛ به همین دلیل در بیش تر شعرهایش برای او، بُعد اسطوره ای و الهه وار قائل شده است. در این پژوهش مفاهیم آفرینش زن، زنانگی، عشق و احساسات ز...

اسطوره ها در طول تاریخ همواره از رخدادهای سیاسی - اجتماعی تأثیر می پذیرند و در برابر آنها واکنش نشان می دهند. در حوزه داستان نویسی معاصر یکی از اصلی ترین حوادثی که بر ساختارهای سیاسی، اجتماعی،فرهنگی و ادبی تأثیر عمیقی گذاشت، واقعه کودتای 28 مرداد است. این حادثه باعث اجتناب نویسندگان از بیان انتقادی صریح و پناه بردن به درون و بهره¬گیری از زبان مبهم، نمادین و اسطوره ای در انعکاس مسائل جامعه و جهت...

شاهنامه ی فردوسی اثری گران مایه است که فردوسی بسیار هنرمندانه با استفاده از اسطوره، توانسته خردورزی و نقش اراده ی انسانی را به نظم بیان کند. پیوند خرد و اسطوره در تمام داستان ها و شخصیت های شاهنامه آشکارا و صریح و نیز در ژرفای اثر مشاهده می شود. قصه ها در شاهنامه؛ علاوه بر پیگیری هدف های عام داستان نویسی، اهداف متعالی دیگری را نیز دنبال می کنند. داستان نگاره ی«رستم خفته و نبرد رخش و شیر» که در ...

اسطوره و کهن الگوها بیانگر آمال و اندیشه های جهان شمول انسانی اند. از سویی اسطوره نشانگر تأمل، تجربۀ دینی و رویارویی آدمی با امر قدسی اند. اگرچه اندیشه و زیست انسان دچار تغییرات و دگرگونی های گونا گون است؛ اما از نفوذ اسطوره و کهن الگوها رهایی ندارد. بر این مبنا، روایت های عرفانی یکی از اساسی ترین محمل ها برای بروز کهن الگو و اسطوره هاست. نگارنده با توجه به اهمیت نمادپردازیِ روایت های عرفانی و ل...

شهر کاشان مرکز رشد و بالیدن شخصیتهای اثرگذار در فرهنگ و تمدن اسلامی در سده های پنجم و ششم هجری است. فهرست منتجب الدین از آثار برجسته رجالی این دوره و حاوی شماری درخور توجه از چهره های علمی، ادبی و فرهنگی آن دوران است. این مقال پس از مقدمه ای کوتاه به تخریج نام و نشان آنان از کتاب مزبور پرداخته است.

طبق نظر یونگ «کهن الگوها» در ناخودآگاه جمعی از طریق نمادها ظهور می یابند. زمین یکی از نمادهای طبیعی است که با مفهوم مادر زمین، مادر هستی و محبوبه سابقه ای اسطوره ای در ذهن انسان دارد. این مفاهیم به نوعی با مفهوم سیاسی زمین که اغلب مترادف واژه وطن است، مرتبط می گردد؛ به دیگر عبارت مسائل سیاسی در شکل اسطوره و با تکنیک های ویژه آن به تصویر کشیده می شود. پژوهش پیش روی به بررسی این کهن الگو در اشعار...

هند سرزمین اسطوره ها است و کهن الگوها و ایزدبانوان در سروده های شاعران این دیار نمودی ویژه دارند. در این نوشتار برآنیم که نمود این کهن الگوها و ایزدبانوان را در غزل های بیدل دهلوی، بیابیم و دریابیم کدام یک از آن ها در ذهن شاعر بیش تر رسوب کرده، و به گونه ای ناخودآگاه، در زبان او پدیدار شده است.نتایج نشان می دهد که سه کهن الگوی زایش خداانگاری، زمین زایی، و گیاه (درخت) زایی در اشعار بیدل به کار ر...