هند یکی از مهم‌ترین سرزمین‌ها برای پرورش فیل در جهان است. از این رو این حیوان تنومند در زندگی مردم و حکم‌رانان هند، همواره اهمیت و جایگاه ویژه‌ای داشته است. مسلمانان نیز از آغاز ورود به شبه قاره هند دریافتند که یکی از راه‌های دست‌یابی به پیروزی در کشاکش‌های سیاسی و نظامی، به‌کارگیری این حیوان است. از جمله سلسله‌های حکومت‌گر مسلمان که به پیروی از حاکمان محلی هند، فیل‌ها را برای رسیدن به اهداف سی...

مثنوی غنایی "بلقیس و سلیمان"، اثر "احمد­خان صوفی"، شاعر هندی قرن دوازدهم و سیزدهم ﻫجری قمری، به تقلید از "خسرو و شیرین" نظامی سروده شده است. در این پژوهش، نسخه­ی چاپ سنگی این اثر به همراه شرح احوال و آثار دیگر این مؤلف معرّفی شده، ضمن تبیین مستند داستان قرآنی بلقیس و سلیمان به ویژگی­های معراجیّه و ساقی ­نامه ی آن نیز پرداخته و جنبه­های ادبی، زبانی و بلاغی متن مورد تحلیل قرار گرفته است. پس از بررس...

سلجوقیان که نظام قبیله ای داشتند و از رسوم و سنت های قبیله ای پیروی می کردند، در آغاز در امور نظامی نیز ساخت قبیله ای داشتند. سلاجقه در جایگاه جدید خود در مقام حاکمان قلمروی وسیع مجبور به استفاده از عناصر و امرای نظامی از دیگر قوم ها بودند که این امر به اختلاط قومی در داخل سپاه ثابتی منجر می شد که بنا به نیازها و ضرورت ها تشکیل داده بودند. روند سازماندهی عناصر نظامی در بافت سپاه سلجوقیان و به د...

یکی از اشکالات عمده­ای که بر فرهنگ­نویسانِ شبه قاره هند وارد است، لغت­سازی و ترکیب­سازی­های ناروا است. پیدایش شماری از لغات و ترکیبات ساختگی در این فرهنگ­ها معلول بدخوانی و تصحیف­خوانیِ واژه­ها و ترکیبات دیوان شاعرانی همانند خاقانی است. البته برخی از این واژه­ها و ترکیبات ساختگی از شروحی که بر آثار خاقانی و نظامی و انوری نوشته شده، وارد فرهنگ­های فارسی شده است. از آنجا که یکی از منابع مهمّ لغت‌نام...

فراگرد پ‍ژوهش، فراگردی بسیار حساس و خطیر است. کمترین انحراف در فراگرد پ‍ژوهش ممکن است موجب تحریف یافته‎های علمی شود و دستیابی به حقیقت را دشوار یا ناممکن کند. پ‍ژوهشگر حداقل با سه دیوار شیشه‎ای حاصل از گستره واژگان، روش، و موضوع‌شناسی پ‍ژوهش مواجه است که نوعی رویکرد پارادایمی یا شبه پارادایمی را به فراگرد پ‍ژوهش تحمیل می‎کند. یک راه گذار از این موانع نامرئی، اتخاذ رویکردی زبان‎شناختی در علوم می...

پیشینه تاریخی بندر ریشهر در شبه جزیره‌ بوشهر به چندین هزار سال قبل از میلاد منتهی می شود. در زمان پادشاهی عیلام، این منطقه لیان نام داشته و به لحاظ اقتصادی و سیاسی، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در دوره ساسانیان لیان تغییر نام پیدا کرده و ریشهر نام گرفت. در این دوره ریشهر به اوج رونق و شکوفایی در زمینه های سیاسی، نظامی و اقتصادی رسید. با ورود اسلام به ایران، ریشهر نیز به مانند مناطق دیگر ...

آسمان، شب و پدیده هایش از دیرباز نوع بشر را به شگفتی وامیداشته و این انگیزه را در او ایجاد می کرده که پی به اسرار آن و ستارگانش ببرد.در رساله ی حاضر به بررسی توصیف شب، پدیده ها و جلوه هایش در شعر دو شاعر قرن ششم، خاقانی شروانی و نظامی گنجوی، از لحاظ صور خیال موجود در آن پرداخته ایم که با توجه به اهمیت تشبیه و استعاره در این مقوله، این دو عنصر خیال انگیز شاعرانه بیشتر از موارد دیگر مورد بررسی قر...

پیشینه تاریخی بندر ریشهر در شبه جزیره بوشهر به چندین هزار سال قبل از میلاد منتهی می شود. در زمان پادشاهی عیلام، این منطقه لیان نام داشته و به لحاظ اقتصادی و سیاسی، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. در دوره ساسانیان لیان تغییر نام پیدا کرده و ریشهر نام گرفت. در این دوره ریشهر به اوج رونق و شکوفایی در زمینه های سیاسی، نظامی و اقتصادی رسید. با ورود اسلام به ایران، ریشهر نیز به مانند مناطق دیگر ت...

«هدیه‌‌الاخیار» یا «شرح تحفه‌‌الاحرار» اثر «محمد رضا ملتانی» فرزند « محمد اکرم ملتانی»، از فارسی‌ نویسان شبه قاره در قرن یازدهم، اگرچه از آثار دست دوم ادب فارسی محسوب می‌شود، قطعا به دلیل دانش و اطلاعات سرشار و دقت فراوان شارح در فحص و بحث و بیان ظرایف لغت، دستور، معانی و بیان راهگشای محققان و دانشجویان در شرح دشواری های «تحفه‌‌الاحرار جامی» خواهد بود. ملتانی از خادمین شیعه‌ مذهب شهنشاه اورنگ‌ز...