شعر احتجاجی یکی از مهم ترین موضوعات شعری نزد شاعران شیعه بوده است و در دوره اموی با توجه به ظهور حزب ها و جریان های سیاسی حاکم نمود بیشتری پیدا کرد و شاعران شیعه همواره کوشیدند تا با کمک شعر احتجاجی خود به گونه ای به دفاع از حقّ اهل بیت پیامبر( ص) در امر خطیر خلافت بپردازند. در این رساله به بررسی شعر احتجاجی شاعران بزرگ شیعه ی دوره اموی مانند کمیت بن زید اسدی، سیّد حمیری ،و عبدی کوفی پرداخته می ش...

چکیده بدیع یکی از شاخههای علم بلاغت است که به کارگیری آن ضمن آرایش کلام به بخشی از توان هنری شاعر اشاره دارد. دیدگاه افراطی منتقدان به این فن، سبب شده است نقش آرایههای سودمند بدیعی در میان صنایع غیرمفیدی که به علل گوناگون گسترش یافتهاند، نادیده گرفته شود تا جایی که نظریات ارائه شدهی آنها، توصیه به پرهیز از استفادهی صنایع بلاغی و بدیعی را نشان میدهد. این پایاننامه ضمن بررسی کاربرد صنایع بلاغی،...

سمبولیسم ادبی در دو دهه ی پایانیِ قرن هیجدهم در غرب ظهور کرد و بخشی از مشخصه ها و مبانی آن، پس از مشروطیت به شعر فارسی راه یافت. با ظهور نیمایوشیج، سمبول پردازی و نمادگرایی به صورت یکی از جنبه ها و ارکان شعر نو در آمد و به تدریج، سمبولیسم شعر فارسی، ماهیت و ساختاری متناسب با دنیای فکری و شیوه های شعری شاعران نوپرداز پیدا کرد. نخستین دوره ی ظهور سمبولیسم در شعر نو فارسی دهه ی بیست است. پس از آن، ...

بررسی صورخیال در تحلیل دقیق آثار ادبی سهم به سزایی دارد. پیشاهنگان شعر پارسی، چون رودکی، کسایی، دقیقی و سخن سرایان هم عصر ایشان، نقش بنیادینی در آفرینش تصاویر شعر پارسی دارند؛ از این رو تحلیل و توصیف این جنبه ی مهم از آثار آنان، امری بسیار بایسته و مفید به نظر می رسد. دوره ی آغازین شعر فارسی تا قرن چهارم، به لحاظ آن که شعر فارسی در عنفوان جوانی است، دارای مضامین بکر و خلاق است؛ بدین جهت شایسته ...

ادبیات مقاومت شاخه ای از ادبیات است که به اشعاری اختصاص دارد که نتیجۀ مقاومت و دلاورمردی های یک ملّت یا قوم در برابر هرگونه تجاوز و ظلم و ستم است. با نگاهی به ادبیات کشورهایِ درگیر جنگ- داخلی یا خارجی- در می یابیم که این نوع از ادبیات نزد آن ها از جایگاه ویژه ای برخوردار است. وطن دوستی یا عشق به میهن یکی از مهمترین درون مایه های غنایی اشعار شاعران معاصر فلسطینی است. از جمله این شاعران می توان از ...

ادبیات فارسی سرزمین هند و پاکستان محصول تفکر و احساسات مردمان فارسی زبان آسیای میانه، ایران، افغانستان و خلق های بومی شبه قارۀ هند است. در تشکیل این ادبیات سهم مردم تاجیک بسیار نظررس است. به دلیل شرایط به وجودآمده در قرن های ۱۶-۱۷ میلادی، بسیاری از شاعران و نویسندگان آسیای میانه به هندوستان مهاجرت کردند که در بین آن ها نمایندگان حصار شادمان نیز کم نبوده اند. در این مقاله تعدادی از این شاعران حص...

بینامتنی، نظریه ای است که به روابط بین متون می­پردازد. این نظریه را منتقد فرانسوی ژولیا کریستوا در آغاز دهه شصت قرن بیستم میلادی در مباحث خویش مطرح کرده است. امروزه این پدیده­ی هنری به عنوان یکی از موضوعات مهم نقد ادبی معاصر با نام «تناص» شناخته می­شود. طبق گفتمان شعر شیعی، تناص بخش گسترده ای از آن را تشکیل می­دهد و همین امر منجر به خوانش عمیق­تر شعر شیعه شده­است. بررسی شعر معاصر شیعه در جنبش ب...

تشیع پاره ای از پیکره ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله حوادث مهم و مؤثر در شکل گیری تشیع بوده اند. ایرانیان از همان ابتدا به این مذهب علاقه ی خاصی نشان دادند. در طول قرن های متمادی ب...

کتاب شاعران بی­دیوان که در بردارندۀ مجموعه­ای از اشعار پراکندۀ شاعران فارسی گوی بی دیوان در سده­های سوم و چهارم و پنجم است، اگر نه نخستین کار، لکن از بهترین و جامع­ترین آثار در این زمینۀ پژوهشی است. امروزه، پس از گذشت چند دهه­ از تألیف کتاب مزبور و با شناخته شدن منابع مختلفی از نوع سفینه­ها و جُنگ ها، و با تصحیح انتقادی دیگر منابع مورد استفاده در کتاب، لزوم بازنگری جدّی در این کتاب هست، تا مؤلّف، ...

چکیده با توجه به اینکه تا کنون بررسی های گذشته پیرامون زندگینامه ی شاعران بوده است و کمتر به بیان علت و عوامل آزار و تنبیه آنان پرداخته شده است، بر این اساس سعی شده است با تو جه به منابع موجود از جمله تراجم و شرح حال ها و مراجعه به دیوان شاعران تا حّدی این زوایا و گوشه های مسکوت مانده از زندگی شاعران بررسی شود و علل و عواملی که موجب رو آوردن شاعران به دربار ها و پس از آن مغضوب و رانده شدن آن...