ایران تا قبل از قرن حاضر از نظام شهری نسبتا متعادلی برخوردار بوده است، اما در شش دهه اخیر توسعه سرمایه داری در چهارچوب اقتصادی متکی بر نفت باعث عدم تعادل فضایی نظام شهری کشور گردیده است. از طرف دیگر تعادل فضایی نظام شهری در سطح ملی در گروه تعادل فضایی در سطح منطقه ای می باشد، از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت تعادل فضایی نظام شهری ایران در سطوح ملی و منطقه ای طی دوره 1335 الی 1390 صورت پذ...

تحلیل و سنجش کیفیت محیطی محله های شهری، به طیف گسترده ای از معیارها و شاخص ها نیاز دارد. این پژوهش، میزان دخالت عوامل کیفیت محیطی در تعیین تراکم ساختمانی، سطح کیفیت محیطی و آسایش محسوس ساکنین سکونتگاه ها را در مطالعه موردی شهرک گلسار رشت، مورد سنجش قرار می دهد. با بکارگیری روش تحلیل عاملی، عوامل نهایی که متغیرهای تراکمی و کیفیات مکانی را در درون خود دارند، مشخص می شوند. بررسی مکانی عوامل مذکور ...

ریاضیات و هندسه دانشی هستند که انسان برای کشف روابط بین پدیده ها و همچنین نظم دهی به محیط و فضای پیرامون خود به آن دست یافته و آن را توسعه داده است. طراحی فضاهای معماری و شهری یکی از عرصه های مهمی بود که بازتاب کاربرد ریاضیات و هندسه در روند شکل گیری آن را می توان به خوبی مشاهده کرد. هدف این تحقیق، شناخت این فرایند از طریق بررسی برخی از سکونتگاه های پیش از تاریخ است. پرسش اصلی تحقیق این است که ...

امروزه رویکرد توسعه ی پایدار به عنوان چارچوبی برای تحلیل پایداری نظام سکونتگاه­های انسانی به طور عام و سکونتگاه­های روستایی به طور خاص از ارزش و اعتبار بالایی برخوردار است. اما به دلیل نسبی بودن مفهوم پایداری درشرایط متفاوت مکانی- زمانی، پیچیدگی های چشمگیری نیز فراروی پژوهشگران است و به همین دلیل تحلیل پایداری در شرایط متفاوت مستلزم در دسترس بودن نماگرهای مشخصی است که در انطباق کامل با واقعیات ...

شهر تنها یک سکونتگاه نیست، بلکه آبادی است که روح اجتماع در آن دمیده شده و از آن هویت می گیرد. هویت شهری، هویت جمعی است که با تبلور عینی در فیزیک و محتوای شهر معنادار شده و با ایجاد تداعی خاطرات عمومی شهروندان و تعلق خاطر، شهرنشینان را به سوی شهروند شدن هدایت می کند. بی توجهی به این امر باعث می شود، شهروندان یک محله احساس تعلق به محل زندگی خود نداشته و محله ای ناپایدار شکل گیرد. هدف تحقیق ارزیاب...

همراه با گسترش پدیده فقر شهری ناشی از ناکارآمدی سیاست های تمرکزگرا که سکونتگاه های غیررسمی نماد بارز آن می باشند ، ضرورت اتخاذ سیاستی مبتنی برتمرکززدایی باتکیه بررعایت حقوق شهروندان را در حل مشکل شهری مطرح نموده است. سکونتگاه های غیررسمی ونابسامان بازتاب ونمادی از فقرشهری تلقی می شوند که گسست کالبدی وانزوای اجتماعی درآن ها چشمگیر بوده وبه عنوان بارزترین نماد فقرشهری نه تنها پایداری شهری را در ...

طی دهه­های اخیر مفهوم عدالت فضایی در گستره فقر شهری و سکونتگاه­های حاشیه­ای اهمیت ویژه­ای یافته است. بی­عدالتی در نحوه توزیع خدمات و تسهیلات شهری تأثیر جبران ناپذیری را بر ساختار و ماهیت شهرها به خصوص در گسترش پهنه­های فقر شهری و شکل­گیری سکونتگاه­های حاشیه­ای می­گذارد. عدم تعادل پراکنش در خدمات در این گونه سکونتگاه­ها به شکل­گیری عدم تعادل فضایی و محرومیت ساکنان از خدمات و تسهیلات شهری و افزای...

در بحث تمرکز زدایی یکی از پایه ای ترین مباحث مطرح شده لزوم نگرش به بخش های میانی سلسله مراتب سکونتگاه هاست که در این میان شهرهای میانی توجه ویژه ای را به خود می طلبند. از این رو هدف این مقاله بررسی تأثیر شهر میانی شهرضا در ساختار اقتصادی سکونتگاه های پیرامون ، شناخت حوزه ی نفوذ شهرضا و ارزشیابی عملکرد این شهر در حوزه ی نفوذ خود به عنوان یک شهر میانی است. روش تحقیق از نوع «توصیفی – تحلیلی» و روش...

یکی از زمینه های ناپایداری توسعه شهری بویژه در کشورهای در حال توسعه، شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در محدوده و حریم شهرها می باشد. این سکونتگاه ها ضمن اینکه عناصر کالبدی نابسامانی در بخش های خاصی از یک شهر بوجود می آورند. لطمات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی گسترده ای را برکل مجموعه شهر تحمیل می کنند. در حال حاضر سکونتگاه های غیررسمی شهرگنبدکاووس شامل محلات افغان آباد، سیدآباد، بدلجه و چای بوئی می ب...

واکاوی سکونتگاه های روستایی در بخش های اقتصادی، اجتماعی و محیطی بدون در نظر گرفتن رویکردهای زیستی ،فضایی وخطر پذیری ممکن نبوده چرا که سکونتگاه های روستایی با شدت و ضعف متفاوت با چالش هایی نظیر غفلت از مدیریت کالبدی و فضایی رو به رو هستند عواملی همچون ارتفاع از سطح دریا، شیب،گسل، منابع آب، خاک، پوشش گیاهی و کاربری اراضی، هر کدام بسترهای طبیعی هستند، که تاثیر گذاری آنها در بررسی و شناسایی نواحی م...