ناز و نیاز یکی از مضامین رایج در اشعار عاشقانه و عارفانه ادب پارسی است. در روابط عاشقانه هرگاه در یکی از دو طرف، احساس نیاز شکل گیرد، معمولاً طرف مقابل به ناز روی آورده و آن­گاه که در دیگری احساس بی نیازی پررنگ شود، طرف مقابل نیازمندانه به جانب او روی می آورد. باید گفت اصولاً چنین روابطی که مبتنی بر ناز و نیاز است در کنش ها و گفتگوهای عاشقانه و عارفانه ادب پارسی جلوه ای بارز می یابد. نوشته حاضر م...

آثار ماندگار عرفانی چه در حوزه شعر و چه در نثر اغلب با استفاده از هنرهای بیانی و زبانی و به شیوه ادبیات شکل گرفته­ است. اشعار و امثال و گفتار و کلمات قصار و تمثیلات و تلمیحات و تعبیرات بسیار جذّاب و زیبا و حکایت­های بسیار کوتاه و پر معنا از ویژگی­های مشترک ادبیات و عرفان است. صرف نظر از تفاوت در نوع نگرش و سویه نگاه به پدیده­ها در ادبیات و عرفان، اساس کنش­ها و روش­ها در هر دو غالباً همسان است و ب...

ذکر در سیر و سلوک عارفانه، از مهمترین عواملِ پیوند با عالم فرامادی و رسیدن به مراتب والای عرفانی، همچنین مقدم? رسیدن به شهود خفیّ است. ذکر، وسیل? اتّصال به عالم غیب است و نزد عرفا، اغلب شامل ذکرِ «لا اله الا الله» می شود. در هریک از دو مرحل? نفی(لا اله) و اثبات (الا الله)، عارف با تجارب و تصاویر متعددی روبرو می شود که بسیاری از آن به گونه ای نمادین درکلام تجلّی می یابد. نمادهایی چون دریا و آب، آت...

در قرن نوزدهم با پیدایش مکتب های ادبی در فرانسه و توجه به آثار ادبی و عرفانیمشرق زمین، کار نویسندگان و مترجمان رسائل و نوشته های ابن سینا آغاز شد. آن هاابن سینا را ابن سینای ارسطویی که ناقل میراث ارسطویی و نوافلاطونی به غرب بودمی شناختند.فرانسویان این پرسش را مطرح کردند که چرا ابن سینای ارسطویی به نگرش هایعرفانی پرداخته است. آن ها با طرح این مسئله که آیا می توان بین این دو جریان فکریوحدتی ایجاد...

مقدمه: در سال های اخیر بررسی نقش متغیرهای میانجی در کنار متغیرهای خانواده مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر، بررسی رابطه متغیرهای خانواده (مشکلات روانی، شیوه فرزند پروری، رضایت زناشویی)، «ادراک خود» نوجوانان و بروز اختلال سلوک در نوجوانان است. روش کار: جامعه مورد بررسی، والدین و نوجوانان دختر و پسر عادی و مبتلا به اختلال سلوک ساکن در شهر تهران می باشد. نمونه شامل 57 نوجوان و والدی...

سازنده‌گرایی به عنوان نظریه‌ای نوین در حوزه‌ی فلسفه‌ی تعلیم و یادگیری، قابلیت تحلیل و بررسی متن‌های تعلیمی و عرفانی را داراست. طبق این نظریه، انسان‌ها در درک و یادگیری مفاهیم و واقعیت‌ها به نحو بارزی سهیم هستند. بنابر این دیدگاه، انسان‌ها درک و فهم و دانش تازه‌ی خود را از راه تعاملِ بین آنچه از قبل می دانند، با اندیشه ها، رویدادها و فعالیت هایی که با آن‌ها روبرو می شوند، می سازند. در این مقاله، ...

از جمله نسخه‌های کتابخانة گرانبهای استاد دکتر اصغر مهدوی، رسالة عرفانی ارزشمندی است به زبان فارسی و به گمان بسیار از آغاز سدة ششم که به دلیل افتادگی‌های آغاز و انجام و به دست نرسیدن نسخه‌ دیگری از آن، نه نام رساله شناخته شده است و نه نام نویسنده‌ آن. بررسی این رساله که به گمان بسیار بازنوشت مجالس پیری عارف است نشان می‌دهد که گوینده عارفی دانشمند از گونه‌ کسانی چون احمد غزالی و عین القضات همدانی...

در این مقاله برآنیم تا به بررسی جایگاه سخنان عارفانه ومفاهیم اخلاقی در اشعار هوشنگ ابتهاج (1306) بپردازیم. انسان کامل ازنظر ابتهاج آن عاشقی است که به تعبیر او ایمان خلیلی دارد. از مرگ نمی‌هراسد و در بلای عشق وپیمانی که روز الست با او بسته اند، ثابت قدم وصبور باشد. تجلّی خداوند متعال در همة پدیده ها ودریافت اسم اعظم در هر موجودی، نکته ای است که در سخنان ابتهاج یافت می شود. این گفته نشان دهندة آ...