داعش نام اختصاری گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی عراق و شام که در سوریه و عراق فعالیت دارد، داعش در واقع ادامه تشکیلاتی گروه‌های سلفی جهادی در عراق به رهبری ابومصعب زرقاوی بوده که همواره در اعلامیه‌های خود به فتواهای ابن تیمیه استناد می‌کردند. این گروه تندرو بخاطر تفسیر و قرائت‌های خشن از اسلام و خشونت‌هایش معروف می‌باشد. جریان داعش، از حیث زمینه‌های اجتماعی شکل‌گیری، نوع ایدئولوژی و تفکر حاکم...

قرآن کریم، در مواضع متعدد، بیانگر معجزات و خوارقی است که معمولاً برای امت های پیشین و گاه برای امّت تازه تأسیس اسلام رخ داده اند. در دو سده اخیر، برخی مفسران تحت تأثیر پیشرفت علوم تجربی و غلبه یافتن گفتمان آن در محیط های علمی ، از پذیرش ظواهر این سنخ آیات عدول کرده و به تاویل مادی آنها روی آورده اند. تفسیر المنار به قلم "محمد رشیدرضا" – که بخشی از آن نیز حاصل تقریر درس "محمد عبده" است- از جمله تف...

چکیده از سال 2010 تا کنون سازمان موسوم به دولت اسلامی تبدیل به قویترین گروه تروریستی در خاورمیانه گشته و تهدیدات جدی متوجه امنیت منطقه نموده است. این مقاله به بررسی چگونگی تشکیل و تطور این سازمان از زمان تشکیل آن در سال 2003 و نیز عوامل درون سازمانی موثر بر پیشرفت و گسترش آن در سطح منطقه می پردازد. این مقاله تلاش می کند تا نشان دهد که شکل گیری و تکامل سازمان مدیون تعامل عوامل گوناگونی نظیر رشد ...

ظهور جریان های جهادی-تکفیری بعنوان قرائتی سیاسی از اسلام سلفی، تحولات عظیمی را در منطقه شکل داده اند. در دهه 80 میلادی موج اولیه این جریانات جدید از ائتلاف وهابی های عربستان سعودی در غرب و جریان های بنیادگرای اسلامی عربی در شرق دنیای عرب بر علیه اشغال افغانستان شکل گرفت. حوالی خروج نیروهای شوروی سابق از افغانستان، القاعده بعنوان موج دوم گروه های جهادی-تکفیری اعلام موجودیت نمود.  بعد از اشغال عر...

هرچند سلفی‌گری در بدو پیدایش خود در مقام اندیشه خاستگاه خاورمیانه‌ای داشته است ولی به مرور زمان به دنبال عملیاتی‌شدن آن، عملکردی جهانی یافته است، چراکه برای عملی کردن اهداف خود رفته رفته ناگزیر شده است در جبهه­ای به پهنای جهان دست به فعالیت بزند. با گسترش فناوری­های اطلاعات و ارتباطات، به ویژه از دهه 1990 تاکنون، گروه‌های سلفی نیز موفق شده‌اند از این فناوری­ها برای نیل به اهداف خود بهره‌برداری ...

سعید حوی از سلفیان سوری است که گرایش های صوفیانه دارد. او عضو اخوان المسلمین و یکی از رهبران آن در سطح ملی و بین المللی است. حوی در مدرسه ای سلفی آموزش دید؛ اما معلم او مرشدی از صوفیان بود. محیط آشوب ناک خاورمیانه، به ویژه سوریه، فلسطین و مصر، او را به شدت متأثر ساخت. وی برای برون رفت از این وضعیت اسف بار، پروژه خود را تصوف سلفی قرار داد. هدف او جمع میان تصوف و سلفی گری و ایجاد هماهنگی میان دو ...

مقاله حاضر به بررسی حضور گروه­های سلفی در نوار غزه و موضع آنها نسبت به جنبش مقاومت اسلامی حماس می پردازد. با توجه پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ و در ادامه، درگیری‌های مسلحانه بین گروه فتح وجنبش حماس و در نهایت تشکیل حکومت حماس در غزه، بازه زمانی پژوهش از سال 2006 به بعد لحاظ شده است. در ابتدای مقاله به صورت مختصر به تفکر سلفی، انواع سلفی گری، بسط وگسترش آن در جهان اسلام و به حضور آن­ها در فل...

چکیده فرقه گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می باشد. پدیدار شدن دولت های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...

مقاله حاضر به بررسی حضور گروه­های سلفی در نوار غزه و موضع آنها نسبت به جنبش مقاومت اسلامی حماس می پردازد. با توجه پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ و در ادامه، درگیری های مسلحانه بین گروه فتح وجنبش حماس و در نهایت تشکیل حکومت حماس در غزه، بازه زمانی پژوهش از سال 2006 به بعد لحاظ شده است. در ابتدای مقاله به صورت مختصر به تفکر سلفی، انواع سلفی گری، بسط وگسترش آن در جهان اسلام و به حضور آن­ها در فل...

In this study, Islamic Jihadi Salafism, the reasons for its growth and its impact on the future political stability of the Middle East have been studied. Salafism due to Soviet invasion of Afghanistan (in 1979), US invasion of Iraq (in 1991 and 2003) and Afghanistan (in 2001) took military and violent aspects and in recent two decades its activities has increased. But after popular uprisings in...