چکیده             خدای تبارک و تعالی جهان را بر اساس نظم و هماهنگی کامل آفریده است. انسان هم در این جهان باید از هماهنگی و وحدت میان سایر موجودات بهره بگیرد و زندگی خود را بر مبنای آن پایه­ریزی کند تا به سعادت دنیوی و اخروی برسد. وحدت از اصول و ارزش­ها­ی مورد تأکید پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السلام است که همواره منادی وحدت بوده­اند. از منظر آنان عزت و اقتدار همه جانبه مسلمانا...

تفکر اجتماعی متفکران مسلمان در دو سدۀ اخیر عمدتاً برای پاسخگویی به نیازهای مسلمانان در عصر جدید به‌وجود آمده است. پیدایش علوم جدید و تحولات صنعتی در جوامع غربی و ظهور استعمار ازیک‌سو و از طرف دیگر نفوذ آرا و افکار مدرنیته در میان متفکران جوامع اسلامی، الگوبرداری یک‌سویه از تمدن غربی را در اندیشه و بیان برخی از آنان به همراه داشت. از طرف دیگر، متفکران مسلمانی بودند که می‌خواستند علل عقب‌ماندگی مس...

یوری روبیناستاد بازنشستۀ دانشگاه تاوویو است که کتاب­ها و مقاله‌های متعددی پیرامون اسلام آغازین با تأکید بر قرآن، تفسیرقرآن و سیره و حدیث در مداخل دائره‌المعارف قرآن لایدن به چاپ رسانده است. یکی از مقاله‌های ایشان «رسول جامه به­خود پیچیده (تفسیر مزمل و مدثر)» است. روبین در این مقاله تفاسیر نوشته شده دربارۀ خطابات مزمل و مدثر را به سه دسته تقسیم کرده است؛ «تبیین‌های خنثی» که بدون هیچ دلیلی به بیا...

کتاب مکاتب تفسیری آقای علی اکبر بابایی که به­عنوان منبع درسی دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری نگارش یافته است، از امتیازات و کاستی­هایی چند در شیوه دسته­بندی روش­های تفسیری و معرفی روش تفسیری برخی تفاسیر برخوردار است. از جمله امتیازات این کتاب، ریشه­یابی روش­های تفسیری در روش­های تفسیری ماخوذ از روایات معصومان(ع) در همان بخش آغازین کتاب است که به تعبیر برخی منتقدین، سوگیری مذهبی خاصی را به دنبال...

شاید جنگ اُحد را بتوان یکی از بهترین صحنه‏های معرفی دنیا گرایان و ضعیف الایمانهایی دانست که منافع شخصی خود را مقدم بر فرمان خدا و رسول (ص) می‏دیدند، منافقانی که ابعاد نفاق آنها بسیار پیچیده تر و پنهان تر از منافقان شناخته شده بود و از آغازین روزهای بعثت، خود را نزدیکترین و وفادارترین صحابه‏ی حضرت معرفی می‏نمودند. کارزار اُحد با تخلف عده‏ای تیرانداز در تنگه‏ی احد مبدّل به صحنه‏ی امتحان و راستی آزما...

پیشینۀ مفردات پژوهی قرآن کریم به سال ها و دهه های آغازین صدر اسلام بازمی گردد. در میان صحابۀ رسول خدا(ص) پس از امام علی(ع)، عبدالله بن عباس را باید مشهورترین و برجسته ترین مفسّر قرآن برشمرد. با وجود شواهد و قرائن روشن و استوار در تبیین جایگاه و نقش ارزندۀ ابن عباس در تفسیر مفردات قرآن و اتکای او به منابع اصیل عربی از جمله اشعار و ضرب المثل ها، برخی همچون ایگناس گولدزیهر با طرح برخی توهّمات، اصالت...

رنگ ها از جمله نمودهای طبیعت اند که از دیر باز توجه دانشمندان را به خود جلب کرده اند. در این مقاله سرچشمه های دانش رنگ شناسی را در سده های آغازین تمدن اسلامی معرفی می کنیم. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مسلمانان اندیشه های یونانیان را در این باره از طریق متون ترجم? شد? آنها به دست آورده و در بار? آنها تأمل کرده اند. در میان دانشمندان مسلمان تا پایان سد? ششم هجری، نظریه های متفکرانی همچون کِ...

صفحات آغازین مجله پژوهش های قرآن و حدیث

هدف این پژوهش آشکار ساختن اندیشه ها و آموزه های سعدی در دو اثر مذکور است که در یازده فصل به سرانجام رسیده است. در فصل های آغازین طی مقدماتی به معرفی و شناخت نظریه های اسلام و مکتب های گوناگون و تا حدودی روانشناسی درباره انسان پرداخته شد. سپس در شش فصل پایانی نظریه سعدی پیرامون انسان و رفتارهای او نقد و بررسب شده است که به طور خلاصه: الف-انسان در زندگی در پی کسب خوبیها و زدودن زشتی ها از وجود خو...