در این پژوهش، هدف ما معرفی سبک بازگشت ادبی و نحوۀ شکل گیری آن و سپس بررسی مختصات زبانی شعر این دوره به صورت اجمالی است. بی تردید تغییر و تحول سبک شعر، قبل از هر چیزی متأثر از تحولات سیاسی و اجتماعی است. البته مسائلی چون سنت ادبی، نوع مخاطب و مسائل شخصی شاعر، می تواند در شکل گیری سبک ادبی تأثیر گذار باشد. سبک بازگشت در طول دو دورۀ تاریخی، یعنی افشاریه و زندیه (حدود 1148 تا 1200 هـ .) پایه گذاری ...

در کتابهای مربوط به سبک شناسی شعر در خصوص شعر خراسانی چنین آمده است که این اشعار گاه، ابیاتی خارج از وزن عروضی دارندو علاوه بر آن نیز در بسیاری موارد، هجاهای کوتاه و بلند را باید به هم تبدیل کرد یا مخففها را مشدد نمود تاوزن، قوام خودرا بازیابد و این امررا از نقاط ضعف شعرای سبک خراسانی دانسته اند.همچنین در کتابهای عروضی برای تقطیع این لغات مشکلاتی وجوددارد. هدف این مقاله نشان دادن این نکته است...

ردیف حاصل تکرار است و از دیر باز تاکنون برای اهداف گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است. هر چه شعر فارسی مسیر تکامل را طی می کند، از ردیف های ساده در می گذرد و از قصیده سرایی سبک خراسانی، گرایشی به غزلسرایی که سرشار از عواطف و احساسات و نیازهای انسانی است، نشان می دهد و هر چه دامنه غزل گسترش بیشتری می یابد، بسامد ردیف چشمگیرتر می شود و شاعران سبک عراقی برای نمایش قدرت طبع و قریحه ذاتی خویش، ردیف ه...

زبان مهمترین وسیله­ی ارتباطی انسان و پایه­ی همه­ی نهادهای اجتماعی و پدیده­ای است که در هر زمان در حال تغییر و تحول است. تحولات واجی از قدیمترین ایام تا کنون مورد توجه زبانشناسان بوده است. در آغاز رواج زبان فارسی دری هنوز تلفظ بسیاری از کلمات و املای آنها صورت ثابت و واحدی پیدا نکرده بود، لذا یک کلمه به صورتهای گوناگون تلفظ و نوشته می­شد. مطالعه­ی دیوان ظهیر فاریابی(متوفی به سال 598)، شاعر با ذو...

چکیده شیوه ی شاعری فرخی سیستانی با توجه به خصوصیاتی همچون سهل و ممتنع بودن و نیز تغزلات بی نظیر، همواره مورد توجه بسیاری از شاعران بوده است. از جمله این شاعران، سروش اصفهانی شاعر قرن سیزدهم و از شعرای معروف دوره ی بازگشت ادبی است. شاعران این دوره، به شیوه ی شاعران گذشته اقتفا کرده و شیوه ی شاعری و سبک ایشان را زنده کردند. سروش در این راه بسیار موفق بود و اشعاری نغز و شیوا بویژه تغزلاتی شیرین ...

شاعران پارسی­سرا از ابتدای پیدایش شعر، از ظرفیّت­های گوناگون زبان و الفاظ برای کشف مضامین تازه و بکر بهره برده­اند. با وجود پژوهش­های متعدّدی که در این باره انجام شده­است، واژه­هایی وجود دارند  که علیرغم داشتن بسامد بالا و نقش قابل تأمّل آن­ها در پهنه­ی ادب فارسی، تاکنون تحقیق و پژوهشی درباره­ی آن واژه­ها صورت نگرفته­است. واژ­ه­ی «اسپند» از جمله­ی آن واژه­هاست. پژوهش حاضر سیر تحوّل و تطوّر معنایی ای...

تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی و مقایسه ی انسجام متنی، در سبک های خراسانی و عراقی است، بدین منظور داستان های حسنک وزیر و افشین و بودلف از تاریخ بیهقی به عنوان نمونه ای از نثر سبک خراسانی و داستان های شیر و گاو و بوف و زاغ از کلیله و دمنه به عنوان نمونه هایی از نثر سبک عراقی، بر اساس الگوی انسجام متنی هلیدی و حسن (1976) مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار گرفت. عوامل انسجامی در این الگو، عوامل دستور...

عشق آغاز و پایان سیر هستی است، موهبتی که فرشته باوجود مقام روحانی¬اش آن را نمی¬شناسد و گفته شده که فقط بشر از این موهبت برخوردار است. بحث دربارۀ عشق و شناخت آن بی¬اغراق از بزرگترین اسرار ادبیات ایران و جهان است، هزاران بار تکرار شده و همچنان تکرار خواهدشد. شعر و عشق نیز در طی قرن ها دو موضوع پیوسته شدند و آنچنان در تکامل با هم به اوج رسیدند که امروزه اگر عشق را از شعر فارسی حذف کنیم بی شک بخش م...

آثار ادبی ایران آیینه اندیشه ها، باورها، هنرمندی ها و عظمت روحی و معنوی ملّتی است که از دیرباز تا کنون بالنده و شکوفا، از گذرگاه حادثه ها و خطرها گذشته و به امروز رسیده است. پیگیری و شناخت سازه های هویّت ملّی، ضروری است. یکی از عناصر هویت ساز، ادبیّات است که در فرهنگ ایران زمین، سابقه درخشانی دارد. ادبیّات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم این سرزمین است. یکی از موضوعات مورد توجّه شاعران ادوار...

مهم ترین جلوه معماری مذهبی جهان اسلام، طراحی و ساخت مسجد بوده که در این میان مساجد ایران در ارائه وتجسم شکوه و جلال و جمال عالم قدسی در خانه خدا نقش مهمی ایفا کرده اند. مکتب معماری خراسان شیوه ای بود که با آن مساجد چهار ایوانی در خراسان بزرگ شکل گرفت و آرام آرام شرق و غرب دنیای اسلام را در نوردید و وارد شبه قاره هند و پاکستان شد. در دوره گورکانیان هند و اوج ساخت شاهکارهای معماری آن عصر که در زم...