پس از تولد سینما در بیش از یک قرن پیش، کم کم با گسترش آن و رویکرد آن به قصه گویی، انواعی از قالب ها برای تعریف قصه ها شروع به شکل گیری کرد. شرکت های بزرگ فیلمسازی به منظور کسب درآمد بیشتر و جلوگیری از ورشکستگی، اغلب به دنبال فرمولهایی بودند که موفقیت آنها در میان تماشاگران یک فیلم، از پیش تأیید شده بود. همین امر باعث بوجود آمدن ژانرهای مختلف در سینما شد. چراکه با کشف علاقه مخاطبان و تکرار در سا...

این پژوهش در پی بررسی ترکیب­بند هفتاد و دو بیتی دختر سالار بر اساس سبک­شناسی لایه­ای است. مسئلة اصلی آن، پاسخ به این پرسش­ها است که چگونه شعرستایشی بیشتر ژانرهای حماسی، تعلیمی و غنایی را در خود دارد و چه رازهای شاعرانه­ای در آن نهفته است که سبک­شناسی لایه­ای به کشف آن می­پردازد؟ از دیدگاه باختین در هر ژانری، مکالمه­ای میان سبک­های گوناگون و شکل­های متفاوت بیان وجود دارد. در این شعر مکالمه­ای بی...

زندگینامه ژانری است که در حد فاصل بین امر واقع و امر مخیل، بین تاریخ و ادبیات، در نوسان مداوم است و بنابر دلمشغولی‌های نویسندگانش به این سو یا آن سو متمایل می‌شود. در دو زندگینامه از منصور حلاج، یکی زندگی حلاج (جلد اول مجموعۀ مصائب حلاج) نوشتۀ لویی ماسسینون و دیگری شعلۀ طور نوشتۀ عبدالحسین زرین‌کوب، می‌بینیم که نویسندۀ فرانسوی خود را مقید به نگارش عینیت‌گرا و علمی کرده است و در مقابل نویسندۀ ای...

ابوذیه ژانری از ادبیات شفاهی عربی است که شباهت های فراوانی با ژانر دوبیتی فارسی دارد؛ به عنوان مثال از دوبیت تشکیل شده است, در همان وزن عروضی دوبیتی سروده شده (مفاعیلن مفاعیلن فعولن), درونمایه های مشترکی با دوبیتی دارد و دارای زبان عامیانه است. با توجه به این شباهت ها و تقدم زمانی دوبیتی نسبت به ابوذیه, به نظر می رسد این ژانر شفاهی از دوبیتی فارسی متأثر باشد, خاصه که روابط تاریخی نیز بین دو ادب...

خاطره‌نویسی ژانری است که در طول تاریخ ادب فارسی نسبت به قصه و داستان، کمتر مورد توجه قرار گرفته‌است. با وقوع جنگ تحمیلی علیه ایران و توجه یکبارة بسیاری از رزمندگان به ثبت خاطرات خود از دوران دفاع مقدس، این ژانر جانی تازه یافته‌است. حجم زیاد آثار چاپ‌شده در این ژانر اقتضا می‌کند تا پژوهشگران با موازین علمی به بررسی چیستی این نوع ادبی بپردازند. خاطره‌نوشته ماهیتی دوگانه دارد که بخشی از آن برگرفته...

میخاییل باختین را از پیشگامان نظریه ادبی مدرن می‌دانند. او از معدود اندیشمندانی است که در زمینه ریشه‌های ژانری رمان دست به مطالعه و نظریه پردازی زده است؛ حاصل این مطالعات نظریۀ گفتگو است که امروزه نه تنها در ادبیات بلکه در اغلب حوزه‌های علوم انسانی کاربرد یافته است. در این نوشته سعی شده است با توجه به زمینۀ تاریخی و اجتماعی که باختین در آن می‌زیست، چشم‌اندازی به زمینۀ فکری او باز شود. درک باختی...

رئالیسم وهمی ژانری است که تداعی گر نام روسیه و نویسنده ی بزرگ آن داستایوسکی است. این ژانر در ایران میان نویسندگان ایرانی هم که از طریق ترجمه با آثار نویسندگان جهان به ویژه روسیه آشنایی کسب کرده بودند و به دلایل فرهنگی، زمینه و آمادگی پذیرش چنین سبک و روشی را داشتند، گسترش یافت. در بین نویسندگان ایرانی خسرو حمزوی بیش از دیگران به این ژانر گرایش دارد. مولفه های رئالیسم وهمی در همه ی آثار خسرو حمز...