یکی از مباحث مهم و اساسی در مطالعات نقدی قدیم و جدید، اصل تقابل و بافت دوقطبی در آن است. اصل تقابل، دارای کارکردهای متعدد معرفت شناختی و زیباشناختی است. یکی از کارکردهای اصل یادشده، فرآیند معناسازی و برجسته سازی مفاهیم است. در این پژوهش که با رویکرد توصیفی – تحلیلی به نگارش درآمده، به بررسی تقابل واژگانی و بافت دوقطبی آن در فرازهایی از مناجات امام علی(ع) پرداخته شده است. در متن مناجات‌نامه یاد ...

ویژگی های بنیادین متنی داستان های تألیفی و داستان های ترجمه ای مترجم-مولفان فارسی از لحاظ تنوع واژگانی، تراکم واژگانی، متوسط طول جمله و نوع جملات با یکدیگر مقایسه شدند. توصیف زبان مترجم-مولفان، به عنوان بخشی از نظام چندگانه ادبی زبان فارسی، در چارچوب مطالعات توصیفی ترجمه از یک سو و شباهت الگوهای متنی به کار رفته در دو نوع متن ادبی یک مترجم-مولف از سوی دیگر علاوه بر روشن نمودن بخشی از تعاملات ن...

ماهیت مسابقات ورزشی به‌ گونه‌ای است که مربیان ورزش در اغلب موارد، پس از مسابقه دچار هیجان می‌شوند. این گونه هیجان‌های ناشی از خوشحالی یا ناراحتی، به احتمال بسیار، تـأثیری مستقیم بر گفتار و بویژه نوع واژه‌های به ‌کار رفته در مصاحبه‌های این افراد خواهد داشت. برای مشخص شدن این موضوع در مقاله حاضر، سعی شده است تا ساختار واژگانی مصاحبه‌های مربیان فوتبال لیگ برتر ایران (دوره نهم (فصل 89-1388)...

هدف: پژوهش حاضر با استفاده از شاخصهای تحلیل شبکه اجتماعی به بررسی و مطالعه همواژگانی 475 مقاله فارسی در حوزه کشاورزی استان کرمانشاه که در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام بین سال‌های 1378 تا 1393 نمایه شده اند، می پردازد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع علم سنجی بوده و از روش تحلیل شبکه هم واژگانی با استفاده از شاخصهای تحلیل شبکه میپردازد. در این پژوهش از شاخصهای تحلیل شبکه همچون مرکزیت رتبه، مرکزیت...

واژه­های خویشاوندی از اساسی­ترین عناصر زبان­اند که به آنها از منظرهای گوناگون نگریسته­اند. در این جستار، ضمن گردآوری واژگان خویشاوندی تالشی جنوبی (شفت)، آنها را به بنیادی، ترکیبی، ناتنی و ساختگی بخش کرده­ایم. ساخت و ارجاعی یا خطابی بودن آنان را بررسیده­ و از ساختار زبانی راه به ساختار اجتماعی برده­ایم؛ استواری یا سستی پیوند خویشاوندی، ارجمندی و بی­ارجی، خوشایندی یا ناخوشایندی برخی خویشان، جنسیت...

دستورنقش­نمای واژگانی یکی از دستور­های زایشی غیرگشتاری است که  امروزه مبنای تحلیل و تهیه دادگان درختی در زبان­شناسی رایانشی  قرار­گرفته است. از جمله ویژگی­های این دستور آن است که در آن به­جای تبدیل یک ساخت زیرین با کمک گشتار به روساخت، تنها یک ساخت ظاهری درنظر گرفته می­شود و ازاین‌رو، این دستور به وجود گشتار قائل نیست. مهم­ترین ویژگی این دستور این است که در آن چند سطح به­طور موازی برای نمایش اط...

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان تداخل واژگانی کودکان دوزبانۀ کردی ـ فارسی سال اول ابتدایی شهرستان ایلام انجام گرفته است. این تحقیق با سه فرضیۀ: 1) تکلم هر دوی والدین به زبان کردی با خودشان و با کودک باعث تداخل واژگانی می شود. 2) بین جنسیت و میزان تداخل واژگانی دانش آموزان سال اول ابتدایی ارتباط وجود دارد. 3) بین تداخل واژگانی و افت تحصیلی دانش آموزان سال اول ابتدایی ارتباط وجود دارد. و نیز ...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های زبانی و همچنین موفقیت چشم‌گیر شبکه‌های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل‌گیری شبکة حاضر را شرح می‌دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه‌بندی معنایی مقولة صفت می‌پردازیم. ...

هدف پژوهش حاضر توصیف تغییرات واجی حاصل از وندافزایی در زبان فارسی و بررسی امکان دسته بندی وندها در دو گروه خنثی و غیرخنثی در چارچوب نظریه ی واجشناسی واژگانی و در نهایت بررسی امکان لایه بندی وندها با توجه به معیار خنثی و غیرخنثی بودن است. بدین منظور 18 وند زایا، شامل 11 وند اشتقاقی و 7 وند تصریفی، انتخاب و واژه های مشتق از آن ها از فرهنگ 8 جلدی سخن جمع آوری شد. 20 واژه از هر وند به طور تصادفی ان...

تحقیق حاضر با هدف مطالعه تاثیر استفاده از شعر، تصویر و روش واژه کلیدی در درک و تولید واژگانی فراگیران ایرانی انجام شد. نمونه آماری پژوهش، 120 فراگیر سطح پائین تر از متوسط در آموزشگاه زبانسرا در کرمانشاه بودند. نخست، به منظور حصول اطمینان از تازه بودن واژگان، آزمون اولیه ای به فراگیران داده شد و واژگان آشنا از واژگان هدف حذف شدند. سپس فراگیران به سه گروه تقسیم شدند و هر گروه به یکی از سه شیوه اس...