هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

از جمله موضوع های مهمی که همواره در کانون توجّه شاعران کلاسیک عربی و فارسی قرار داشته، سیمای پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) بوده است تا جایی که این مهم در اشعار بسیاری از آن ها، بسامد بالایی داشته و همواره زینت بخش دیوان شاعران و کتب فرزانگان بوده است، به طوری که کمتر دیوان شعری را می توان یافت که قطعه شعری در مدح پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت(ع) مکرم ایشان در آن ثبت نشده باشد. «دعبل خزاعی» و «قوامی رازی» ا...

نظریه معاصر استعاره، از اوایل دهه 80 با نظریات زبان‌شناسان شناختی مطرح شد و تا امروز هم به عنوان جریانی غالب و مورد توجه در بررسی‌های زبان‌شناسانه و متون ادبی در سراسر دنیا مطرح است. در ایران نیز نزدیک به یک دهه است که این مبحث، طرفداران بسیاری پیدا کرده و پژوهشگران با توجه به نظریه معاصر استعاره و استعاره­های مفهومی، به بررسی متون ادب فارسی پرداخته­اند. از آنجا که مبحث استعاره‏های مفهومی، موضو...

ابوتمام طائی، در تاریخ ادبیات عرب، در میان شاعران دیانت مدار از جهاتی منحصر به فرد است.او زندگی پر تاب و تب خویش را وقف دفاع و ترویج اندیشه و ایمان خود کرد و در این عرصه پر افت و خیز، سختی های زیادی را تحمّل کرد. لذا وی را شاعری می بینیم که با دارا بودن ژرفای عمیق فرهنگی، به گونه ای به مولّفه های دینی رایج آن زمان پیوند خورده، که به وامگیری وسیع و عمیق از آن شهرت یافته است. همین نگرش دینی اوست که...

عبدی کوفی و منصور نمرّی از شاعران قرن دوّم هجری می باشند که در عصر امام صادق (ع) با زبان شعر خویش، فریادگر مصیبت و ستمی بودند که از ناحیه عباسیان بر اهل بیت (ع) وارد شد. این دو شاعر به خوبی توانسته اند با تکیه بر اندیشه های انقلابی تشیّع، فضایل و مناقب اهل بیت (ع) را به تصویر بکشند. آنان همچنین با مرثیه سرایی و مدیحه گویی به ذکر و نشر فضیلت های آن بزرگواران پرداخته اند. این پژوهش به بررسی اشعار...

     هنجارگریزی یکی از شگردهای مطرح در نظریه‌های نقد فرمالیستهای روس است که در تعریفی ساده می‌توان آن را خروج از زبان معمول و معیار دانست. بهره‌گیری از این ترفند بیانی به آفرینش زیبایی و پویایی سخن می‌انجامد و در نهایت سبب توجه دوچندان مخاطب به متن می‌گردد. شاعرانی که چیره دست‌ترند افزون بر اینکه می‌کوشند به مفاهیم و معانی تازه روی آورند، توجهی ویژه نیز به ساختار و زبان شعری خود دارند تا بتوانن...

سید حمیری از جمله شاعران برجسته و تراز اول در ادبیات شیعه است که دارای اشعاری پر محتوا و ارزشمند است. زبان شعری سیّد یک زبان ساده، بی تکلّف و سهل ممتنع است که از صورخیال برای انتقال معانی و پیام های خویش در حدّی محدود بهره برده ست. علّت اصلی کاربرد محدود صور خیال در شعر سید این است که شعر دینی ظرفیت کمتری برای به کارگیری آزاد صور خیال دارد. تشبیهات و استعارات شاعر در حکم ابزاری برای وصول به معانی م...

شیخ کاظم أزری بغدادی از بزرگترین شعرای قرن دوازده واوایل قرن سیزدهم هجری در عراق است. این شاعر بزرگ در موضوعات مختلف شعری از جمله مدح، رثا، غزل ودیگر موضوعات، آثار ارزشمندی از خود بر جای نهاده است. در مدح اهل بیت (ع) شهرتش فزون تر است. مهمترین اثر شعری او قصیده ی گرانسنگی است که به ألفیه ی أزری، هائیه أزری، ألفیه هائیه وقصیده أزریه معروف گشته است. از این قصیده که در حدود هزار بیت بوده است متأسف...

ابوالطیب متنبی یکی از بزرگترین شعرای تازیان است و شاید هم بزرگترین آنان است. یکی از ویژگیهای سبکی شعر متنبی، ساختارهای پارادوکسی است. در این مقاله نگارنده پس از تعریف و توضیح پارادوکس در مقدمه، سخنی درباره پیچیدگی شعر متنبی آو رده است، آنگاه به بررسی نمرنه هایی از ابیات حاوی پارادوکس در دیوان او پراخته است، ضمن آن که هر بیت ترجمه و شرح کرده است تا درک معنی و مفهوم بیت عربی برای مفهوم خوانندگان،...

شیخ محمد علی یعقوبی از شاعران معاصر کشور عراق (1385ـ1313هـ ق) است. او دیوان شعری به نام «الذّخائر» دارد که در آن ، ارادت خالصانه اش را به اهل بیت(ع) عرضه می نماید. یعقوبی به زیبایی از آرایه های ادبی و بلاغی بهره جسته و از آیات قرآن و احادیث نبوی و ائمه اقتباس نموده است. قسمتی از این مجموعه شعری در مدح و رثای امام چهارم تا امام دوازدهم می باشد که شاعر به بیان سیره و فضائل ایشان پرداخته است. نگارن...