در قلمروی زبان‌شناسی و شعرشناسی شناختی بهره گیری از ابزار استعاره در کالبدی شدن تجارب بشری همواره مورد توجه بوده است. در این رابطه، اندامهای بدن همواره به عنوان یک حوزه ی مبدأ در امر ساختارپردازی استعاری مفاهیمی متنوع در اغلب زبانها لحاظ می شده اند و در این امر از الگوهای فرهنگی هر زبان بهره برده اند. از این رو، پژوهش حاضر به جهت مطالعه ی تعامل میان نظام استعاری زبان، بدن و فرهنگ در زبان فارسی ...

پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که مفاهیم عاطفی‌ای که در نگاشت‌های استعاری مشابهت نشان می‌دهند، در حوزة واژگان، در تحولات ریشه‌شناختی نیز مشابهت نشان خواهند داد. برای ارزیابی این مسئله، پایگاه داده‌های زبان فارسی معاصر با کلیدواژه‌های برابری از حوزه‌های مفهومی ترس و خشم  جستجو شد. 899 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری خشم و 600 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری ترس به‌دست آمد. ...

امروزه زبان‌شناسان علوم شناختی به استعاره، تنها به‌عنوان یک عنصر زینتی و جمال‌شناختی کلام نگاه نمی‌کنند، بلکه از این دیدگاه، استعاره شیوه‌ای از مفهوم‌سازی ذهنی است که در زبان نمود پیدا می‌کند و تجربه‌های حسی، جسمی، حوادث زندگی و میزان دانش زبانی کاربران از طریق تشبیه، قیاس و استعاره‌سازی با مفاهیم طبیعت، حیوانات، اجسام و ... ساختارهای زبانی جدیدی را می‌آفریند. این نوع آفرینش‌های استعاری، نزد کا...

به کمک فرایند دستوری شدگی می توان چگونگی تکوین امکانات دستوری زبان را صورت بندی کرد و توضیح داد. در دستوری شدگی کلمات به امکانات دستوری تبدیل می شوند و در عین حال امکانات دستوری که معمولاً قدیمی ترند به تدریج از بین می روند و با تغییر واژگان دوباره امکانات دستوری جدیدی خلق می شود. در واقع این تغییر، یک جریان تقریباًَ یک سویه است که مرتباً تکرار می گردد و از این رو مشخص? چرخه ای بودن را برای آن قائل...

به کمک فرایند دستوری‌شدگی می‌توان چگونگی تکوین امکانات دستوری زبان را صورت‌بندی کرد و توضیح داد. در دستوری‌شدگی کلمات به امکانات دستوری تبدیل می‌شوند و در عین حال امکانات دستوری که معمولاً قدیمی‌ترند به تدریج از بین می‌روند و با تغییر واژگان دوباره امکانات دستوری جدیدی خلق می‌شود. در واقع این تغییر، یک جریان تقریباًَ یک‌سویه است که مرتباً تکرار می‌گردد و از این رو مشخص? چرخه‌ای بودن را برای آن قائل...

به دلیلِ وجود سه ویژگی بارز در رُمان چهره?مرد هنرمند در جوانی اثر جیمز جویس (james joyce)، این اثر جهت تحلیل از منظر نگره فرا تاریخ (metahistory) هِیدن وایت (hayden white) که در دو کتاب مهمش تحت عناوینِ metahistory (1973) و the tropics of discourse (1978) ارائه گردیده، برگزیده شده است. ویژگی نخست به ساختارِ روایی این اثر بر می گردد که در طی آن جویس روایتی تاریخی را بر خط داستانی ُرمان تحمیل کرده است....

استعاره در دیدگاه سنتی نوعی آرایه­ی ادبی محسوب می­شود. توصیه ارسطو و حکمای مسلمان این است که  کاربرد استعاره باید منحصر در متون ادبی باقی بماند. لیکاف با نقد این دیدگاه بیان می­دارد که استعاره بخش جدایی ناپذیری از فرایند تفکر در انسان است. اندیشه استعاری امری اجتناب ناپذیر، فراگیر و معمولا ناآگاهانه است. استعاره مفهومی در واقع یک قلمرو ذهنی را بر حسب قلمروی ذهنی دیگر مفهوم­سازی می­کند. در این م...

در طول تاریخ سینمای مستند و داستانی ایران و جهان، فضاسازی شاعرانه به وسیلۀ زبان و بیان تصویری که منجر به پیدایش فیلم شاعرانه شده است، برخوردار از زبان استعاری، آشنایی‌زدایی، ساختارشکنی، خرق عادت و هنجارگریزی برای آفرینش اثری رویاگونه بوده است. فیلم شاعرانه با بکارگیری زبان رمزی و تمثیلی، ایجاد ایهام در تصاویر و پیچیدگی در ساختار روایت، در تلاش است تا از سطح تجربیات روزمره زندگی، فراتر رود و تما...

پژوهش حاضر به بررسی کاربرد مجازی نام حیوانات در ضرب المثل های فارسی و تحلیل برخی ویژگی های نحوی آن ها با رویکرد معنایی ـ شناختی می پردازد. به منظور دست یافتن به داده های مورد نظر دوازده هزار مثل فارسی را بررسی نموده و 1771 نمونه ی دارای نام حیوانات را استخراج و بررسی نمودیم. بیشترین تعداد ضرب المثل های فارسی دارای نام حیوانات با نام «خر» و واژه های هم خانواده با آن ساخته شده که 347 مورد را به خ...

در نتیجه پیدایش عصر جدید در ادبیات پارسی و آغاز دوره داستان نویسی کوتاه، و متعاقب آن ترجمه این قبیل متون به زبانهای گوناگون از جمله انگلیسی، مسئله برگردان مفاهیم جدید به عرصه ظهور رسید. از آنجاییکه این سبک نوپا مملو از اصطلاحات و عبارات فرهنگ-محور است که نیاز به دقت فراوان در ترجمه دارند، هدف این تحقیق بررسی راهکارهای ترجمه اصطلاحات می باشد. بدین منظور، کتاب یکی بود یکی نبود اثر استاد محمّدعلی ج...