تصحیح سروده‌های سلمان ساوجی کار دشواری است که تا کنون چند پژوهشگر بدان دست یازیده‌اند. بی‌گمان، فراهم آوردن متن انتقادی از کلیات این سخنور بزرگ، به دلیل حجم کار و تنوع قالب‌ها و اقتضائات آن، دشواری دو چندانی در پی خواهد داشت. با این همه اگر اصول تصحیح انتقادی به درستی رعایت شود و مصحّح نیز توانمندی‌های بایستۀ کار را داشته باشد، این دشواری نه تنها تأثیر منفی چندانی نخواهد گذاشت، بلکه خود زمینه‌ای...

قرن بیستم را میتوان عصر نو زایی و تحول دگرگونی عمیق در تمام شئون اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مشرق زمین نامید. یکی از پدیدههای فرهنگی متأثر از این جریان نوزایی، ادبیات این کشورهاست. همزمان با گرایش به رمان نویسی و داستانکوتاه در نثر فارسی، در حوزة شعر نیز تحول لقب یافت. « نو » ، عظیمی رخ داد و نوعی شعر متولد شد که به جهت تازگی و لطافت عمیق با گذشته زبان فارسی و اردو نزدیکترین زبانهای امروزی جهان نسب...

در پهنه‌ی بی‌پایان شعر و ادب مشرق زمین، بی‌گمان یکی از اثرگذارترین شاعران، در طول قرون و اعصار، «متنبّی» بوده است. چرا که «ابوطیّب متنبی» - این شاعر کوفیِ قرن چهارم هجری- نه تنها سخنور صاحب سبکِ بسیار اثرگذاری در طول تاریخ ادب عربی بوده است، بلکه در سخنوران بزرگ پارسی همچون مولوی و سعدی نیز تأثیر نموده است. از این رو به نظر نگارنده - به عنوان مترجم دیوان متنبّی- وی را باید «سرسلسله‌ی شعرای مشرق زمین...

چکیده « ایهام » که به آن « توریه » ، « توهیم » و « تخییل » نیز گفته می شود ، با ارزشترین فنون و هنری ترین آرایة ادبی به حساب آمده است . در ایهام ، سخنور در ترفندی هنرمندانه  و از رهگذر  توسعة معنایی لفظ ، به آفرینش لایه های مختلفی از معنا دست می زند . در تعریف ایهام گفته اند : عبارت است از اینکه لفظی دارای دو معنی نزدیک و دور ( یا غریب ) باشد و گوینده معنای دور را اراده کند، اما شنونده گمان ب...

از جمله رایج ترین مباحث نقد ادبی معاصر، نقد بینامتنیّت (intertextuality) است که در آن به بررسی کیفیّت و کمّیّت تأثّر و اقتباس شعرا و سخنوران متأخّر از متقدّم پرداخته می شود. پژوهش بینامتنیّتی یکی از شیوه-های مدرن تحقیق در آثار و بویژه متون ادبی به شمار می آید که به مخـالفت با «یکـتایی آثار هـنری» برمـی خیزد و اعلام می دارد که هیچ اثری مستقل از اثر دیگر نیست. تعیین میزان کمیّت و کیفیّت تأثیر و تأثّرات شاعر...

چکیده: پیدایش شعر عرفانی و تجلّی افکار قلندری و مغانه ای در پهنه ادب پارسی، تحوّلی شگرف به وجود آورد، و سبب گردید، تعالیم عرفانی در آثار شاعران بزرگی چون خاقانی شروانی مجال ظهور یابد و بخشی از آثار عرفانی و صوفیانه را به وجود آورد. اشعار خاقانی، سخنور برجسته ادب پارسی، که از فحول شاعران سرزمین ما به شمار می آید، به دلیل پیچیدگی و شیوه سخنوری منحصر به خود، خصوصاً در بعد معنوی و عرفانی، آن چنان که...

انوار رخ یار درکنگره زلف نگار تیر نگه و ناوک مژگان دل و جان را گرنیست وصالی چه نیازی دو جهان را درباغ رخت لاله و سنبل نگرانند بر نرگس مستی که زدل برده امان را دوران لسان الغیب حافظ شیرازی ‘ به عارفانی بزرگ پرآوازه گشته است که از آن جمله عمادالدین علی فقیه کرمانی ‘ شاعر عرفانی است که بخاطر رقابتهای ادبی و عرفانی و سیاسی با حافظ شیرازی نامش به نام آن سخنور نامی در آمیخته است و البته کار رقابت ...

     نوشتة حاضر گزارشی تحلیلی است از مبحث معترضة (the Digression) افلاطون در محاورة ثئای­تتوس. مبحثی که طی آن افلاطون میان شیوه­های زندگی فیلسوف با سخنور به مقایسه می­پردازد. ضمن متن، نخست به این پرسش پرداخته­ایم که چگونه بحث در ماهیت معرفت به مبحث معترضه می­انجامد. ثانیاً، رئوس برجستة خود مبحث معترضه را با ارجاع به بعضی محاورات، بررسی کرده و سرانجام بر اساس بحثهای طرح شده، به نقش مبحث معترضه در...

ارتباط ذهنها با هم فقط به صورت غیرمستقیم عملی می شود. هر اندیشه ای باید ابتدا از طریق معانی و آنگاه از طریق نشانه ها راهی برای بیان خود بگشاید. مهم ترین و پرکاربردترین این نشانه ها، زبان و کلمات آن است. اندیشه هم خود به وسیلۀ انگیزه ها یعنی تمایلات و نیازها و رغبتها و هیجانهایی برانگیخته می شود که همواره درک صحیح آن از مسائل پیچیده و گاه غامض برای انسان بوده است؛ خاصه آن گاه که فقط با متنی نوشت...