یکی از اصلی‌‌ترین نشانه‌‌ها در فهم متون عرفانی عنصر «نور» است. یافتن دلالت‌‌های معنایی و مناسبات درونی عنصر نور در متون عرفانی، درک ژرفای معانی آن‌‌ها را آسان می‌‌کند. نشانه ـ معناشناسی، به‌مثابة یکی از روش‌‌های نقد ادبی نُو، به ما اجازه می‌‌دهد تا به مطالعۀ این کارکردها در درون گفتمان بپردازیم. این مقاله در پی آن است تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، کارکردهای نور را در بخشی از قصّۀ «آمدن جعفر به گرفتن...

هدف: بررسی تفاوت میان درک خواندن کودکانی که کتاب داستانی واقعیت افزوده می‌خوانند با کودکانی که همان کتاب را به‌شکل سنتی می‌خوانند. روش‌شناسی: با رویکرد کمّی و با روش شبه‌آزمایشی به‌شکل میدانی و طرح آزمایشی پس‌آزمون با گروه کنترل انجام شده است. 34 کودک 7 تا 9 سال در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و کتاب داستانی را با و بدون ابزار واقعیت افزوده خواندند، سپس با...

متن داستانی، انباشت واقعیت و خیال است. آفرینشگر متن ادبی هم تجربه‌های زیستی بیرونی و درونی را در ساختار ادبی ساده یا پیچیده‌ای هماهنگ می‌کند که ترکیبی از واژگان و عناصر داستانی باشد. درک و شناخت درست از داستان نیز در گرو شناخت شکل‌های آگاهی است که با ساختار متن و معنای آن گره خورده است. یکی از نظریه‌های ادبی برجسته در تجزیه و تحلیل آثار ادبی و هنری، نظریة جامعه‌شناسی و به‌ویژه جامعه‌شناسی مارکس...

حس تعلق مکانی، رابطه­ای عاطفی و پر معنا بین شخص و مکان است که آن را قرارگاهی ارزشمند می‌سازد. این حس، شاخص ویژه مکانی برای یک فرد نسبت به دیگر مکان­ها می­باشد که ابعاد روان‌شناسانه، کالبدی و حتی اجتماعی را در بر می­گیرد. بیشتر پژوهش­های مکان داستانی بر جنبه­های توصیفی تکیه دارد، اما مکان داستانی در پرتو این حس توانایی­های گوناگون روانی، احساسی و کالبدی را به خود می­گیرد که موجب تعلق شدید شخصیت­...

زبان و ادبیات فارسی از دیرباز مانند دیگر زبان­های اسلامی در کنش مستقیم با قرآن کریم بوده و آثار انبوهی با محوریت قرآن کریم به زبان فارسی به رشته تحریر در آمده است. در قرن اخیر، همزمان با پیشرفت ادبیات غرب، ادبیات فارسی نیز متحول شده و در حوزه ادبیات داستانی ظهور قالب­هایی چون داستان کوتاه و رمان را شاهد بوده­ایم. براین اساس، بسیاری از نویسندگان حوزه ادبیات داستانی به فراخور حال و استعداد خویش س...

در داستان های مارگریت دوراس نویسنده قرن بیستم فرانسه، ما با سه رویکرد در شخصیت پردازی رمان روبرو هستیم: رویکرد سنتی، رویکرد رمان نو و پس از جنبش رمان نو که شخصیت ها بصورت تلفیقی از سبک کلاسیک و نو به نمایش درمی‏آیند. دوراس در طول دوران نویسندگی اش توانسته مرز بین انواع ادبی را از میان بردارد و تحول و تولدی دوباره به شخصیت های داستانی اش بدهد. این رساله بر آن است تا به بررسی تحول شخصیت در سه اثر...

عنصر «شروع» یا «وضعیت آغازین»، یکی از مهم‌ترین تکنیک‌های داستانی است که نقشی برجسته در رویکرد مخاطب و نوع خوانش وی از اثر دارد؛ بدین مفهوم ‏که چگونگی شروع داستان تا حد زیادی تکلیف خواننده را در مواجهه با متنی که پیش رو دارد، مشخص می‏کند. یک شروع قصوی، رئال، سوررئال و... آشکارکننده خط سیر داستان و منطق حوادث آن است و نوع آن داستان را مشخص می‎کند. مطالعه وضعیت آغازین منظومه‎های داستانی نظامی مبین...

واقع‌نمایی پایه‌ی اصلی آثار ادبیات داستانی رئالیستی محسوب می‌گردد که میزان بازتاب آن در یک داستان یا رمان رئالیستی، تعیین‌کننده‌ی درجه‌ی اصالت آن در این مکتب است. رئالیسم به معنای واقعی آن در دوره‌ی مشروطه و همگام با تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران رواج یافت و بسیاری از آثار ادبیات داستانی تا امروز در قالب همین مکتب به‌وجودآمده‌اند. مصطفی مستور و علی‌اشرف درویشان دو تن از داستان نویسان ...