هدف این نوشتار، بررسی معیار و مبنای ارزش های اخلاقی در نظام سیاسی اسلامی است. اجرای قواعد اخلاقی در نظام سیاسی، مستلزم شناخت معیار اخلاقی درآن نظام سیاسی است. در تبیین معیار قواعد اخلاقی، چهار رویکرد وظیفه گرایی، نتیجه گرایی، فضیلت گرایی وحق مداری  وجود دارد. همۀ این رویکردهای اخلاقی می کوشند به چیستیِ ملاکِ ارزشمندیِ عمل اخلاقی پاسخ دهند. به دلیل تکثر نظریه های اخلاقی، حتی در نظام اخلاق اسلامی، م...

در حقوق گاه از ثبوت و اثبات و لزوم تمایز میان آن دو سخن به میان می آید اما آگاهی از مبنای واقعی این تفکیک وماهیت آن زمانی بهتر حاصل می شود که موضوع در سه حوزه مختلف یعنی معرفت شناسی علم کلام و نیز فلسفه حقوق موردکاوش قرار گیرد در معرف شناسی آموزره های اصلی سه مکتب واقع گرایی ایده گرایی و پدیده گرایی را با همین دید بررسی نموده ایم در کلام اسلامی به مرور آراء طرفداران حسن و قبح ذاتی از یک سو و حس...

متکلمان اسلامی در اثبات عقاید دینی و پاسخ به شبهات بر منهج واحد و روش خاصی سیر ننموده اند. از این رو، در این مقاله سعی شده است روش کلامی صدوق و مفید و مبانی روش کلامی این دو متکلم نامدار شیعی که یکی نماینده مکتب قم و دیگری نماینده مکتب بغداد بوده اند، بررسی و تطبیق گردد و بدین ترتیب، جایگاه عقل و نقل نزد این دو اندیشمند کلامی روشن شود. سپس، میزان بهره گیری این دو متکلم از عقل و نقل در تبیین مسا...

در این مقاله، پس از ریشه شناسی و اصطلاح شناسی مفهوم تبیین، فلسفة علوم اجتماعی را در تلاقی با حوزة گسترده و پیچیدة تبیین، به دو رهیافت هستی شناسانه و معرفت شناسانه، طبقه بندی نموده ایم. در رویکرد هستی شناسانه، پنج نوع روش شناسی: فردگرایی، کل گرایی، جدل گرایی، نظام گرایی و واقع گرایی را به اجمال معرفی نموده ایم. در رویکرد معرفت شناسانه نیز دو مدل تبیینی: قیاسی ـ قانونی و استقرائی ـ احتمالی و با ه...

جدل و کشمکش بین پژوهش های کمی و کیفی، سابق بس دیرینه، حتی قبل از کاربرد آنها در حوزه علوم اجتماعی دارد به طوری که طرفداران هر یک در تلاش برای اثبات حقانیت دیدگاه خود بوده اند. سیطره پژوهش های کمی که چندین دهه به جریان غالب و بلامنازع روش شناسی مبدل شده بود با ظهور جنبش فمینیستی و سایر جریانات اجتماعی و سیاسی، رو به کاستی گذاشت. از همان زمان، شاهد شکل گیری علایق اولیه به ترکیب روش های کمی و کیفی...

با توجه به روند گفتمان در زبان شناسی، زبان خالی از ایدئولوژی نیست. زبان در این معنا در شکل گیری واقعیت، انتقال و حتی ایجاد ایدئولوژی و تفکر نقش دارد. به عنوان مثال استفاده از زبان منجر به ایجاد نظریه های خاصی می شود. تحقیق حاضر با استفاده از روش گفتمان-تاریخی, تلاش برای روشن کردن الگوهای ایدئولوژیک در رویکرد سیستماتیک وعلمی مدرن به مطالعه ادبیات را دارد. اما روش گفتمان- تاریخی به تنهایی در سران...

هدف: مرور و نقد تاریخی سیر پژوهش کیفی در علم اطلاعات و دانش شناسی. روش/ رویکرد پژوهش: با مرور متون پیشین، نقدی تاریخی بر روند پژوهش کیفی در علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شد. یافته ها: چندین دهه است که در علم اطلاعات و دانش شناسی بر فنون کمّی در نقش بهترین و گاه تنها فن مناسب برای پژوهش تأکید شده است. مرور تاریخی روند پژوهش کیفی در این رشته نیز حاکی از ضعف پژوهش کیفی بوده است و نشان می دهد رویکر...

جدل و کشمکش بین پژوهش های کمی و کیفی، سابق بس دیرینه، حتی قبل از کاربرد آنها در حوزه علوم اجتماعی دارد به طوری که طرفداران هر یک در تلاش برای اثبات حقانیت دیدگاه خود بوده اند. سیطره پژوهش های کمی که چندین دهه به جریان غالب و بلامنازع روش شناسی مبدل شده بود با ظهور جنبش فمینیستی و سایر جریانات اجتماعی و سیاسی، رو به کاستی گذاشت. از همان زمان، شاهد شکل گیری علایق اولیه به ترکیب روش های کمی و کیفی...

در یک نگاه کلی، اراده گرایی و قرینه گرایی دو رویکرد رقیب درباره اخلاق باور بوده است. لوئیس پویمن فیلسوف آمریکایی معاصر با انتقاد از این دو رویکرد، نظریه اراده گرایی غیر مستقیم تجویزی را ارائه نموده است. در این نظریه برای تحلیل شکل گیری باور، هم به نقش «ادله» و «عوامل زمینه ای» بطور توأمان توجه شده و هم، «عقلانیت» مبنای داوری بین قرائن و ادله متعارض قرار گرفته است. پویمن با تکیه به این تحلیل، کو...