فارابی، مؤسس فلسفه ی اسلامی که به عنوان معلم ثانی پس از ارسطو شناخته می شود، از فیلسوفان برجسته ی جهان اسلام است. نظریات فارابی در مباحث اخلاقی و ارزش شناسی مبنای اندیشه ی فیلسوفان و حکیمان پس از او در بحث اخلاق و تربیت اخلاقی قرار گرفته است. در این مقاله، ابتدا دیدگاه ارزش شناسی فارابی در موضوعات اساسی ارزش های اخلاقی تبیین و سپس دلالت های آن برای تربیت اخلاقی در خصوص اهداف، اصول و روش ها استن...

سِرُّالإسراء تألیف استاد عرفان و اخلاق معاصر، مرحوم آیت‌الله سعادت‌پرور;  است که با روش‌های اجتهادی به استنباط معارف عرفانی و آموزه‌های اخلاقی از کتاب و سنت پرداخته است. این تحقیق، به تدوین قوانین عامی می‌پردازد که در پسْ‌زمینۀ روش مؤلف کتاب سِرُّالإسراء برای فهم آیات و روایات عرفانی و اخلاقی و یا در صدور توصیه‌های تربیتی بر اساس کتاب و سنت به کار رفته است. این قواعد، هم‌وزن قواعد فقهی در دانش فقه و ...

موضوع این مقاله سنجش مفاهیم اخلاقی است. هدف آن بررسی روش علمی و عملی برای اندازه گیری مفاهیم و ارزش های اخلاقی است و با روش تحلیل مقایسه ای و اقتباس از رویکرد روان شناسی ـ روان پزشکی، پژوهش خود را پی می گیرد. محورهای تاریخچه، امکان و ضرورت سنجش مفاهیم اخلاقی، جدول نشانگان، طبقه بندی، مقیاس سازی و عرضهٔ نمونه های عملی در این جستار مطرح شده است. برخی از یافته های آن بدین قرارند: اندازه گیری و سنجش...

هدف: این تحقیق با هدف مقایسۀ هوش اخلاقی و مؤلفه‌های آن در دانشجویان متقلّب و غیر متقلّب آموزشی دانشگاه ارومیه انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع علّی- مقایسه‌ای بود. جامعۀ مورد مطالعۀ پژوهش، شامل کلیۀ دانشجویان متقلّب دارای حکم انضباطی از سوی کمیتۀ انضباطی بود که در بازۀ زمانی 95-1392 این حکم را دریافت کرده بودند. برای نیل به هدف، 20 دانشجوی متقلّب و 20 دانشجوی غیر متقلّب با روش نمونه‌...

در فقه اسلامی بسیاری از احکام شرعی با استفاده از منابع چهارگانه‌ی قرآن، سنت، اجماع و عقل قابل استنباط می باشند. لیکن تعیین تکلیف برای همه موارد خاص و استنباط حکم مشخص آنها چیزی نیست که در آغاز قابل پیش بینی باشد به همین سبب مجتهد با استفاده از اصول عملیه، خلاء قانونی را پرکرده و در جهت کار آمدی علم فقه و پویایی اجتهاد قدم بر می دارد. یکی از آن اصول عملیه، اصل استصحاب است. چنان چه وجود حکم یا م...

این پایان نامه در پی پاسخگویی به این سوال است که چرا با وجود اقدامات مختلف در زمینه ی تربیت اخلاقی، این نوع از تربیت در جامعه ی ما عقیم مانده و یا به انحراف کشیده شده است در صورتیکه انتظار می رود با آموزه ها و توصیه های که در کتب درسی ما در سطح مدارس وجود دارد و تلاشهای بسیاری که در رسانه ها انجام می شود، جامعه ی ما دارای حداقل بحران در زمینه های اخلاقی باشد. از آنجا که پاسخگویی به این مساله حو...

در این مقاله روش فقهى شیخ بهایى را بررسى خواهیم کرد; در بخش اول روش شیخ در استنباط و تقریر احکام را مورد تحلیل قرار مى‏دهیم تا معلوم شود که شیخ چه سبکى را در نگارش فقه به کار بسته، و چه نوع ادله‏اى را در استنباط حکم شرعى دخیل مى‏داند; و در بخش دوم به ویژگى آثار فقهى و اصولى ایشان مى‏پردازیم و نکات مهم و دقیق فقهى و اصولى و بعضاً رجالى، که شیخ در خلال استنباطهاى فقهى و استخراج احکام شرعى اشاره کر...

از آنجا که اخلاق مبتنی بر مابعدالطبیعه است، بدون تردید بررسی اهداف و نتایج اخلاقی آموزه­ها نیز بدون پژوهش­های مابعدالطبیعی امکان­پذیر نخواهد بود. افلاطون پایه­گذار بسیاری از مباحث هستی­شناسی، معرفت­شناسی و اخلاقی در فلس...

استنباط حکمِ تکلیفی صفت نکوهیده‌ی عُجب و واکاوی پیامدِ وضعی این بیماری اخلاقی در اعمال عبادی، دیدگاه‌های مختلفی را در دانش فقه، پدیدار ساخته است و در شمارِ مباحث چالش‌برانگیز در رابطه اخلاق و فقه قلمداد می‌گردد. صفت ناشایستِ خودبینی، با جهل به مقام خداوند و نفوذ قدرت او در تمام شئون تحقّق می‌یابد و با صورت بخشیدن به کمالی خیالی، باعث فراموشی انتسابِ نعمت، توفیق و منزلت به پروردگار می‌شود. در این جستار...