این مقاله با رویکردی تحلیلی - انتقادی در باره یک کتاب دانشگاهی به نگارش درآمده است. اثری جامعه­شناسانه که به عنوان یک متن کمک درسی برای آشنایی دانشجویان رشته های مختلف علوم اجتماعی و علوم سیاسی در ایران و جهان با سیر تحول جریان روشنفکری در ایران معاصر به رشته تحریر درآمده است. بر این اساس، نگارنده مقاله ابعاد مختلف شکلی،­ روشی، نظری و محتوای علمی کتاب را در بوته نقد و محک آزمون نهاده است تا میز...

چکیده وجه مشترک همهمعانی ارائه شده پیرامون وحی در قرآن کریم «تفهیم و القای سریع و پنهانی»است وبیش ترین کاربرد قرآنی آن در معنای پیامبری است که « تفهیم اختصاصی از جانب خداوند به بنده برگزیده که مأمور هدایت مردم می باشد» و وحی بدین معنا شاخصه نبوت است».شیخ الرئیس از نظر عقلانی ضرورت وحی نبوی را از طریق مراتب عقل به ویژه عقل مستفاد و ضرورت قوه حدس و ارتباط عقل بشری با عقل فعال بیان می کند. از نظر...

زندگی گالیله نمایش نامه ای است از برتولت برشت. او در این نمایش نامه تلاش می کند تا زندگی نابغه ای را در قرون 16 و 17 میلادی به تصویر بکشد و به این گونه، نقش اراده و شخصیت دانشمندان و روشنفکران و نیز ناتوانی و سازش در برابر نهادهای اجتماعی را در تاریخ معاصر، به زیر ذره بین نقد ببرد؛ تلاشی که نخبگان ضد فاشیستی معاصر دیگری همچون هاینریش مان، توماس مان، لیون فویشت وانگر، فردینانت بروکر و فریدریش ول...

 طرح پرسشهایى درباره سنجش نظریه پلورالیسم و پیامدهاى علمى و عملى آن از منظر قرآن است. نویسنده، پس از معرفى اجمالى پلورالیسم، در رابطه با نجات انسان سه دیدگاه انحصارگرایى، کثرت‌گرایى، و شمول گرایى رامطرح نموده سپس دیدگاه‌هایى را درباره کثرت گرایى دینى آورده آن گاه پرسشهایى را براى شناخت دیدگاه قرآن طرح مى‌کند: 1- قرآن کدامیک از سه دیدگاه یاد شده را مى‌پذیرد؟ 2- آیا داورى قرآن نسبت به ادیان توحید...

در تحقیق حاضر سعی شده است نقش روشنفکران در شکل گیری اندیشه سیاسی- دینی معاصر ایران مورد تحقیق وبررسی قرارگیرد با مطالعه تئوریهای که درباره اندیشه ی دینی وتوسعه سیاسی وجود دارد فرض نگارنده این است که عملکرد روشنفکران سبب تقویت اندیشه سیاسی-دینی ومولفه های آن از قبیل: مشارکت سیاسی، انتخابات، فرهنگ سیاسی، احزاب سیاسی، حاکمیت قانون، آزادی مطبوعات وپلورالیسم وتکثرگرایی شده است چرا که تقویت اندیشه سی...

تلاش روشنفکران ایرانی برای هویت یابی و شناخت هویت ایرانی در طول یک قرن و نیم اخیر به ظاهر پراکنده و گاه متضاد یا در تناقض با هم قرار می گیرند. اما واقعیت این است که روشنفکران جامعه ی ما، هر یک لایه ای از لایه های مختلف هویت ایرانی را بازگو کرده اند. انقلاب مشروطه از جمله دوران های مهم تاریخ کشور ما به شمار می رود که طی آن روشنفکران مختلفی به دنبال یافتن راهکارهایی جهت پیشرفت و ترقی کشور و همچنی...

جست‌وجو و طرح آن دسته از مطالب و پرسشهاى علوم قرآنى است که پاسخ به آنها قبل از تفسیر الزامى است. نویسنده، نخست به موضوع وحى پرداخته و بحثهایى چون: کیفیت و حقیقت وحى، نوع رابطه پیامبران با وحى، حسى بودن یا تجربى بودن وحى، تحلیل روان‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، عرفانى، عقلى و حسى وحى، تحلیل وحى از طریق خود وحى، محتواى وحى، تعارض علم و دین، آیا وحى تنها عهده‌دار ارتباط خلق با خالق است یا نظام‌هاى عباد...

-

‏بررسی تاریخ و اندیشه سیاسی معاصر ایران بدون توجه به مفهوم روشنفکری، به نظر؛ کاری عبث جلوه می­کند. شکست ایرانیان از روس­ها باعث شد تا روشنفکران ایران اندیشیدن پیرامون عقب ماندگی را آغاز کنند. بنابراین، مسئله انحطاط، زوال و عقب ماندگی تمدن ایرانی یا ایرانی- اسلامی مورد واکاوی قرار گرفت. پاسخ­ها به پرسش چرایی این وضعیت متفاوت و ‏گاه متعارض بود. در این پژوهش تأملات نظری سه روشنفکر(آخوندزاده، ملکم ...

جریان تاریخ نگاری در ایران که از روزگار ساسانیان و با نگارش آثاری چون خدای نامه و کارنامه اردشیر بابکان آغاز شد، تا دوره قاجار نیز ساختمان و شاکله ی اصلی خود را حفظ کرد. در عین حال در این دوران طولانی، نگارش و نگرش آن از زمینه و زمانه ی تاریخی تاثیر پذیرفت. اما با چشم پوشی از تغییرات کوچک می توان آن را جریانی پیوسته و بدون تحول در نظر گرفت. تغییر اساسی در تاریخ نگاری ایران تنها از روزگار افشاری...