چکیده هدف اصلی این پژوهش ، شناسایی سازههای مختلفی است که برسازندة هویت دانشـجویی در میان دانشجویان است. با اتکا به نظریۀ روانشناسی گفتمانی که یکی از نظریههای پساساختارگرا و گفتمانی هویت است، فرض ما دربارة وجود سه سازة هویتی دانشگاهی، نسلی و شهروندی در میان دانشجویان بر اساس کار میدانی حاصل از مصاحبههای مردمنگارانه تأیید شده اسـت . در ادامه ، این پژوهش با شناسایی و استناد به دو منبع اصلی هویتسـا...

یکی از رهیافت‌هایی که در معرفت‌شناسی دینی به دفاع از معقولیت باورهای دینی پرداخته است، «معرفت‌شناسی اصلاح‌‌شده» است. در بین معرفت‌شناسانِ اصلاح‌شده دیدگاهِ «ولترستورف» با انتقادات کمتری مواجه است. این نوشتار سعی دارد با بهره‌مندی از روش توصیف و تحلیل، مبانی معرفت‌شناختی دیدگاه ولترستورف را دربارة معقولیت باورهای دینی نشان دهد. مبانی معرفت‌شناختی ولترستورف از طریق بررسی چالش دلیل‌گرایی قابل تبیین ...

  در این مجال، به دنبال کشف مبانی و ویژگی‌های اصلی «فلسفۀ تحلیلی دین» هستیم؛ رویکردی که می‌کوشیم آن را به عنوان واکنش متفکران تحلیلی دین‌باور، نسبت به فضای الحادی و لاادری‌گرایانه نیمۀ دوم قرن بیستم معرفی کنیم. جهت‌گیری اصلی این مقاله، به سمت اثبات سه ویژگی عمده برای این رویکرد است: 1. تلاش برای وضوح حداکثری کلمات و در نظر گرفتن ارزش معرفتی برای فهم عرفی به جای اتمیسم منطقی؛ 2. توجه به دستاورده...

هدف: هدف مقالۀ حاضر، آسیب‌شناسی مبانی دین‌پژوهی از منظر رهیافت هرمنوتیکی است که طی آن، عناصر و دقایق سازندۀ رهیافت هرمنوتیکی روشنفکری دینی، توصیف و تبیین و نقد شده است. روش: انجام پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی بوده است. یافته‌ها: گفتمان هرمنوتیکی روشنفکری دینی، گفتمانی برون‌دینی است که روش‌شناسی آن سنخیت و همگونی با کتاب مقدس و نص ندارد و توشه‌گیری همیشه و مستمر این نحلۀ فکری از نظریات جدید، از ج...

در این مقاله ابعاد شخصیتی ابوسعید ابوالخیر به عنوان یکی از بزرگان تصوف با توجه به متن اسرارالتوحید، براساس نظریه­های شخصیتی دوان و سیدنی شولتز (کتل و آیزنک) مورد بررسی قرار می­گیرد. روش کار در این پژوهش روش توصیفی- تحلیلی است و هدف آن ایجاد ارتباط بین علم روانشناسی جدید و ادبیات کهن و اثبات ابعاد شخصیتی یکی از بزرگان تصوف براساس نظریه­های علمی، روانشناسی و نحوه کارکرد امروزی آن ها می­باشد. از آ...

بازتفسیر مفاهیم دینی و تأثیر آن بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران چکیده بدون تردید، انقلاب ایران در پایان دوران گذار از تجربه های پیشین جهانی و آغاز تجربه های جدید در مناسبات سیاسی و اجتماعی و فرهنگی انسان قرار دارد. بارزترین شاخص این تجربۀ جدید، بازگشت به باور های دینی و تأکید بر معنویت و معنابخشی روابط انسانی فارغ از پذیره معمول جهانی است و این همان بنیان فکری انقلاب ایران به شمار می رود که قاد...

توجه به مسائل اخلاقی سابقه ای به درازای تاریخ بشری دارد . در علم اخلاق صفات اخلاقی به دو دسته فضائل و رذایل اخلاقی تقسیم می شود، در چند سال اخیر و با پیشرفت علم روانشناسی ، گرایشی جدید به نام روانشناسی مثبت بوجود آمده که این علم توجه خود را به فضائل اخلاقی و قابلیت های انسانی معطوف کرده است. توجه به فضائل اخلاقی بدون نگاه به رذائل اخلاقی کاری ناقص می باشد و به همین خاطر نگاهی جدید در روانشناس...

مقیاس هایی که امروزه در روانشناسی دین برای ارزیابی چند و چون دینداری فرد و جامعه فراهم آمده و در سطح بین المللی از آن استفاده می شود، بر اساس مبانی فرهنگی و علوم انسانی مغرب زمین فراهم آمده و از این رو، به کارگیری آن در جامعة اسلامی ایرانی ما، برای دست یابی به وضعیت دینداری آحاد جامعه، ناموجه است. این مقاله می کوشد با بررسی حقیقت دینداری و بیان پاره ای از مبانی اسلامی لازم الرعایه در این خصوص گ...

از منظر جامعه­شناسی دین (نگاه اجتماعی به دین) و جامعه­شناسی دینی (نگاه دینی به جامعه) دعاخوانی و دعا کردن یک کنش اجتماعی دینی است، کنشی است مؤثر (به لحاظ اعتقاد و باور دعاکنندگان مبنی بر اثرات مثبت آن بر فرد و زندگی­اش )، مستمر (به لحاظ شایع بودن و جاری شدن آن در تمام ساعات و آنات  زندگی روزمرۀ فردی و اجتماعی) و فراگیر (به جهت سریان دعا به تمامی رخ دادهای زندگی روزمره). در این میان، دعای دینی ا...

دین یک پدیده همراه همیشگی انسان است . و احساس دینی یکی از مشخصات روان انسان می باشد. برجسته ترین عوامل روانی گرایش به دین از دیدگاه فروید و یونگ چیست ؟ منشا گرایش دینی از دید این دو روانشناس چیست ؟ و نظریه های آنها چه بوده است ؟ اینها به چه دینی قائل بودند؟ فروید و یونگ از روان کاوی و روانشناسی تحلیلی استفاده می کنند. این رشته نفس را انسان به خودآگاهی و ناخودآگاهی تقسیم می کنند و همه کارها از ا...