اندیشة علم دینی با وجود کوشش­های صورت­گرفته در دهه­های اخیر از سوی موافقان و مخالفان آن هنوز به نقطة روشنی نرسیده است. این مقاله با هدف بازخوانی یکی از مدل­های علم دینی، موسوم به مدل اجتهادی - تجربی که نخستین بار در اوائل دهة 1380 مطرح شد و به­تدریج در ضمن چندین کتاب و مقاله شرح و بسط یافت، پس از توضیح کوتاهی دربارة جایگاه این مدل در میان دیدگاه­های علم دینی و معرفی کلّی مبانی و روش­شناسی این مد...

اگر خط ّ سیر ابهام را در شعر فارسی پیگیری کنیم، خاقانی و بیدل از نقطه های اوج آن خواهند بود. پیچیدگی و دیریابی معنای شعر این دو شاعر، مجال شکل گیری افکار گوناگون را در خصوص شعر آنان فراخ کرده، تا جایی که که گاه درباره یک بیت، چندین نظر بیان شده است. این مقاله بر آن است با نگاهی به ابهام و تقسیم بندی های آن، به بررسیِ ابهام در شعر خاقانی و بیدل از دو منظر واژگانی و نحوی بپردازد. در سطح واژگانی، مو...

‏یکى از خصیصه هاى عام زبان هاى طبیعى، «ابهام» است و آن وقتى است که از یک سازه، برداشت ها و مفاهیم متفاوتى به دست آید. آگاهى از ابهام در درک صحیح و استفاده درست از زبان براى بیان مقاصد و انتقال مفاهیم «اهمیت زیادى دارد. ارتباطى موفق است که هم عامل ارتباط مقصود و منظور خود را شفاف و صحیح ابراز کند و هم گیرنده ارتباط (مخاطب) این مقصود و منظور را کامل و درست بگیرد. در مقالة حاضر، ضمن تعریف ابهام و ...

تفاوت ساختار زبان متن با زبان ترجمه یکی از مشکلات مترجم به شمار می رود. تفاوت ساختاری در ضمایر جنسیّتی gender-specific pronoun)) در زبان فارسی و عربی چنان مایة ابهام است که مترجم ناچار می شود توضیح اضافی دهد. این رفتار مترجم «تصریح» (explication) نام دارد. در واقع، مترجم اطّلاعاتی را که در متن اصلی نیست، در ترجمة خود می آورد تا معنای متن را روشن تر سازد. این پژوهش در پی آن است که با روش تحلیل کمّی...

هدف از انجام این تحقیق، بررسی گونه‌های مهم ابهام واژگانی و ساختاری و نیز مشکلاتی است که این‌گونه ابهامها را در امر ترجمه ماشینی ایجاد می‌نمایند. برای انجام این کار پنج نوع مهم ابهام واژگانی با عناوین ابهامهای مقوله‌ای، واژه‌های هم‌آوا ـ هم‌نویسه، واژه‌های هم‌نویسه، چند معنایی و ابهام انتقالی، با ارائه مثالهایی از فارسی و انگلیسی مورد بررسی قرار گرفت. سپس ابهام ساختاری بررسی شد و دو نوع ...

با توجه به مسائلی که در پی تفسیر طبیعت توسط زبان پیش می آید، اندیشمندان برای حل آنها اقدام کرده اند. این رساله نیز بر این هدف است که روند این گونه مسائل را بررسی کند و معیاری برای انتخاب راه حل های ارائه شده اختیار کند. در ابتدا مفاهیم ایهام، کلیت و ابهام بررسی گشته و سپس روش های مختلف جهت ابهام زدایی از زبان که توسط اندیشمندان مختلفی ارائه شده، آورده شده است. یکی از این روش ها منطق فازی است که...

ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی در شعر معاصر ایران، از جمله شعر شاملو است. شعر او به دلیل مبهم بودن، استعداد تأویل پذیری و معانی متعدد دارد. پژوهش حاضر کوششی است جهت بررسی و شناخت ابعاد ابهام های موجود در شعر شاملو. در این پژوهش این نکته را دریافتیم که ابهام در شعر شاملو دارای ابعاد زبانی، تصویری و معنایی است و بر همین اساس ابهام را در سه حوزه ی معنایی، زبانی و تصویری مورد بررسی ق...

ابهام در یک شعر موفق، همان قدر نقش مثبت دارد که در یک شعر ناموفق، و ارزیابی این نقش برعهدة نظام فکری و زیبایی شناسی هر دورة ادبی است.ابهام یکی از فرایندهای مهم و در عین حال کلیدی شعر معاصر ایران و به بیان بهتر، شعر امروز است. این سخن هرگز بدان معنا نیست که شعر گذشتة ما ابهام نداشته، بلکه مسأله این است که در شعر سنتی فارسی، ابهام بیشتر به سه شکل عمدی، طبیعی و عارضی اتفاق می افتد، اما در شعر امرو...

حین اجرای پروژه­ها، کاهش نوسان در الگوی استفاده از منابع، به­ویژه در مواردی که حتی تغییرات بسیار کم در سطح استفاده از منبع می­تواند منجر به بار مالی و یا ریسک­های بالا گردد از اهمیت به سزایی برخوردار است. روش­های سنتی تسطیح منابع، در حل مسایل چندهدفه مقید کارآیی چندانی ندارند. در این مقاله تلاش شده است تا با ارایه­ی روشی برمبنای توسعه­ای از الگوریتم تکاملی ـ تفاضلی مبتنی بر فرایند الکتر، مشکلات...

درباره بیتی از دیوان حافظ که در چاپ مصحّح روان شاد علّامه محمد قزوینی بدین گونه ضبط شده است: مرا و سرو چمن را به خاک راه نشاند زمانه تا قصب نرگس قبای تو بست تا‌کنون بحثهای فراوانی در کتب و مقالات گوناگون انتشار یافته، اما صورت صحیح بعضی کلمات و معنی درست بیت همچنان در پرده ابهام مانده است. در این گفتار با اشاره به بعضی اظهار نظرهای با اهمیت از جمعی صاحبنظران نامدار و ذکر شواهد و دلایل مختلف از اب...