یکی از مباحث مهم در دوره رضاشاه، توسعه و رونق تجارت خارجی ایران با کشورهای جدیدی بود که تا پیش از جنگ جهانی اول، سهمی در تجارت خارجی ایران نداشتند. ژاپن تنها کشور آسیایی بود که با وجود نبود پیشینه قوی از روابط سیاسی و اقتصادی با ایران، توانست به سرعت حجم وسیعی از تجارت خارجی ایران را در دوره پهلوی اول به خود اختصاص دهد. با توجه به اهمیت چنین موضوعی، مقاله حاضر در صدد پاسخ به این پرسش اصلی است ک...

هدف: هدف از انجام این پژوهش، آگاهی از چرایی و چگونگی تغییر اسامی شهرهای ایران به عنوان یک «برنامه ریزی دولتی» در عصر پهلوی اول است. روش/ رویکرد پژوهش: این تحقیق، بر اساس روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر اسناد دولتی و منابع کتابخانه ای تدوین شده است. یافته ها و نتایج: پس از استقرار امنیت در کشور، دولت، متولی مدرنیزاسیون و اصلاحات در کشور شد. شهر، کانون و جلوه گاه مدرنیسم و زبان واحد، مهم ترین عامل وح...

رضاشاه در شرایطی در ایران روی کار آمد که حکومت مرکزی دچار ضعف بود. فقدان دولت مقتدر مرکزیسبب خودسری برخی ایلات کشور شده بود. رضاشاه برای افزایش قدرت مرکزی به کاهش قدرت ایلپرداخت. دو اقدام عمده ای که در باب ایلات انجام داد، در ابتدا، خلع سلاح، و سپس، تخته قاپو یا اسکاناجباری عشایر بود. ایلات فارس نیز از اقدامات مذکور مستثنی نبودند. در دورة مورد بحث ،در فارس ایلاتمتعدد و متنوعی وجود داشت، اما نقش...

چکیده بسط آگاهی های نو از دنیای متمدن غرب و استقرار برخی نمودهای تجدد در ایران دوره قاجار زمینه ساز گرایش جامعه به نوسازی بود که به دلیل ضعف بنیادین ساختار سیاسی صورت اجرایی به خود نگرفت.انقلاب مشروطه با هدف وارد کردن کشور به فرایند نوسازی قرین به توفیق نشد و مدرن سازی تا روی کارآمدن رضا پهلوی،شاه نوگرا، به تاخیر افتاد.رضاشاه با بدست گیری قدرت اجرایی کشور از طریق کودتا به طور جدی توجه خود را ب...

رضا شاه، مدعی بود که وقتی مردم لباس متحدالشکل بپوشند و کلاه پهلوی بر سر گذارند و نسبت به اعتقادات دینی سست شوند، متمدن خواهند شد. براین اساس، به ستیز با نمادهای سنتی و دینی، نظیر لباس و پوشاک سنتی پرداخت. رضاشاه، فکر متمدن شدن ایران را از آغاز سلطنت خود در سر می پروراند و متحدالشکل کردن لباس در سال 1307 ، و نوع پوشش اعضای خانواده شاه، موید این واقعیت بود. اما سفر ترکیه این تلقی را تقویت کرد و ر...

نقش و جایگاه والای ناسیونالیسم در همبستگی افراد جامعه باعث شد تا در دوران رضاشاه، ناسیونالیسم باستان‌گرا به جزء مهمی از ایدئولوژی و سیاست رسمی دولت تبدیل شود. از آنجا که اثبات وحدت نژادی اقوام ایرانی می‌توانست نقش بارزی در انسجام‌بخشی و وحدت‌آفرینی گروه‌های متفرقِ قومی در ایران ایفا نماید مورخان دوران رضاشاه تلاش‌هایی را برای اثبات ایرانی و آریایی‌بودن گروه‌های قومی ایران و ازجمله کردها آغاز کرد...

پژوهش حاضر درصدد ارائه شناختی روشمند از تشکیلات نظمیه دردوره پهلوی اول و بررسی اقدامات رؤسای نظمیه دردوره موردبحث می باشد.تغییرات وتحولات وشبه مدرن سازی رضاشاه در جامعه برنظمیه نیز تاثیرات خودش را گذاشت. نظمیه از حالت سنتی خود خارج گردید.این تحولات همزمان با رسیدن رضاشاه به سلطنت دچاردگرگونی عمیق شد.رؤسای نظمیه درپی این تحولات دارای قدرت فراوانی شدند و توانستند بر ساختارهای سیاسی تاثیرگذار باشن...

چکیده محمد علی فروغی ( 1254– 1321 ه.ش ) یکی از شخصیت های مهم تاریخ معاصر ایران است. او هم در حوزه ی سیاست و هم در حوزه ی اندیشه، فعالیت گسترده ای داشت؛ وی از جمله کسانی بود که برای تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی تمام تلاش خود را به کار بست و در این امر ، او و دیگر موافقین این طرح ، موفق عمل نمودند. فروغی پس از استقرار حکومت پهلوی، در شبه مدرنیسمی که در دوره ی رضاشاه در ایران به اجرا درآمد نقش ف...

چکیده: دوره بعد از جنگ جهانی اول تا پایان حکومت رضاشاه در سال 1320 ش دوره رواج تجدد آمرانه در عرصه اندیشه و عمل بوده است. ملک الشعراء بهار به عنوان یکی از روشنفکران تجددخواه در این دوره، از اولین ارائه دهندگان و حامیان ایده تجدد آمرانه به عنوان چاره و راه حل غلبه بر مشکلات و عقب ماندگی کشور می باشد. او چاره و راه حل غلبه بر ضعف و عقب ماندگی کشور را در برقراری حکومتی مقتدر و سپردن روند متجدد س...

تفکر وحدت ملی، در اندیشه روشنفکران حلقه برلن به تاثیر از اندیشه­های آریایی­گری در آلمان ایجاد شد. این تفکر در دوره رضاشاه، منجر به استقرار یک دولت ملی مقتدر شد که سعی داشت به طور مهندسی شده  جامعه ایران را متمدن کند. بررسی نقش تفکر حلقه برلن در روشنفکری دوره رضاشاه اهمیت بسزایی دارد. حلقه برلن، به عنوان مهمترین حلقه روشنفکری ایران در دوره جنگ جهانی اول، با مطرح کردن مفهوم «ایرانیت» و «روح ملی ا...