مفهوم کلی وحدت شخصی وجود ابن عربی این است که وجود دارای واقعیت عینی و خارجی است و مصداق عینی آن فقط حق یا خداست و همه موجودات دیگر در واقع تجلیات و مظاهر او هستند. این دیدگاه لوازم مخصوص به خود را دارد که در این مقاله مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.

در این رساله با توجه به گستردگی آثار ملاصدرا به برخی از مسائلی که وی پاسخ های متفاوت ابراز داشته است، می پردازیم. پاسخ های متفاوتی که در یک نظام فلسفی ناسازگارند؛ به نحوی که ممکن است خواننده آثار ملاصدرا چنین استنباط کند که وی دچار تهافت گویی شده است و نظام فلسفی منسجمی ارائه نکرده است. در بخش دوم و سوم به بررسی نه مورد از این مسائل خواهیم پرداخت، و در بخش پایانی نشان خواهیم داد که پاسخهای متفا...

از دیدگاه ملاصدرا عشق، حقیقت واحدی است که در تمام اشیا سریان دارد. وی محبت را در آیات قرآن به عشق تفسیر کرده و معنای آن را «ابتهاج به امر موافق» می داند. حقیقت عشق در خداوند است و اطلاق آن در مخلوقات مجازی است. عشق ممکنات به قبولِ تجلّی خداوند و نیز حکایت کردن آنها از ذات الهی بستگی دارد به کثرت و قلّتِ حجاب در آنها یا قرب و بُعد آنها نسبت به خداوند. آدمی می تواند با ایمان و عمل صالح، حجاب را از قلب...

در سر آغاز متن رساله ی وحدتیه و مولف چنین معرفی شده است : " مولانا جلال الدین علیه الرحمه و اعلی الله مقامه". و بازدر ابتدای رساله از او با کلمه ی "حضرت مولانا " یاد می شود: " در این مرتبه حضرت مولانا به لسان حال و حقیقت محمّدیه عبارت می فرماید." جز این چیز دیگری دکر نشده است . پس از بررسی مکرر متن و جستجوی فراوان و عجالتا" گمان نگارنده در مورد این جلال الدین، یکی از اشخاص زیر است : الف- مولانا ...

در نظر نهایی حکمت متعالیه ذات خدای متعال حقیقت لابشرط مقسمی و وجود و موجود منحصر در همان مصداق است. در این نگاه، علیت به معنای تجلی و تطور یک حقیقت در ذات خویش است و ثمره آن، ظهور تفصیلی کمالات بی نهایت مبدأ است و کثرات جز جلوات و شئونات ذات حق نیستند. ملاصدرا برای ربط میان کثرت و وحدت، بحث فیض منبسط را مطرح می کند. از نظر وی ظهور کثرت از وحدت به گونه ظهور یک وجه واحد از حق تعالی است که وحدتش ع...

آیا با حذف عقل فعال به عنوان علت حقیقی افاضه صور ادراکی در فلسفه صدر المتألهین شیرازی امکان یافتن راهکار دیگری برای تبیین فرایند حصول شناخت انسانی بر اساس مبانی موجود در این فلسفه وجود دارد؟ این مقاله نشان می دهد که علی رغم اختصاص صفحات زیادی از آثار صدرا به مسئله کیفیت حصول معرفت آدمی نسبت به موجودات جهان با محوریت واهب الصور به عنوان علت حقیقی این امر، اصول و مبانی خاص حکمت متعالیه ما را از آ...

افلوطین و صدرالمتألهین هر دو از فیلسوفان به نام و موثر در نظام فلسفی زمان خویش هستند و البته تاثیرپذیری صدرا از افلوطین امری است که وی خود بدان اذعان دارد. از جمله مسائلی که مورد توجه هر دو فیلسوف قرار گرفته، این است که هر دو به مسأله وحدت وجود پرداخته اند. صدرا المتالهین در برخی از موارد مقصود خویش را از وحدت، نوع تشکیکی آن دانسته ولی در موارد دیگری می توان وحدت شخصی را از گفته های او استنبا...