یکی از حوزه‌های بسیار مهم در زمینه سیاست‌گذاری علم، فناوری و نوآوری، سیاست‌گذاری در رابطه با رشد و توسعه علوم و فناوری‌های بنیادین است. بنابراین، نقش علوم و فناوری‌های بنیادین در فرایند توسعه جوامع به حد کافی مورد توجه و مطالعه قرار نگرفته است و توافق فراگیری در خصوص اهمیت این علوم برای توسعه و حمایت از آنها وجود ندارد. هدف از این مقاله شناسایی حوزه‌های علمی تحت پوشش، ابعاد کلیدی کارکردی، طرح‌ه...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عملکرد سیمای جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری و شناسایی مؤلفه‌های اصلی برنامه‌سازی تلویزیونی با رویکرد ترویج علم بوده است. در این پژوهش، با روش مطالعه میدانی، عملکرد رسانه ملی در حوزه علم و فناوری، بررسی گردید و با روش مصاحبه اکتشافی، عناصر اساسی برنامه‌سازی با رویکرد ترویج علم استخراج و تحلیل شده است. یافته‌ها نشان می‌‌دهد که برنامه‌های علمی، به‌طور متوسط 4 درص...

تأکید بر هم‏جوشی علم و فناوری، جامعه و طبیعت، بین، فرا و چندرشته‏ای بودن تولید دانش و ناسودمندی تمایز بین پدیده‏ها و علوم انسانی و غیرانسانی (طبیعی) و دیگر تمایزات و دوگرایی‏های رایج در جامعه‏شناسی و مطالعات علم و فنآوری، مهم‏ترین مختصات و ویژگی‏های جامعه‏شناسی علم بعد از مرتن و کوون یا جامعه‏شناسی علم فناوری است. در این نوع جامعه‏شناسی، کار اصلی علم فناوری خلق شبکه‏های بزرگتر، قوی‏تر و مفصل‏تر...

هدف از این تحقیق، بررسی و ارزیابی نظام علم و فناوری کشور ایران در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه (کشورهای آسیای جنوب غربی، آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) از دیدگاه متخصصان و صاحب نظران بوده است. بر اساس الگوی ارزیابی زیرساخت های فنی و اجتماعی، نظام علم و فناوری کشور ایران ارزیابی شده است. تحقیق با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و انتخاب نظر نخبگان علمی، فنی، فرهنگی، اجتماعی و ملی ...

فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان یکی از فناوریهای نوین نقش مهمی در توسعه جوامع داشته است. مطالعه حاضر نشان می دهد که این فناوری به عنوان یکی از زیرساختهای مهم نظامهای علمی عمل می کند. بر اساس یافته های تحقیق، میان نشانگرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعۀ علمی در سطح کشورها همبستگی معنا داری وجود دارد. همچنین، روابط بین نشانگرهای فناوری اطلاعات و ارتباطات و توسعه علمی و میزان همبستگی آنها ب...

چکیده در این مقاله ابتدا به مباحث مبنایی شناخت علم و فناوری پرداخته و با استفاده از رهیافتی فلسفی تحلیلی نشان داده شده که الگوی توسعه ی علم و فنا وری به دو دلیل عمده می تواند به صفت اسلامی ـ ایرانی وصف شود. سپس بر مبنای این مقدمات استدلال می شود که نظام ملی نوآوری برای پوشش دادن به مفهوم الگوی اسلامی ـ ایرانی توسعه ی علم و فناوری کافی نیست و به کار بردن مفهوم نظام سپهر/ زمینه می تواند تحلیل جا...

افزایش کیفیت سیاست گذاری برای پیشرفت علم و فناوری از اصلی ترین برنامه های کشورهای مختلف است که با توجه به زمینه خاص هر کشور، از کشوری نسبت به کشوری دیگر متفاوت خواهد بود. این موضوع مهم در ایران نیز به تبیین راهبردهای مؤثر بر سیاست گذاری علم و فناوری متناسب با شرایط و وضعیت ایران وابسته است. پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی به روش آنالیز محتواست. مشارکت کنندگان در پژوهش را 23 نفر از خبرگان در زمینه پیش...

یکی از راه­های انتقال‌یافته‌های علمی به جامعه انتشار مقاله در مجلات علمی است. نشریه رهیافت از بهار 1370 باهدف تقویت و ایجاد هماهنگی در امر پژوهش و نیز طرح مسائل، مطالعات در حوزه سیاست‌گذاری علمی و پژوهشی در زمینه­های مختلف اعم از علوم انسانی و علوم طبیعی فعالیت خود را آغاز نمود. تلاش نشریه از ابتدا تا امروز بر این بوده است تا بتواند دیدگاه­های اندیشمندان را جمع‌آوری و در اختیار...

رویکرد نظام ملی نوآوری، که نهادها و کارکردهای مختلف دخیل در توسعۀ علمی و فناورانۀ کشورها را دربر دارد، یکی از رویکردهای مناسب برای تحلیل وضعیت علم، فناوری و نوآوری و ارائۀ سیاست‌ها و راهکارهای همه‌جانبه برای تقویت نوآوری در کشور است. بررسی وضعیت ایران در شاخص‌های نوآوری، حاکی از وضعیت نسبتاً نامناسب کشور در مقایسه با کشورهای منطقه و در مقایسه با اهداف سند چشم‌انداز 1404 است. خبرگان حوزۀ مدیریت ف...

ارزیابی توان نوآوری در سطح ملی مقدمه سیاستگذاری در این حوزه است. مقاله حاضر تلاش دارد تا با مروری بر مدل¬های ارائه شده در دنیا و همچنین اقدامات صورت گرفته در داخل کشور، اقدام به ارائه مدلی بومی برای ارزیابی توان نوآوری ج.ا. ایران نماید. بر این اساس ابتدا تعدادی از مدل¬های ارائه شده - با تأکید بر مدل¬های ارائه شده برای کشورهای در حال توسعه- مورد بررسی قرار گرفته است. مقایسه بین مدل¬ها نشان می¬ده...