از ابتدای قرن بیستم با روی آوری معنادار فلسفه به مباحث زبان شناسی و معناشناسی و بروز شکاکیت های نوظهور درباره بسیاری از قالبهای سنتی زبان، مسائل و پرسشهای جدیدی نیز در زبان دین مطرح گشت تا آنجا که شورواشتیاق گسترده فیلسوفان دین به تحلیل زبان دینی در قرن اخیر موجب شده عمده ی تفلسف دینی، فنون به کار گرفته شده در فلسفه زبان را مورد توجه قرار دهد ، این امر رفته رفته موجب گشت عنوان زبان دین به یکی ا...

پالایش محتوای مجرمانه (فیلترینگ) موضوع مهمی است که با هزینه کلانی در جمهوری اسلامی ایران در حال اجراست و تعیین مصادیق آن طبق قانون جرائم رایانه ای به کمیته ای در دادستانی کل کشور واگذار شده است. بحث در زمینه کارآمدی یا ناکارآمدی این شیوۀ دفاعی در مقابله با تهاجم فرهنگی و حفظ منافع سیاسی و اقتصادی کشور از جنبه های مختلف مطرح است. در این مقاله سعی شده است از دیدگاه فقهی و بر مبنای اصول کلی مستخرج...

این مقاله، با عطف توجه به الاهیات عملیِ سنتِ شیعی و جایگاه «رنج وجودی» در آن، می کوشد مدلی از هویت مشترک دینی و انسجام اجتماعی مبتنی بر «یاد رنج وجودی» در درون و در میان ادیان ابراهیمی و حتی غیرابراهیمی را پیشنهاد نماید. رنج وجودی و رهایی بخش که نمونۀ تاریخی آن را می توان در آلام پیامبر خاتم9 و اهل بیت: مشاهده کرد رنجی است خاتم و کمال یافته (به لحاظ تاریخی) که کمال آ ن را می توان در چهار عنصر اجت...

در فرهنگ اسلامی و ایرانی حکمت های بسیاری وجود دارد که به سبب تعالیم اسلام، وحی و قرآن کریم از یک سو و عقلانیت، تجربه و تعالیم پیامبران ایرانی، از دیگر سو در بسیاری از مضامین عقلی، اخلاقی و اجتماعی اشتراک دارند. مقایسه و تطبیق این مضامین گامی ارزشمند در تبیین پیوندهای فرهنگی مشترک اسلام و ایرانیان است. در این تحقیق موضوعات خردورزی، علم و دانش، صبر، احسان و نیکی، سخاوت و قناعت را در این دو فرهنگ ...

اصطلاح بنیادگرایی دینی در مورد گروه‌‌های بستۀ مذهبی به‌کار می‌‌رود که جریان اصلی خود را، که از میان آن برخاسته‌‌اند، به دلیل سازش‌‌کاری یا غفلت، متهم به فراموشی اصول بنیادین مذهبی می‌‌دانند و آن را قبول ندارند و خود را نمایندۀ واقعی دین مزبور می‌‌دانند. در این مقاله، برای این‌که بتوان بنیادگرایی دینی را به‌منزلۀ جنبشی اجتماعی بررسی کرد، به استفاده از نظریه‌ای مناسب در زمینۀ جنبش‌های اجتماعی نیا...

منطق فهم دین دانشی است متشکل از یکسری مبانی، منابع و روشهایی که در فهم دینباید بدان توجه نمود و دانشمندان و عالمان اسلامی از زمان های گذشته تا به زمان معاصر بدان توجه داشته و در کتاب های خود به تبیین آن پرداخته اند مرحوم شهید صدر نیز برای فهم دین مبانی، منابع و روش هایی را بیان نموده اند که برخی از آنها مشترک با مبانی و منابع و روشهایی است که اندیشمندان مسلمان برای فهم دین بیان نموده اند مانند ...

که‌یرکگور زیست اندیشوری است که در تقسیم‌بندی خویش از مرحله‌های زندگی‌، ‌سپهر دین را فراتر از اخلاق، عقل و زیبایی‌شناسی برشمرده است. عین‌القضات همدانی نیز ساحت عرفان و طریقت را با عنوان «طور وراء عقل» نامگذاری کرده و ادراک عرفانی را فراتر از ادراک عقلی و ادراک حسی می‌انگارد. در این مقاله ما به بررسی همسانی‌ها و ناهمسانی‌های این دو شیوه‌ی زیست (‌سپهر دین و طور وراء عقل) ‌از نگاه این دو زیست اندی...

 مطالعه روابط ادیان بر مبناى سه خاستگاه مشترک ادیان با تأکید بر آیات قرآن است. دین، وحدت آفرینى تردیدناپذیر دارد. پلورالیستها مى‌گویند: وقتى ادیان متعدد در کار باشند وحدت آفرینى به تخاصم مى‌انجامد. این انتقاد در مسیحیت دست کشیدن از مطلق‌نگرى را در پى آورد و زمینه طرح گفت‌وگوى متدینان و باور به کثرت‌گرایى یا وجود گوهر دین را فراهم ساخت. تدوام تنش‌ها بین پیروان ادیان پس از به کارگیرى راهکارهاى یا...

  یکی از پرسش‌های دیرین در علم کلام و فلسفه، چگونگی فهم و تحلیل معانی اوصافی است که بین خدا و انسان مشترک است؛ آیا این اوصاف با معانی انسانی و متعارف به خداوند حمل می‌شوند یا این که واجد معنای دیگری هستند؟ این پرسش که ابتدا ناظر به اوصاف الهی بود. بعدها گسترش یافت و همه گزاره‌های دین را در برگرفت و به این ترتیب نظرات مختلفی در مورد زبان دین پدید آمد. این نظرات تحت دو دیدگاه کلی تقسیم می‌شوند:  ...