منطقه­ی هلال حاصلخیز که اولین یکجانشینی و اهلی­گری توسط بشر در آن صورت پذیرفته است در آسیای جنوب غربی قرار دارد. میان­رودان یکی از بخش­های مهم این منطقه، نقش ویژه­ای در رویدادهای معیشتی، اقتصادی و اجتماعی دوران پیش از تاریخ داشته است. کتاب باستان­شناسی پیش از تاریخ بین­النهرین، همانند هر اثر دیگری، امتیازات و کاستی­هایی دارد. مهم­ترین ویژگی مطلوب کتاب، برخورداری از اطلاعات نسبتا جامعی دربارۀ پی...

نیمة غربی استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان اردل)، به سبب دارا بودن کوه­های مرتفع، دره­های عمیق و دشت­های میانکوهیِ کوچک و قرارگیری در مسیر کوچ عشایر، از گذشته­های دور تاکنون مورد توجه انسان­ بوده است. نظر به اهمیت ارتباطی این بخش از استان و نقشی که جوامع کوچ­رو در تبادل فرهنگی بین مناطق کوهستانی چهارمحال و بختیاری و مناطق پست دشت خوزستان و مناطق جلگه­ای فارس در طول تاریخ ایفا می­کرده­اند، و با ...

دوره های بانش و کفتری، دو دوره بسیار مهم در دوران پیش از تاریخی و آغاز تاریخی فارس هستند .دوره-ی بانش همزمان با پدیده ی پروتوعیلامی در حوضه ی رود کر آغاز می شود و ملیان محوطه ی کلیدی در این دوره می شود. پس از پایان این دوره، جمعیت منطقه کاهش می یابد وسپس در دوره ی کفتری جمعیت منطقه به شدت رشد می کند و مجددا ملیان، پایتخت حکومت عیلام می شود. روند کاهش و افزایش جمعیت از دوره ی نوسنگی تا دوران اسل...

این مقاله فاقد چکیده می​باشد.

با توجه به این مساله که نمی توان در مواجهه با تغییراتی که در سیر زندگی انسان ها اتفاق افتاده است، تنها به جنبه های مثبت توجه کرد، در این پژوهش سعی شد تغییرات فیزیولوژیک ناشی از تغییر رژیم غذایی در انسان های جوامع کشاورز اولیه فارغ از مثبت یا منفی بودن آن ها مورد بررسی قرار گیرد. تحقیقات و تحلیل های دهه های اخیر نشان داده که زندگی روستا نشینی و اقتصاد معیشتی متکی بر کشاورزی و دامپروری تبعات منف...

برای شکل گیری یک استقرار در یک منطقه دو فاکتور ضروری می باشد، اول یک موقعیت مناسب برای سکونت و دومین فاکتور موقعیت مناسب جغرافیایی برای روابط فرهنگی می باشد. دشت درگز در شمال شرقی ایران و در حاشیه مرزهای ترکمنستان جدید در زمان های گذشته به علت موقعیت خاص جغرافیایی خود مهد تغییرات فرهنگی و اجتماعی بوده است. این دشت مستعد از مناطق مجاور خود یعنی جنوب غرب ترکمنستان و نواحی شرقی فلات ایران بوسیله ک...

در این پژوهش به اصل و اساس خانواده در روزگاران بسیار کهن، با شواهدی که در خانواده های شاهنامه وجود دارد، پرداخته ایم با توجه به دوره های قوم شناسی و بررسی یافته های باستانی (غار‎نگاره ها، کار های دستی، کشف گورها و غیره) حاکی از وجود دوره های پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی در ایران باستان است. نیاکان ما نیز مانند هم? جوامع بشری از توحّش و بربریّت عبور کرده و به تمدّن رسیده اند. در داستان های شاهنا...

شناخت آیین های اولیه از طریق بررسی نمادگرایی و ارتباط آن با تحولات معیشتی بشر، بخش مهمی از باستان شناسی پیش از تاریخ به شمار می رود. بعضی از محققین اعتقاد دارند که در اواخر دورة فراپارینه سنگی و همزمان با تغییرات جوی پس از پلئیستوسن، باورها و آیین های جدیدی به وجود آمدند که میل به تسلط بر طبیعت وحشی از ویژگی های بنیادی آنها بود. در این دورة گذار، در جنوب شرقی ترکیه، یکی از برجسته ترین نمادگرایی...

شکل گیری جوامع پیچیده اولیه در ایران در دوره پیش از تاریخ مربوط به دوره مس- سنگی است که مرحله انتقال سنت های فرهنگی جوامع ساده نوسنگی به حکومت های دوره آغاز نگارش و سپس دوره ایلام محسوب می شود. این دوره انتقالی که در استان فارس با عنوان دوره های باکون و لپویی مطرح است، دارای شاخصه های مهمی همچون پیدایش نابرابری سیاسی- اجتماعی، افزایش جمعیت، کنترل اداری، تولید تخصصی و رشد اقتصادی می باشد که نمود...

در این جستار کوشیده ایم تا پیکرک های محوطه ی حاجیلار را در آناتولی مرکزی مورد بررسی و پژوهش قرار دهیم. زمینه ی بنیادین این جستار پیکرک های مؤنث به دست آمده از طبقه ی vi حاجیلار است که فرهنگ دوره ی نوسنگی جدید را دربر می گیرد. افزون بر آن، پاره ای از دیدگاه ها و فرضیات مطرح شده در زمینه ی کارکرد و چیستی پیکرک ها نیز در این جستار گردآوری و واکاوی شده است. در راستای شناخت هرچه بیشتر پیکرک های حاجی...