در این تحقیق کوشش شده است دیدگاه های دستورنویسان برجسته معاصر درباره خصوصیات مختلف اسم عیناً گزارش گردیده، سپس وجوه اختلاف و اشتراک دیدگاه ها در هر موردی نشان داده شود . بعد از آن، آراء مختلف با اصول زبان شناسی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد تا نقاط قوت و ضعف آنها مشخص گردد. این پژوهش شامل یک مقدمه و چهار فصل است. در مقدمه اهمیت و ضرورت پژوهش توضیح داده شده و پیشینه دستورنویسی زبان فارسی هم به اخت...

هدف از پژوهش حاضر بررسی تطبیقی- تحلیلی ساخت به اصطلاح مجهول در کردی سورانی و کرمانجی است که بر اساس رویکرد "دستور نقش و ارجاع" تحلیل می شود. سورانی گونه ی مهابادی و کرمانجی گونه ی ماکویی به ترتیب مجهول ساختواژی و نحوی را در نظام زبانی خود متجلی می سازند. این فرایند در سورانی از طریق افزودن تکواژ -râ/rê به ریشه ی فعلی و در کرمانجی از طریق فعل کمکی hatin "آمدن" و مصدر فعل حاصل می شود. در این رسال...

پژوهش حاضر تلاشی جهت بررسی کمّی واژگانی-دستوری چکیده ومقالات علمی-پژوهشی در زمینه علوم گوناگون در طی زمان می باشد. با پیروی از مدل زبانشناسی نقشگرایانه سیستمیک هالیدی ،در این تحقیق سه فرانقش شامل ارتباطات، وجوه، و تم های بکاربرده شده در جمله واره ها مورد تاکید قرار دارند واین که چگونه می توان از روشهای زبانشناسی پیکره ای برای مطالعه این فرانقشها در متون مقالات علمی چاپ شده در مجلات آکادمیک بهره ...

یکی از مباحث مهمی که در زبان شناسی نظام مند نقش گرا مطرح می شود «فرانقش» است. در این رویکرد، همۀ زبان ها حول دو محور اساسیِ معنایی، یعنی معنای اندیشگانی و معنای بینافردی، شکل گرفته اند. از سوی دیگر، فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می شود. در کارکرد تجربی، کاربرِِ زبان تجربیات دنیای بیرونِ خود را از طریق زبان بیان می کند. محصول این کارکرد، در جمله، گذرایی است که مؤلّفه ای از فرانقش ...

بی ­شک نهج ­البلاغه امیرمؤمنان علی(ع) با وجود خطبه­ ها، نامه­ ها و کلمات قصار خود به حق می­تواند کتاب راه زندگی بشر باشد و این امر دلیل اهمیت تعمق و تدبر در آن است. از این­رو، با عنایت به اهمیت به­ کارگیری نظریات علمی در فهم بهتر متن نهج­ البلاغه، این پژوهش به تحلیل خطبه جهاد براساس فرانقش متنی  نظریه نظام­ مند نقش­ گرا از منظر ساختار آغازگری پرداخته­ است. ابتدا تمامی 99 بند آن تجزیه و بخش آغاز...

نظریه ی نقش گرای نظام مند هلیدی یکی از معروف ترین نظریات زبانی است که از آن در تحلیل انواع متن به ویژه با هدف بررسی نقش های مختلف زبانی استفاده می شود. هلیدی بر این باور است که اصلی ترین هدف زبان، انتقال معناست؛ و به همین منظور، گویشوران برای تبادل معنا، متن را می سازند. یعنی چیزی که در تعامل مهم است، انتقال معناست نه صورت های زبانی. هدف این تحقیق، بررسی متون رادیویی شبکه جوان – به عنوان یکی از...

در این مقاله ابتدا به بررسی ماهیت دستوری عناصر نمایه مفعولی در زبان فارسی خواهیم پرداخت، زیرا ساختار دستوری جمله بر اساس تلقی ما از ماهیت دستوری این عناصر، به شیوه متفاوتی تبیین می‏شود. پس از آن به ساخت دستوری بندهای متعدی دارای نمایه مفعولی در چارچوب دستور نقش و ارجاع نظر می‏افکنیم و سعی بر آن است که مطابق ادعای نظریه، ساخت نحوی این بندها مطابق با شرایط خاص زبان فارسی و بدون تحمیل مقولات خارجی...

ه پژوهش های زبان شناسیسال پنجم، شماره اول، بهار و تابستان 293132/3/ تاریخ وصول: 1131/1/ تاریخ اصلاحات: 1231/1/ تاریخ پذیرش: 9256 - صص 21__________________________________________________________________________________________gh5karimi@ut.ac.ir *استاد زبانشناسی دانشگاه تهران[email protected] **دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهرانتحلیل معنایی کلمات مرکب اسم- اسم در زبان فارسی* غلامحسین کریمیدوس...

بررسی ساخت بند زبان فارسی بر اساس دستور نقش و ارجاع*والی رضایی**مژگان نیسانیچکیدهاین جستار در پی آن است که ساخت بند در زبان فارسی را در چهارچوب دستور نقش و ارجاع مورد بررسی قرار دهدنظریه دستوری به تعامل نحو، معناشناسی و کاربردشناسی در نظام های دستوری توجه ویژه ای داردنظریه بر پایه دو تقابل، شامل تقابل میان محمول و موضوع و تقابل میان موضوع و غیر موضوع استوار استتوجه به مفاهیم طبقه فعلی، بازنمایی...