«هفت پیکر» نظامی از جمله منظومه­هایی است که به سبب تنوّع شیوه­های شخصیّت‌پردازی به فضای داستان­های معاصر نزدیک است که تاکنون توجّه چندانی به قابلیّت­های داستانی آن نشده است. از این­رو در این پژوهش، سعی شده است تا روشی توصیفیتحلیلی، عنصر شخصیّت و شخصیت­پردازی در این منظومه بررسی گردد تا به پرسش­های زیر پاسخ داده شود: 1-شخصیّت­ها در منظومهی هفت پیکر چگونه ترسیم شده­اند؟ 2ـ نظامی در هفت پیکر از کدام شیو...

عبدی بیک شیرازی، شاعر، حکیم و دبیر شاه طهماسب صفوی که در سیاق و ترسل با کفایتی تمام عهده دار منصب استیفا بود، از نظیره پردازانِ نظامی گنجوی به شمار می رود که در جواب «خمسه» او به سرودن سه خمسه پرداخته است. «هفت اختر» نیز یکی از مثنوی های اوست که در قفای «هفت پیکر» سروده شده است. این گفتار ضمن مقایسه و بررسی مشابهت ها و مباینت های این دو اثر، از حیث محتوا و ساختار، نشان می دهد که عبدی بیک با تبحّر...

حکیم ابو محمدالیاس بن موید نظامی گنجه ای از شاعران پارسی گوی سده ی ششم هجری است. مضامین اشعار وی با توجه به شرایط اجتماعی و فرهنگی و علمی عصر او به مسایل مذهبی، مدح و منقبت ائمه اطهار و مدح سلاطین، مواعظ و حکم ، عرفانو داستان سرایی اختصاص یافته است. این پژوهش به استناد اشعار او فرهنگواره ای از لغات و ترکیبات و اشارات قرآنی، احادیث و ابیات عربی، اصطلاحات دیوانی، عرفانی و . . . است که به صورت ال...

هفت پیکر یا بهرام نامه، چهارمین منظومة نظامی از نظر ترتیب زمانی، و یکی از دو شاهکار او در کنار خسرو و شیرین از لحاظ کیفیّت است. این اثر، دو بخش کلّی دارد: بخش اوّل مربوط به بهرام است که روایتی تاریخ گونه دارد، و بخش دومْ روایت هایی اپیزودیک از زبان هفت همسر بهرام است. ساختار این اثر، تحلیل ادبی آن را از دیدگاه مکتب روایت شناسی ساختارگرا ممکن می سازد. در تحلیل ساختاری روایت، شخصیّتْ دیگر به عنوان فرد ...

نوشتار حاضر عهده دار بررسی شخصیت و کنش های شخصیت در یکی از مهمترین آثار منظوم ادب فارسی است. شخصیت محوری و حادثه آفرینی دو ویژگی مهم داستان های کهن اند. تقریباً در همه جای جهان این دو نکته در کنار حماسه های ملی و اندیشه های عرفانی و آرمان گرا قرار می گیرد. داستان های نظامی و به ویژه اثر ارجمند او «هفت پیکر» نیز این گونه است و عمدتاً با تکیه بر شخصیت و ابعاد قهرمانی او و تأثیری که بر محیط و دیگران...

هفت پیکر نظامی از دل انگیزترین منظومه های ادبیات غنایی فارسی است که از منظر ساختارگرایی شباهت های بسیاری به قصه های پریان دارد. نگارندگان تحلیل شباهت ها و اختلاف های ساختاری قصه شاه سیاه پوشان با ساختار قصه های پریان را بر اساس خویش کاری ها، تقابل و دوگانگی آن ها، شخصیت های ثابت یا متغیر و توالی و نظم منطقی ساختار روایت انجام داده اند. با بررسی نتایج حاصل به اثبات می رسد که این اثر افسانه ای با...

چکیده ندارد.

این مقاله بر تحلیل علمی-تاریخی آیین نوروز در هفت پیکر نظامی متمرکز است. مردمان فلات ایران از دیرباز هرساله با بیداری طبیعت در فصل بهـار، به پیشواز رویش گل ها و سرسبزی درختان کهن سال می رفتند و با جشنی نمادین همراه با نیایش هـایی آیینی به قدردانی از ایزدان می پرداختند تـا با جلب رضایت خدایان، به باززایی گیاهان و برکت­بخشی زمین کمک کنند. این جشن ملی با گذر زمان با نام نوروز از زمـان کورش بزرگ تاک...

نظامی برجسته ترین شاعر ادبیات کلاسیک فارسی در حوزه منظومه های غنایی است که پنج گنج او از شهرت و اهمیّت خاصی برخوردار است. در میان منظومه های پنج گانۀ او، هفت پیکر تمایز و تشخّص ویژه ای دارد؛ زیرا در قالب افسانه های آن، مجموعه ای از اسطوره ها، رمزها، و نمادها به مخاطب ارائه شده است. در هرکدام از شخصیّت ها، اقلیم ها، سیّارات، گنبدها، و رنگ های توصیف‏شده در این افسانه ها رمز یا نشانه ای اسطوره ای نهفت...