داستان پادشاه و کنیزک آیینهٔ تمام نمای روایت های داستانی مثنوی است، روایتی که محل تجلی خاطرهٔ نژادی انسان (کهن الگوها) از نماد عشق در ناخودآگاه جمعی مولانا است. نماد عشق در داستان پادشاه و کنیزک، نیرویی است که معنای خودآگاهی، یعنی ادراک و صور مواد اولیه را فراهم می آورد تا پادشاه جان مولانا به یاری این نماد به فرایند فردیت برسد. در این جستار سعی بر آن است تا با بررسی عناصر روان شناسی تحلیلی یونگ،...

داستان نویسی در ادبیات از جایگاه ویژه ای برخودار است. هرچند در مورد زمان پیدایش آن اختلاف وجود دارد، اما می توان گفت، از زمانی که آدمی متولد شد داستان همزمان با وی پیدا شد. داستان کوتاه یکی از انواع داستان است که به معنای فنی آن اولین بار در قرن بیستم در امریکا و روسیه و فرانسه به وجود آمد.آثار داستانی سوریه تحت تاثیر آثار داستانی لبنان و مصر بود. داستان کوتاه به صورت هنری مستقل، در دهه سی قرن ...

نویسندگان مدرنیست با زیر سؤال بردن نگاه سنّتی به جهان و انسان، به ابداع شیوه‏های جدیدی دست زدند و تغییرات اساسی در فرم و محتوای رمان به وجود آوردند. آن‌ها توانستند از طریق رمان، دنیای ذهنی انسان مدرن را نشان دهند. در این مقاله، رمان نیمة غایب اثر حسین سناپور به روش توصیفی– تحلیلی از منظر مدرنیسم نقد و بررسی شده است و نتایج، گویای آن است که سناپور با بهره‏گیری هوشمندانه و هدفمند از شگردهای مدرنیس...

خواب از جمله احوال اسرارآمیزی است که بیان کیفیّت و اسرار نهان آن، دیریاب، بل دست نایافتنی است. تعبیر و تحلیل رؤیاها از جمله پیچیده ترین و رازآلود ترین مسائل و موضوعات بشری است. گزارش رؤیاها در حکایت های شاهنامه، در ایجاد شوق و امید برای نیل به آرزوها و تهدید و ترس از انجام عملی، در شکل گیری قصّه ها، نقش مهم و بسزایی دارد. پهلوانان و شاهان در موقعیّت های مختلف، برخی از وقایعی را که در آینده به وقوع...

ویژگی های مشترک زیادی تعدادی از شخصیت های زن در داستان های غزاله علیزاده را شاخص و قابل توجه کرده و از آنها انگاره هایی اسطوره اییا شبه اسطوره ای ساخته است؛ ویژگی های مثبت و منفی شیطانیا فرشته بودن، کودک یا پیر بودن همزمان، برخورداری از قدرت جادوی زنانه، فرزانگی روحانی، مظهر الهام و ارضای معنوی بودن و دیگر ویژگی هایی که برای انگاره های کهن الگویی ذکر شده است. از آنجا که بین نقد اسطوره ای و شیوۀ...

ازنظر یونگ بین رؤیا، اساطیر، ادبیات، و به‌طور کلی هنر رابطۀ بسیار نزدیکی برقرار است. او از بازتافتن نمادهای اساطیری و صورت‌‌های ازلی در رؤیا و آفرینش‌‌های ادبی و هنری سخن گفت؛ زیرا صور مثالی در هنر و ادبیات هم خود را مانند رؤیا نشان می‌‌دهند. مرزبان‌‌نامه از متون نثر ادبیات کلاسیک ایران است که «صور مثالی» در آن، در قالب حکایت‌های‌‌ اخلاقی و اساطیری بروز کرده ‌‌است. در پژوهش حاضر، کهن‌الگوی‌‌های...

در بسیاری از آثار روایی، دو نیروی زور و نیرنگ عامل پیش برندة داستان را تشکیل می دهند. بررسی و مقایسة قصه هایی که درگیری نیروهای خیر و شر در آن ها بر سر رسیدن به معشوق است، نشان می دهد که در این آثار، معشوق هرچند در ظاهر به نفع قهرمان عمل می کند، در زیرساخت روایت با زیرکی و تزویر، درگیری نیروهای متضاد را به سود خویش هدایت می کند. در چنین قصه هایی، شخصیت مرکزی داستان، نه شاهزادة شجاع و نه دیو بدط...

سالگشت مرگ آنتوان چحوف نویسنده بزرگ روسی در تاریخ 17 ژوئیه 1904 فرصت ارزنده ای به مترجم داد تا متن کوتاه ولی دشوار «طلبه» را که خود نویسنده آنهمه دوست می داشت بما بشناساند. خانم رؤیا لطافتی آنرا از زبان فرانسوی و نه روسی ولی با توجه به متن اصلی به فارسی برگردانده است، کاری که تاکنون انجام نگرفته سات. گیرائی و زیبائی متن در بیان مترجم موج می زند. با وجود فاصله زمانی و زبانی او با نویسنده، روح دا...

معنا و جایگاه خواب و رؤیا در فلسفه بحثی است که کمتر فیلسوف برجسته‌ای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رؤیا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق می‌شود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست می‌یابد. این احوال اگر در عالم خوا...