هدف این پژوهش نقد و بررسی علم، اراده و قدرت الهی از نظر برخی فلاسفه و اهل کلام است. در این جستار، دیدگاه های فلاسفه و اهل کلام در باب علم، اراده و قدرت در خدا و انسان، به اختصار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. این مقاله در سه بخش به رشته تحریر آمده است: بخش نخست شامل تعاریف است؛ بخش دوم بیان و نقد دیدگاه های برخی از فلاسفه و متکلمان، در باب علم، اراده و قدرت خداوند است؛ بخش سوم نتیجه گیری نهای...

معامله به‌قصد فرار از دین از فروع بحث کلی «دوران امر میان اراده ظاهری و باطنی» می‌باشد. برخلاف آن‌چه برخی تصور می‌کنند، در فقه اسلامی اراده از جایگاه بالایی برخوردار نیست. به همین دلیل فقیهان در فرایند شکل‌گیری معاملات و ایقاعات، نقش اراده متعاملین را بیش از هر چیز دیگر مورد توجه قرار داده‌اند و الفاظ و سایر وسایل اعلام اراده را به‌تنهایی و بدون کاشف بودن از اراده متعاملین به وجود آورنده هیچ‌گو...

هدف از این نوشتار، بررسی اختلالاتی است که با نقص و ضعف در قدرت اراده مرتبط هستند. در این پژوهش سعی شده‌ با تکیه بر منابع معتبر و مقالات و پژوهش‌های ایرانی و خارجی که در زمینه ارتباط اراده و مفاهیم هم‌سو با آن انجام گرفته ‌است، به بحث و بررسی اختلالاتی پرداخته ‌شود که می‌توان منشأ آن‌ها را نقص در اراده انسانی دانست. با تعیین و اثبات نقش اراده در سبب‌شناسی اختلالات روانی مختلف، در حقیقت، می‌توان ...

اشتباه به عنوان عیب اراده، وقتی در قرارداد موثر واقع می شود که اشتباه مربوط به مرحله رضا و قصد باشد و اشتباه در مراحل دیگر اراده یعنی تصور، تدبّر و تصدیق در قرارداد تأثیر نمی گذارند مگر اینکه اشتباه در آن مراحل به اشتباه در رضا و قصد منتهی شود. بعلاوه اشتباه در هر امر اساسی قرارداد موجب معیوب شدن اراده و تحت تأثیر واقع شدن قرارداد نمی شود و باید اشتباه حداقل در یکی از مسائل مهم قرارداد یعنی امور...

. عقد: مشهور فقهای امامیه ایجاب و قبول لفظی را عقد می دانند و اگر لفظ در کار نباشد اصطلاحا به آن تراضی می گویند و آثاری را که بر عقد مترتب می کنند بر تراضی مترتب نمی دانند. عقد به این معنا یعنی ایجاب و قبول لفظی که در مقابل ایقاع است. عقد در ماده 183 قانون مدنی این گونه تعریف گردیده است: «عقد عبارتست از این که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها ب...

مسئله اراده الهی و ارتباط آن با افعال انسان از دیرباز در تاریخ تفکر اسلامی مورد بحث و نزاع بوده است و شاید از موضوعاتی است که در شکل­ گیری نحله­ های کلامی اولیه نقش مهمی ایفا کرده است. این مسئله در علوم مختلفی از جمله فلسفه، کلام و حتی عرفان مطرح بوده است. غزالی بر همه­ رشته­ های معارف اسلامی از جمله فقه، کلام، عرفان و منطق، یگانه عصر خود بوده وآثار ارزشمندی در این زمینه­ ها از خود به جای گذاشت...

باروری پس از مرگ همگام با رواج و گسترش روش­های مصنوعی باروری به میان آمده است. در این روش افراد نسبت به انجماد گامت یا جنین خود برای باروری پس از مرگ اقدام می کنند. این روش موجد پرسش­های اخلاقی و حقوقی متعدد است. در این راستا، آن چه اهمیت دارد حفظ کرامت ذاتی انسان و رعایت حقوق و منافع کودک است. بر این مبنا، در اخلاق، موضوع خودآیینی، رضایت و منافع کودک را همراه با آراء موافق و مخالف مطرح کرده­ و...

با اینکه متکلمان امامی، اشعری و معتزلی، خداوند را مرید دانسته‌اند و در باب مسأله اراده الهی بحث کرده‌اند، لکن از چند لحاظ میان آنها اختلاف است: 1ـ آیا اراده، صفتی است عین ذات یا زاید بر ذات؟ 2ـ آیا اراده، از صفات قدیم است یا حادث؟ 3ـ آیا اراده، از صفات ثبوتی است یا سلبی؟ 4ـ آیا اسناد اراده به خداوند حقیقی است یا مجازی؟ 5ـ آیا اراده، صفتی است موجود یا از احوال است؟ این نوشتار آراء هر سه م...

بی تردید، شناخت انسان بدون صفات و خصوصیاتش امری غیرممکن و محال خواهد بود. در این بین اراده انسان بیشتر از سایر خصوصیات او ذهن و توجه اندیشمندان را به خود معطوف کرده است، به طوری که بحث از اراده ی آزاد انسان همواره مورد بحث و معرکه ی آرای فیلسوفان و متکلمان بوده است. در مکاتب کلامی، اراده انسان ربط وثیقی با اراده الهی و فروعات آن دارد. نگارنده، در این پژوهش بر آن است که نظریات اشاعره ونقد آن بر ...

شکل گیری عمل حقوقی و عناصر سازنده آن و آسیبهایی که در مراحل مختلف تکو ین ارادهممکن است بر آن وارد شود از موضوعات مهم فقهی و حقوقی است . از جمله مسائل قابل تعمقدر این زم ینه تعارض اراده ظاهری و باطنی در ا یجاد یک عمل حقوقی است که کدام از آندو اصلو حاکم تلقی می گردد. فقه اء و حقوقدانان اسلامی در ا ی ن زم ینه اختلاف نظر دارند برخی وباستناد به روا یت موثقه ابن بک یر و س یره عقلا ء و عرف خاص تجار و ...