تذکرهالاولیاها از با ارزش ترین و مهم ترین آثار تاریخی و معنوی یک ملت است. این تذکره ها در فرهنگ و ادب اسلامی ابتدا به زبان عربی و به صورت بسیار روشمند و منسجم تألیف یافت و سپس در ادب فارسی نیز متداول شد و طبقات الصوفیه خواجه عبدالله انصاری، تذکرهالاولیای عطار نیشابوری و نفحات الانس جامی نمونه های عالی آن در ادب فارسی است. سنّت تألیف مجموعه های حاوی سخنان اولیاء ریشه در کار سترگی دارد که از قرن د...

موسیقی همواره به عنوان یکی از برجسته ترین هنرها در آثار شاعران خودنمایی کرده و هر شاعر با توجه به نگاه خود به این هنر آنرا در اشعار خود جای داده است.عطار به عنوان شاعری برجسته در حوزه عرفان و تصوف در آثارش نگاهی خاص به موسیقی دارد.در آثار عطار، حکایاتی به چشم میخورند که رنگی از موسیقی با خود دارند. این حکایات مارا در بررسی پیوند میان عرفان و موسیقی راهنمایی می کنند. عطار نخستین شاعری است که نظر...

در این نوشتار درصددیم اخلاق عرفانی عطار را در قالب یک نظریۀ اخلاقی منسجم تبیین سازیم تا براساس آن ملاک تعیین ارزش اخلاقی افعال از نظر وی مشخص شود. بررسی و تأمّل در اشعار عطار بیان‌گر آن است که سه نظریۀ متعارف اخلاق هنجاری یعنی نتیجه­گرایی، وظیفه­گرایی و فضیلت­گرایی از دل آثار او استخراج­پذیر است، امّا این سه نظریه هم با برخی مبانی خداشناختی و انسان­شناختی اخلاق عرفانی عطار و هم با یکدیگر سازگار ن...

«ابلیس»، یکی از چهره‌های سرشناس تاریخ آفرینش است که در متون دینی و ادبی ـ به ویژه ادبیات تعلیمی و عرفانی ـ به او توجه شده است. شاعران و عارفان نامداری چون احمد غزالی، عین القضاة، سنایی، عطار و مولانا، با نگرشی عارفانه، گناهش را توجیه نموده و آن را برخاسته از عشق توحیدی او به پروردگارش دانسته اند. اقبال لاهوری، شاعر پارسی‌گو و فیلسوف آشتی جوی مسلمان، ابلیس را به گونه‌ای متفاوت در اشعارش مطرح ن...

ادبیات عرفانی سرشار از واژگان و عباراتی است که مفاهیم و معانی والای عرفانی را به مخاطب القا می نماید. یکی از این واژگان « درد» است که علاوه بر معنای ظاهری و ملموس آن، می تواند دارای معانی دیگری نیز باشد و با توجه به قرار گرفتن در متون مختلف،معانی گوناگونی از آن حاصل گردد. هدف از این تحقیق، رمز گشایی و فهم بیشتر این واژه در گستر? ادبیات عرفانی است. در این پژوهش سعی شده است، این واژه از منابع مور...

چکیده اعلام از جمله واژگانی است که شاعران پهنه ی ادب فارسی ، به ویژه شاعران عارف مسلکی چون عطار نیشابوری با آن تصویر ساخته اند و مضمون های نو آفریده اند . این پایان نامه با عنوان « تصویرسازی و مضمون آفرینی در مثنوی های الهی نامه ، منطق الطیر ، مصیبت نامه و اسرارنامه ی » عطار نیشابوری ، تصویر و مضمون را در این مثنوی ها بر پایه ی اعلام اساطیری ، دینی ، تاریخی و طبیعی بررسی کرده و بسامد آن ها را...

شعر زهد به معنای خاص، بسی پیش تر از آن که در ادبیات فارسی پدید آید ،در ادب عربی ظهور یافته است. بدون تردید بر جسته ترین شاعر عرب در زمینه ی زهد ابوالعتاهیه است. شعرهایی که او درباره ی زهد و مناسبات متنوع آن سروده منحصر به فرد است.با توجه به پیوندهای شعر فارسی با ادب عربی و نمونه های ابتکاری در سروده های ابوالعتاهیه،باید او را در تکوین زهدیات فارسی سهیم دانست. در ادبیات فارسی نیز عطار نیشابوری ا...

دیوان مصور سلطان احمدجلایر (784-813ه.ق) که در نگارخانه فریر موزه ی اسمیتسونین واشنگتن نگهداری می شود، یکی از اسناد مهم تاریخ نقاشی ایران می باشد که آغازگر سبک جدیدی در کتاب آرایی سده ی نهم هجری و پس از آن به شمار می رود. این کتاب شامل هشت نگاره (تشعیر) می باشد که نگاره ها مراحل سفر عرفانی مرغان منطق الطیر عطار را به تصویر کشیده اند. در این رساله پس از مروری بر تاریخ خاندان جلایر، اوضاع اجتماعی...

چکیده این رساله به بررسی شطحیات در دیوان عطّار نیشابوری، عارف نامدار قرن ششم، پرداخته و از دو بخش کلّی تشکیل شده و هر بخش، خود به دو فصل بزرگ تقسیم گردیده است. در رسال? حاضر سعی شده است که با بررسی بن مایه های اصلی شطح و طامات در دیوان عطّار و تحلیل آنها، نقش شطحیات در شکل گیری و تبیین شخصیت عرفانی این عارف بزرگ بررسی گردد. از آنجا که شعر عرفانی، ترجم? احوال و تجربیات روحانی شخص عارف است و با...

مثنوی معنوی از مواریث عرفانی و ادبی پیش از خود بهره ‌برده ‌است. در این پژوهش «داستان جزع ناکردن شیخی بر مرگ فرزندان خود» از مثنوی با ترجمۀ رسالۀ قشیریه و تذکرة‌الاولیا بر اساس رویکرد نورمن ‌فرکلاف مورد مقایسه و تحلیل انتقادی گفتمان قرار‌گرفته‌ است. در سه اثر مذکور به بیان احوال عارفانه پرداخته شده ‌است. گفتمان غالب در بستر عرفان در حکایت مثنوی، «ولی و عارف واصل»، در رسالۀ قشیریه «مقام رضا» و در...