بدر شاکر السیاب شاعر عراقی و خلیل حاوی شاعر لبنانی، هر دو نسبت به زندگی و وضعیت نابسامان جامعه خویش که در گرداب عقب ماندگی، جهل و استبداد غرق بوده، به شدت بدبین بوده اند. به کارگیری هنرمندانه میراث گذشته و اسطوره ها و از آن جمله، وصف افسانه سفرهای ماجراجویانه سندباد در شعر این دو، ابزاری مناسب برای بیان واقعیت های تلخ جامعه آن روز بوده است. سیاب، هرچند در آغاز امیدوار بود و اسطوره را برای بیان ...

زینب معروف به بی بی شاه، زینب باجی، دهباشی زینب و زینب پاشا، یکی از مشروطه خواهان و زنان مبارز بنام دوره مظفری، زنی تبریزی الاصل که برای اولین بار در تاریخ ایران در دوره قاجار با چهل نفر از شیرزنان تبریز، با ستم پیشگان و به موازات آن، با نابرابریهای جنسیتی – که نظام فئودالی و دیدگاههای سنتی به زنان تحمیل کرده بودند به جنگ پرداخت.

حجم عظیمی از معلومات تاریخی، جغرافیایی و ادبی مصر اسلامی در آثاری فراهم آمده، که به شیوه خطط نگاشته شده‌اند. این شیوه تاریخ‌نگاری در مصر با ابن عبدالحکم آغاز شد، با مقریزی به اوج خود رسید و با علی پاشا مبارک روی به افول نهاد. در این نوشتار در سه بخش، خطط نگاری پیش از مقریزی، خطط مقریزی و خطط نگاری پس از مقریزی به معرفی و بررسی کتب خطط و جایگاه خطط نگاری در تاریخ نگاری مصر اسلامی پرداخته شده است.

ابوعبدالرحمن خلیل بن احمد بن عمر بن تمیم الفراهیدی یا الفرهودی‘از علمای نحو و لغت در سده دوم هجری است. وی از بنیانگذاران علم العروض است‘با علم موسیقی نیز آشنایی داشته و اشعاری منسوب به او بجای مانده است.کتابشناسی حاضر‘منابع و تحقیقاتی است که درباره این دانشمند پارسا نگاشته شده است. در تدوین آن هیچگونه قیدزمانی ‘ملی وزبانی در نظر گرفته نشده ‘بلکه تنها شرط رؤیت منابع و قابلیت دسترسی آنها برای گرد...

تاریخ جهان اسلام در دو قرن اخیر، روایتگر جدال سنت‌های بومی مسلمین و فرهنگ نوپای غربی است. در این میان مصریان، به سبب حضور سه ساله‌ی دولت فرانسه، جزء پیشگامان مواجهه با فرهنگ غربی هستند. هرچند کارنامه‌ی فعالیت‌های فرانسویان در مصر به تاریکی تجربیات دیگر استعمارگران در خاورمیانه نبود، اما غرب‌ستیزان و مخالفان مظاهر تجدد محمدعلی پاشا را که بلافاصله پس از خروج فرانسویان در مصر بر سر کار آمده بود، غ...

مقام وزارت عظمی در دوره عثمانی همواره به مدرسیان برخاسته از طبقه علمیه اختصاص داشت. در پی تحولات پس از جنگ آنقره (802/1402م)، فردی از طبقه غلامان (قوللر) عهده‌دار این منصب شد. از این­رو مدرسیان در روزگار مرادم دوم (حک. 824-848/ 1421-1444م و 850-855/ 1446-1451م) برای تجدید نفوذ سیاسی پیشین خود اقدام کردند. آنها با بهره‌گیری از تحولات اوایل سلطنت این سلطان، بایزید پاشا وزیر اوّل غیرمدرسی را از پیش...

کتاب ‏‎"‎‏اضوا علی متشابهات القرآن‏‎"‎‏ نوعی کتاب تفسیری است که به تفسیر بعضی از آیات متشابه و مشکل قرآن پرداخته است.نویسنده آیاتی را که از نظر نحوی ، بلاغی، علمی و فلسفی مشکل بوده و برای اینکه از وضوح کافی برخوردار نبوده در قالب سوال و جواب مطرح شده نموده است. شیوه کار بدین صورت می باشد که آیه یا آیاتی از قرآن را به ترتیب آورده است و بعد با توجه به آن سوال یا سوالاتی را مطرح کرده و به آنها پاس...

رمانتیسم در ارتباطی تنگاتنگ با عصر جدید، درپی انقلاب فرانسه وبا رشد فرهنگی و اجتماعی مردم وصنعتی شدن جوامع غربدر اواخر قرن هجدهم واوائل قرن نوزدهم در کشورهای غربی رشد کرد، آنها که خرد وعقل را سرکوبگر ومحدود کننده ی احساسات وروح آدمی میپنداشتند،به تخیل وقدرت خیال ارزش زیادی دادند ومجال گسترده ای رابرای آن پدید آوردند وآنچه می نوشتند،جلوه های از جهان ناشناخته ی اندیشه وپندار بود . بابالارفتن سطح...

شوقی ومطران آثار جاودانی در ادبیات عربی باقی گذاشتند. شهرت آن ها آفاق کشور های عربی را در نور دید وبه کشور های دیگر رسید چنان که شوقی به "امیر الشعراء" ومطران به "شاعر الأقطار العربیه" (شاعر سرزمین های عربی) ملقب شدند. این رساله در پی بررسی مقایسه ای اشعار این دو شاعر جهت روشن نمودن ابعاد نوآوری در شعر آن هاست، در عین حال میزان همگامی دو شاعر را با مسائل روز آنها بررسی می کند چه، این دو شاعر ه...