برخلاف صورت های قدیم سلطه در میان جوامع بشری و انحصار آن به اخذ باج و خراج و ناتوانی در تغییر بنیادی شیوة مادی و معنوی زندگی جوامع تحت سلطه، استعمار یا صورت جدید سلطه در دوران جدید، افزون بر سلطۀ سیاسی و اقتصادی با اتکا به قدرت علمی، فنی، اقتصادی، و تسلیحاتی خویش شیوة زندگی مادی و معنوی را در مستعمرات و نیمه مستعمرات تغییر داد. در این میان ایران پس از نخستین شکست ها در برابر ارتش مدرن روسیه در ...

در اسلام همه مالیات ها در اختیار دولت اسلامی قرار می گیرد تا در جهت مصالح عمومی صرف شود. به طور کلی مالیات های اسلامی را می توان به دو دسته مالیات های ثابت (دایمی) و مالیات های متغیر تقسیم کرد. در مالیات های ثابت ( از جمله زکات، خمس، خراج و جزیه) نرخ مالیات توسط شریعت معین شده است. اما مالیاتهای متغیر بر حسب ضرورتها و تشخیص مصالح عامه وضع و دریافت می شود. در مقاله حاضر با توجه به اجماع نسبی فقه...

حکومت صفوی صحنة نخستین و فراگیرترین تجربة تعامل رهبری دینی با نهاد سیاسی در دوران رسمیت تشیع در ایران بود. در آن زمان، به ویژه در ایام استقرار حکومت صفوی (دوران شاه اسماعیل 907-930ﻫ.ق)، از سویی نخستین مبانی رفتار نهاد سیاسی در عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی با توضیح و تبیین رهبر دینی شکل گرفت و از سوی دیگر، موجب بروز تفاوت نگرش‌ها در میان عالمان دینی شد که تألیف رساله‌های جدلی را در پی داشت....

سرپیچی کامران­ میرزا حاکم هرات از انجام تعهد­اتی چون پرداخت خراج سالیانه، تهاجم به خراسان و تلاش برای تصرف سیستان، از جمله عواملی بود که محمد شاه را واداشت تا با لشکرکشی به هرات، هم کامران میرزا را تنبیه کند و هم این شهر را که وی در زمان حیات پدر تا چند قدمی فتح آن پیش رفته بود، مفتوح نماید. در این زمان از یک سو دولت روسیه تلاش می­کرد تا شاه قاجار را برای حمله به هرات تحریک و تشجیع نماید و در ص...

چکیده : عدمِ وجودِ تصوری روشن از مفهومِ "متنِ تاریخنگارانه"، نظریه پردازی و مفهوم سازی را در حوزه ی نظریِ تاریخ و شعبات آن، دچارِ صعوبت نموده است. این معضل همچنین، پژوهشگرانِ حوزه ی تاریخِ تاریخنگاری را در تشخیص و بررسیِ مصادیقِ متونِ تاریخگارانه، درگیرِ اشکال و تشتت کرده است. برای پاسخگویی بدین مشکل، این گونه فرض شد که گونه هایی از آثارِ مکتوب موجود است که بر سر تلقیِ آنان به عنوانِ متنِ تاریخنگارانه، اجماعی ...

فارس از مهمترین ایالات ایران، در عصر خلیفه دوم عمربن خطاب (13ه.ق.- 23ه.ق.) مورد توجه و از دو سوی بحرین و بصره مورد هجوم قرار می گیرد و به تدریج پنج کوره فارس توسط مسلمانان فتح می شود. منابع اسلامی تاریخ های مختلفی را برای فتوح و همچنین نام فاتحان کوره ها ارایه می دهند که نشان دهنده شورش های مختلف ساکنان این کوره ها پس از هربار فتح بوده است. هدف این پژوهش، بررسی سیر فتوح در فارس و اختلاف گزارش ه...

مالکیت رابطه ای است اعتباری بین مال و شخص حقیقی یا حقوقی به گونه ای که حق تصرف و سلطه بر آن را دارد. اسلام سه نوع مالکیت پذیرفته است . یک: مالکیت دولت اسلامی دو: مالکیت عمومی سه: مالکیت خصوصی. مالکیت دولت اسلامی مستقیما در پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد و مالکیت عمومی و خصوصی نیز از این جهت که مالک هنگام تصرف در مال باید ضوابطی را که حکومت تعیین نموده است را رعایت کند به طور غیر مستقیم در ب...

برخی از پژوهشگران، حکومت خوارزمشاهیان را در قامت یک امپراطوری می دانند و در همین چارچوب به عوامل شکست خوارزمشاهیان می پردازند. امپراطوری در مورد کشورهایی به کار برده می شود که دارای عناصر پهناوری قلمرو، قدرت نظامی و یک نظریه و قدرت فردی باشد درحالی که این عناصر با ویژگی های دولت خوارزمشاهیان مطابقت ندارد. این پژوهش در پاسخ به این سوال است که فراز و نشیب جغرافیای تاریخی دولت خوارزمشاهیان در طول ...

در اسلام همه مالیات ها در اختیار دولت اسلامی قرار می گیرد تا در جهت مصالح عمومی صرف شود. به طور کلی مالیات های اسلامی را می توان به دو دسته مالیات های ثابت (دایمی) و مالیات های متغیر تقسیم کرد. در مالیات های ثابت ( از جمله زکات، خمس، خراج و جزیه) نرخ مالیات توسط شریعت معین شده است. اما مالیاتهای متغیر بر حسب ضرورتها و تشخیص مصالح عامه وضع و دریافت می شود. در مقاله حاضر با توجه به اجماع نسبی فق...

رشیدالدین فضل‌الله همدانی (645-718 ق/ 1247- 1318 م) طبیب، مورخ، وزیر و سیاستمدار برجسته سلاطین بزرگ ایلخانی، غازان و اولجایتو، به شمار می رود. بدون تردید فعالیت‌های اجتماعی این وزیر مدبر و دانشمند در گرایش سلاطین متأخر ایلخانی به اعمال یک سلسله اقدامات اصلاح طلبانه خصوصاً در زمینه اقتصادی و توسعه شهر و روستا و تثبیت نظام مالیاتی به نحو کاملاً چشم‌گیری مؤثر بوده است. از این روی شایسته است فعالیتها...