تهیدستان شهری شامل گروه‎های متعددی مانند لوطیان ، مزدوران شهری، دست‎فروشان، حاشیه‎نشینان شهری و... بودند. با شروع انقلاب مشروطه، بیشترِ این اقشار به امید رهایی از فقر و فشارهای اقتصادی به انقلابیون پیوستند. اما، در پی ایجاد مشکلاتی نظیر افزایش قیمت اجناس از تحقّق آمال خود در حکومت مشروطه ناامید شدند و از آنجا که تحت نفوذ نخبگان جامعه بودند، با شکل گیری دو گروه مشروطه خواهان و سلطنت طلبان، لوطیان ...

در واقع چرایی تحقق مشروطه و تحول حقوق اساسی را می بایست در احساس شکست ایرانیان در برابر غرب جستجو نمود. شکستی که هویت ایرانی را در خطر نابودی قرار داده بود از این رو ایرانیان با اتخاذ رویکردی تعاملی با غرب، سعی در پذیرش عناصر حقوقی جدید و هضم آن در هاضمه ی هویتی خویش برآمدند. چراکه یگانه راه برون رفت از نا به سامانی کشور را برقراری نظم حقوقی جدید می پنداشتند. چرایی تحول حقوق اساسی در ایران عصر ...

از نظر فقهای امامیه یکی از اصول مورد عنایت در حکومت اسلامی، مشارکت سیاسی مردم در امر حکومت است. با توجه به اقوال مختلف فقهای عصر مشروطه، پهلوی و انقلاب اسلامی درباره­ی ماهیت مشارکت سیاسی مردم که منجر به نقد و نظر از سوی برخی روشنفکران گشته است، مسأله واکاوی دیدگاه فقها و ریشه­ یابی علت این تضارب اندیشه، اهمیت و ضرورت پرداختن به این مسأله را روشن می­ سازد. پژوهش حاضر که به روش توصیفی تحلیلی انجا...

چکیده در پی اقداماتی که از دوره مشروطه در راستای گسترش دایره نفوذ حکومت در اقصا نقاط کشور صورت گرفت، تغییراتی در ابعاد مختلف مدیریت روستایی از جمله منصب کدخدایی و ساختار و کارکردهای آن ایجاد گردید. هدف مقاله حاضر بررسی منبع اقتدار این منصب، جایگاه و ساختار آن در مدیریت جامعه روستایی، کارکردها و همچنین حقوق آن از برقرای مشروطه تا پایان حکومت پهلوی اول می باشد. در این پژوهش از نظریه ماکس وبر در ب...

اگرچه بررسی ریشه های پیدایش انقلاب مشروطه همواره ایده ای جذاب و قابل تأمل بوده، اما تاکنون تلاشی جدی برای تبیین نظری انقلاب، دست کم در زبان فارسی، صورت نگرفته است. به همین سبب این مقاله می کوشد علل اجتماعی ـ اقتصادی وقوع انقلاب مشروطه را در چهارچوب نظریۀ کارکردگرایی چالمرز جانسون تبیین کند. این نظریه مبتنی بر تعادل و هم بستگی اجتماعی است و اعتقاد دارد اگر نظام اجتماعی از حفظ تعادل خود در برابر...

ادبیات و بویژه شعر دوران مشروطیت، غالباً از نوع ادبیات اجتماعی‌سیاسی، و تصویرگر رنج‌های جامعه در برهه‌ای پرشتاب و حساس از تاریخ ایران است. شاعر مشروطه زبان اجتماع و بیانگر دردهای ایشان است. این مصایب، خواه از سوی اهل قدرت و حکومت باشد یا بیرون از آن، در شعر مشروطه بازتاب و نمودی برجسته و گسترده دارد. عمده‌ترین رسالت شعر مشروطه همراهی با مردم به قصدِ روشنگری و بیدارگری، نشان دادن اعتراض و خشم علیه...

مقاله حاضر در بردارنده دو دسته آراء‌ موافق و مخالفان در قبال حکومت قانون و قانونگذاری مشروطه است. موافقان بر اساس دلایلی چون تعدد قوانینی در باب یک جرم و گاه تناقضات میان آنها و همچنین تابعیت از مقتضیات زمان همانند اصولیون، به مشروطه خواهی روی آوردند. افرادی چون مستشارالدوله و فتحعلی آخوند زاده از این دسته بودند. لیکن مخالفان مشروطه ، با اعتقاد به دین اسلام به عنوان آخرین و کاملترین دین الهی بر...

چکیده دوره ی مشروطه یکی از دوره های بسیارمهم تاریخ است که درآن برای اولین بار در تاریخ ایران اندیشه هایی مانند رهایی از استعمار و استبداد،حکومت قانون،آزادی و برابری درجامعه مطرح شد. یکی ازابزارهای بسیار مهم روشنفکران در این دوره برای نشر و رواج افکار مترقیانه سرودن شعر و نشر آن در بین توده های مردم بود.یکی از انواع این اشعار شعر طنزآمیز بود. هرچند طنز از دیر باز در شعر و ادب فارسی سابقه داشت...

این تحقیق بر آن است تا با بررسی ادبیات نمایشی عصر مشروطه (تعزیه، سیاه بازی(روحوضی) و نمایشنامه)، حلقه پیوند میان این آثار و مخاطبان آن را یافته و از طریق این شناخت و آگاهی، بتواند بالنسبه به زوایایی از ذهنیت مردم و رفتار جمعی ایرانیان آن زمان دست یابد. مفهوم حکومت، مفهوم اساسی و مورد توجه این تحقیق است. در واقع با بازخوانی و واکاوی و تحلیل گفتمان برخی آثار سیاسی در حوزه ادبیات نمایشی، در پی آن...

نویسندة این مقاله ضمن بررسی جهان نمادین باستان، اسلام شیعی و تجدد معتقد است در ذهنیت ایرانیان، میان جهان نمادین باستانی و اسلامی- شیعی پیوندی تاریخی وجود دارد و از اواخر سدة نوزدهم، ورود تجدد به ایران با دستاوردهایی نظیر تأسیسات تمدنی، شکل گیری جنبش مشروطه و حکومت پهلوی سبب گسست در این ذهنیت شده است. با وجود این گسست، ذهنیت ایرانیان ویژگی های نمادین خود را حفظ کرده است و تاکنون نتوانسته جهان نم...