تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می دهد و جای گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه های آن، از جمله: ستاره پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی ن...

در ادبیات معاصر تاجیک آثاری که براساس روایت و اساطیر نوشته شده اند، بسیار دچار آمده اند و نویسندگان زیادی به خلق آثار براساس روایت ها و افسانه های قدیمی خلق تاجیک پرداخته اند؛ لیکن از همه بیشتر م. میرشکر اساطیر و روایات و افسانه های خلقی را برای ترغیب سنت های عالی اخلاقی، اجتماعی و سیاسی، وطن پروری و انسان دوستی، و اتحاد و یگانگی استفاده کرده است و داستان قشلاق طلایی گواه روشنی بر این اندیشه اس...

شیوۀ به‏کارگیری زبان در شاهنامۀ فردوسی همچون آثار دیگر بزرگان ادب فارسی، شیوه‏ای خلّاقانه و در عین حال منحصر به فرد است. نمونه‏ای از این خلّاقیت هنگام استفاده از واژۀ سخن روی می‏نماید. فردوسی بدون مقید ماندن به کاربرد‏های متداول این واژه در روزگار وی، قابلیت خاص واژۀ یاد شده را دریافته است و در درون منظومۀ هنری خود ظرفیت تعبیریِ بسیار فراخی بدان بخشیده است. هدف پژوهش حاضر آن است تا به منظور تبیین ...

حماسه تصویری از داستان قهرمانان و ابرمردان در نجات و رستگاری کشور از شر اهریمنان است و یکی از اصول مهم زندگی قهرمانان که افرادی نیمه­خدا و نیمه­انسان،هستند، همسرگزینی آنان می­باشد. اگر به اکثر ازدواج قهرمانان نگریسته شود، ازدواج با گروه مقابل که گاهی مظهر نیروی شر هستند در پی پیروزی یا آزمونی، رایج است. این ازدواج که در اصطلاح جامعه­شناسی برون همسری نامیده می­شود،  ازدواجی است که زن و شوهر می ت...

الماس خان کَندوله ای کرمانشاهی از شاعران حماسه سرای بومی و محلی است که داستان های حماسی و غنایی فراوانی را به زبان کردی گورانی سروده است و یکی از این منظومه های حماسی، «رستم نامه» است که شرح نبردهای سپاه ایران به سپهسالاری رستم با سپاه دیوان به سرکردگی زنون جادو می باشد. این مقاله با هدف تبیین و تحلیل شخصیّتقهرمان و ضد قهرمان در حماسۀ «رستم نامۀ » به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده و نتایج آن نشان م...

عالجنا فی هذه الدراسه و هی دراسه تحلیلیه وصفیه «دراسه تحلیلیه لظاهره الوقوف علی الأطلال بین الأدب الجاهلی و الأدب الحسینی». فالأطلال هو ما بقی من أثار دیار المحبوب و المعشوق خاصه فی الأدب الجاهلی و یذکر فیه الشاعر أیام الخوالی التی مرَّ فیها و یصف الأثار الباقیه من سکن المحبوب و یصورها و یجسمها أمام عینیه کما یصور الشاعر الحسینی مواقف و منازل الإمام الحسین و أهل بیته و أصحابه فی خروجهم من المدینه...

در این تحقیق ابتدا زندگی و خصائص حضرت زینب(ع) و نقش و جایگاه سرنوشت ساز حضرت زینب کبری(ع) درنهضت کربلا مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه خطبه های آتشین حضرت زینب (ع) معرفی شده و نقش و اهمیت آن سخنان در پی حادثه کربلاء و مسئولیت سنگینی که پس از شهادت امام حسین(ع) بر دوش حضرت زینب(ع) به عنوان سفیر کربلا و ادامه دهنده نهضت و پیام رسان عاشورا به وضوح نمایان شد . هدف کلی تحقیق شرح و تفسیر و تحلیل خط...

واقعه ی عاشوراء و شهادت امام حسین)ع( ازجمله بزرگترین حوادث در تاریخ اسلام بعد از واقعه ی غدیر شمرده می شود که در آن روز بهترین و عزیزترین خاندان رسول الله -صلّی الله علیه وآله وسلّم- در صحرای کربلاء به شهادت رسیدند. این واقعه ی انسانی در روحیه ی شاعران بسیار تأثیر گذار بوده چنانکه شاعران در طول تاریخ به سرودن شعر درباره آن همّت گماشتند. دو تن از شاعران نامی معاصر عراق شمرده می شوند که اشعار » ...

یعتبر التّراث الدّینی، والتّاریخی، والأدبی، والأسطوری لدی المجتمعات البشریّة ذخرا لشعراءها وأدباءها مغذّین به فکرهم وفنّهم حیث یحیون بهذا التّراث ثقافتهم. حمید السّبزواری وأحمد دحبور کلاهما من الشّعراء ذوی الصّیت فی الأدب الحدیث فی إیران وفلسطین الّذینِ استدعیا التّراث فی مواضع کثیرة من إنشاداتهما لیعبّرا عن أفکارهما وآرائهما الشّعریّة برموز ودلالات متّخذة من التّراث. یعدّ اشتراک الشّاعرین فی اعتناق الإسلام کدین ل...

التعبیر بالرمزومعطیات التراث الدینی تعطی زخماً وغنیً وخصوبةً للنص الشعری، وأصالةً لأدب الأدیب وهذا ما دأب علیه الشعراء المعاصرون. و الشاعر السوری نزار قبانی عکف علی توظیف تقنیات حدیثة فی منجزه الشعری، لما فیها من قدرة علی توجیه الأفکار وتعمیق الرؤیة الفنیّة وإثراء النص وتخصیبه؛ و من هذه التقنیات التی عمد لها فی تجربته الشعریة توظیف و استدعاء أهل البیت (ع). لأن أهل البیت (ع) منذ قدیم الزمن کانوا رمزاً...