فضایل شهرها از جمله موضوعاتی است که خاستگاه بسیاری از روایات ساختگی است. در این نوشتار ما در پی آنیم که روایات فضایل شهر مقدس قم را ارزیابی سندی و متنی داشته باشیم. این روایات اولین بار از طریق حسن بن علی بن حسین بن موسی بن بابویه قمی (برادر میانی شیخ صدوق)، عابدی زاهد و عزلت نشین - که بهره ای از فقه نداشت - برای حسن بن محمد بن حسن سائب اشعری قمی نقل شد. بعد ها این روایات توسط مؤلفان جوامع حدیث...

نقش کوفه در جریان‏های سیاسی جهان اسلام و فراز و فرودهایی که در طیّ آن، برای آن شهر ایجاد شد، حائز اهمیت زیادی است. شناخت چگونگی شکل‏گیری شهر کوفه و اوضاع اجتماعی آن در یک دوره پر هیجان از تاریخ اسلام (از سال 17ه تا پایان خلافت حسن بن علی‏علیه السلام) تأثیر فراوانی در فهم شرایط سیاسی، اجتماعی حاکم بر کوفه در دوره انتقال خلافت از حسن بن علی‏علیه السلام به معاویه دارد. در این مقاله تحولات تاریخ صدر...

در میان فلاسفه، مشهور است که اصل حسن و قبح عقلی، امری مشهور و از آرای محموده است و اعتباری جز بنای عقلا ندارد؛ و از این رو، در جدل قابل استفاده است. اما به نظر می رسد این اصل، یکی از یقینیات است و در برهان قابل استفاده می باشد. در این مقاله ابتدا دیدگاه مشهور فلاسفه نقد شده و نیز توجیهات مربوط به این دیدگاه ناصواب ذکر شده است. در مرحلۀ بعد، دو دیدگاه معاصر دربارۀ معیار حسن و قبح عقلی، بررسی شده...

زمینه و هدف: از جمله موهبات الهی که به بشر عنایت شده، صدای خوش است، آن گونه که خداوند انبیا را که افضل نوع بشر هستند، خوش صدا مبعوث فرموده و در حدیث شریفی نیز آمده است: «ما بعث الله نبیا الا حسن الصوت»(1). خداوند هیچ پیامبری را مبعوث نفرمود مگر این که از صفات آن پیامبر صدای خوش بود. برخی افراد از صوت حسن که از نعمت های الهی است سوءاستفاده می نمایند. طی این مقاله ما بر آن شدیم تا موارد حسن استفا...

در این مقاله به نقش اساسی نظریه حسن و قبح عقلی در اثبات بسیاری از دعاوی الهیات و کلام از دیدگاه علامه شعرانی می پردازیم. پس از توضیح دلایل شعرانی در قبول نظریه حسن و قبح عقلی به موارد استفاده از آن در آثار ایشان اشاره شده است. چگونگی اثبات ضرورت دین، توضیح انواع نیازهای آدمی به دین و انتظار بشر از دین براساس نظریه حسن و قبح عقلی بیان شده است.

در هر قرارداد‘ متعهد در صورت عهد شکنی مکلف به جبران خسارت هم پیمان خود است و متعهدله ‘ به منظور تقویت این طلب احتمالی‘ مایل است که همان ابتدا‘ شخص سومی ضامن مدیون باشد تادر فرض تخلف او‘ خسارت بدون جبران نماند. از سوی دیگر‘ قانون مدنی‘ به پیروی از عقیدة مرسوم فقیهان امامیه عقد ضمان را مفید انتقال دین می داند(مادة 698) و وجود سبب دین مضمون به را هنگام عقد‘ کمترین شرط صحت آن محسوب می دارد ( مادة ...

اجرای قانون بدون توجه به ویژگی های روحی و شخصی افراد، به نتایجی ناعادلانه منجر می شود. اخلاق این روند را برنمی تابد و تعدیل خشکی قواعد حقوقی را توصیه می کند. هرچند بایدها هست ها را به رسمیت می شناسند، تغییر می دهند یا طرد می کنند، هست ها نیز خود را بر بایدها تحمیل می کنند و آن ها را تغییر می دهند. این کارکرد با جلوگیری از اجرای ناعادلانۀ قانون، همانند دریچۀ اطمینان، کارکرد مطلوب و عادلانۀ حقوق ...

مذاکرات در عرصۀ روابط بین‌الملل، به‌ویژه با هدف حل‌وفصل مسالمت‌آمیز اختلافات بین‌المللی، می‌بایست با حسن نیت دنبال شود، چراکه انجام مذاکرات با حسن نیت به‌عنوان یک قاعدۀ بین‌المللی و در برخی موارد، پیش‌شرط لازم برای انعقاد معاهده یا انجام توافق است. هر زمان که توافق صریحی، برای انجام مذاکره وجود داشته باشد، چه عبارت «حسن نیت» در آن آمده باشد یا خیر، طرفین باید طبق اصل وفای به عهد، و مادۀ 26 عهدن...

نظام حقوقی اسلام با حفظ اصول باید با نظام های حقوقی دیگر تعامل داشته باشد. موضوع مهم، بررسی علمی این تعامل است تا به التقاط منجر نشود. برخی حقوقدانان به صرف یافتن مصادیقی از یک اصل حقوقی در نظام های حقوقی دیگر، سخن از انطباق آن اصل با فقه امامیه و حقوق ایران به میان می آورند، در حالی که برای اثبات این انطباق، علاوه بر بررسی وحدت ملاک در مصادیق اصل حسن نیت در فقه امامیه، باید مسئله رابطه حسن نیت...

حسن و قبح اخلاقی( ذاتی یا عقلی) دارای جایگاه ارزشمندی در علومی هم چون علم اخلاق است که  با نفی آن اخلاق نسبی می شود. در این مقاله به تعریف و نقد مفاهیم حسن و قبح می­پردازیم.