مهمترین بعد اسماء و صفات الهی جنبه معناشناختی آن است. تفسیر انسان از این جنبه اسماء و صفات، بر نوع ارتباط انسان با خداوند تاثیر عمیقی خواهد داشت، زیرا شناخت خدا و سخن گفتن با او از طریق اسماء و صفات خداوند است. این جهت از اسماء و صفات به این پرسش پاسخ می‌دهد که چگونه می‌توان درباره صفات خداوند سخن گفت و این صفات چه نسبتی با صفات انسان دارند؟ نوشتار پیش رو، به روش تحلیل گزاره‌ای دیدگاه دیونیسی...

چکیده بررسی اسماء و صفات الهی در قرآن کریم و روایات به کوشش : زهرا محب پورحقیقی هدف از این پژوهش شناخت اسماء و صفات الهی بر مبنای قرآن و حدیث، بررسی آماری میزان تکرار آن ها در قرآن کریم و اعتبارسنجی دلالی برخی روایاتی که موضوع اصلی آن ها اسماء خداوند متعال است، به واسطه-ی عرضه ی آن ها بر قرآن، می باشد. بدین منظور در فصل نخست این رساله به مقدمه، اهمّیّت، هدف، روش، سوال های تحقیق و هم...

نظریّۀ «حدوث دهری» عمدتًا با میرداماد و به‌عنوان اساسی‌ترین نوآوریِ فلسفی او شناخته می‌شود. وی با اشاره به ناکامیِ فلاسفۀ پیش از خود در تبیین برهانیِ مسئلۀ پیدایش جهان، محتوا و اصطلاح نظریّۀ «حدوث دهری» را نتیجۀ ابداع خویش و بزرگترین ثمرۀ حکمت یمانی دانسته است. از سوی دیگر، ملّامحمّداسماعیل خواجویی بر بنیاد متن رسالۀ نور الهدایة و پذیرش انتساب آن به جلال‌الدین دوانی، دیدگاه‌ او را بر آموزۀ حدو...

اسماء الهی را می توان به عنوان یکی از وجوهی که عرفان اسلا می را از سایر عرفان های شرق و غرب جدا می سازد، مطرح کرد. اسماء الحسنی در عرفان اسلامی، نمایانگر ارتباط ذات مقدس حق با عالم و انسان از طرفی و واسطه معرفت انسان نسبت به خداوند از طرف دیگر است. امام خمینی (ره) اسماء و صفات الهی را از سه منظر مورد بررسی قرار داده است: 1- رابطه اسماء و صفات الهی با ذات مقدس حق 2- رابطه اسماء وصفات الهی با موج...

مسئلة حدوث عالَم از دیرباز مطمح نظر حکما و فلاسفه بوده است؛ این مسئله در حوزة تفکر اسلامی، به دلیل ارتباطی که با مضامین دینی داشته است، مورد توجه و بررسی بسیار قرار گرفته است؛ به­گونه­ای که چندین نظریه برای به تصویر کشیدن حدوث عالَم از سوی متفکرین مسلمان در طول تاریخ تفکر اسلامی و در عرصه­های کلام، فلسفه و عرفان، طرح شده است. صدرالمتألهین در عین التزام به چارچوب مباحث فیلسوفان گذشته، به فضل نظری...

مسئلة حدوث عالَم از دیرباز مطمح نظر حکما و فلاسفه بوده است؛ این مسئله در حوزة تفکر اسلامی، به دلیل ارتباطی که با مضامین دینی داشته است، مورد توجه و بررسی بسیار قرار گرفته است؛ به­گونه­ای که چندین نظریه برای به تصویر کشیدن حدوث عالَم از سوی متفکرین مسلمان در طول تاریخ تفکر اسلامی و در عرصه­های کلام، فلسفه و عرفان، طرح شده است. صدرالمتألهین در عین التزام به چارچوب مباحث فیلسوفان گذشته، به فضل نظری...

این نوشتار بحثی است تطبیقی در مورد حدوث نفس، بین فلسقه اسلامی و آیات و روایات. چون بنظر می رسد بسیاری از مشکلات این مسئله ناشی از خلط معانی مفردات این بحث است نویسنده نخست مفردات بحث را بررسی می کند و سپس با تفحص در کتب ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا، به بررسی حدوث نفس در فلسفه می پردازد و از بین دو قول معروف یعنی حدوث جسمانی و حدوث روحانی نفس، اولی را بر می گزیند و آن را دیدگاه فلسفه اسلامی در ...

در بینش «ابن عربی» ظهور هستی همراه است با ظهور اسماء الهی، و در بین آن اسماء به دلیل تمایل به ظهور حبی تناکح صورت گرفته است. در نتیجه منشأ عوالم میل به ظهور اسماء بوده است. تناکح اسمائی منجر به تکوین شده و در تمام حضرات لحظه به لحظه این هم آمیزی صورت می پذیرد. اما شکل تناکح و تولد منتجه از آن در هر حضرت یا عالمی متفاوت با حضرات و عوالم دیگر است. البته ظهور اسماء در مظاهر متعدد منافی با اتحاد ذا...

در معناشناسی «الاسماء» در آیه «و علّم آدم الأسماء ...»، میانمفسران شیعه اختلاف نظر جدی وجود دارد. بر پایه دیدگاه تفسیری علامه طباطبایی; در المیزان و هم‌چنین تفسیر تسنیم، مقصود از «الاسماء» در این آیه «مفاتح» (انعام: 59)و «خزائن» (حجر: 21) است. این تبیین معناشناختی از اسماء در این نظریه مبتنی بر سهاصل اراده مسمّیات اسماء از «الاسماء» در آیه مذکور، مخلوق بودن «مفاتح الغیب» و اطلاقداشتن «شیء» در آیه...

سنایی غزنوی از پرآوازه ترین شاعران قرن ششم هجری و از پیشگامان شعر عرفانی محسوب می شود. برای نخستین بار در شعر اوست که مفاهیم و اصطلاحات عرفانی،  لطایف و دقایق قرآنی بسیاری به شعر فارسی راه می یابد، که اسماء و صفات حضرت احدیّت، مهم ترینِ آنها به شمار می­آید. در این تحقیق نحوه تجلی اسماء و صفات الهی از منظر زبانی و واژگانی مورد بررسی قرار می­گیرد. سنایی گاه نام و صفت باری تعالی را منطبق با آیات و ر...