مسألة اعتبار مطلق یا مشروط روایاتی که در کتاب‌های چهارگانه حدیث شیعه (کافی، فقیه، تهذیب و استبصار) گردآوری شده مهمترین چالش میان اخباریان و اجتهادگرایان است. مجتهدان اصولی که جملگی در عدم اعتقاد به اعتبار همه روایات کتب اربعه اشتراک‌نظر دارند در مورد دایره اخبار معتبر یکسان نمی‌اندیشند. برخی از آنها به اعتبار اغلب روایات این کتب تمایل دارند, و گروهی دیگر روش سخت‌گیرانه را برگزیده و اکثر این روا...

در این نوشتار انتظار از متن در «من وحی القرآن» به دوبخش کلی تقسیم شده و به تفکیک دربارۀ آن سخن گفته شده است: یک: انتظار از قرآن با توجه به طبیعت زبانی آن. دو: انتظار از قرآن با توجه به طبیعت معارفی آن. طبیعت عربی بودن، ظهر و بطن و محکم و متشابه و چندمعنایی و استعمال لفظ در بیشتر از یک معنا، زبان رمزی نداشتن و برای عموم مردم بودن قرآن و حجیت ظواهر، در حوزه طبیعت زبانی قرآن مورد توجه قرار گرفته ...

یکی از اختلافات میان اصولیین و اخباریین و مرحوم محقق قمی این است که آیا ظواهر آیات قرآن کریم حجت می باشند و می توان به آنها در استنباط احکام شرعی استدلال و تمسک نمود؟ از آنجایی که قرآن کریم یکی از منابع اصلی در فقه به شمار می رود اگر بتوان حجیت ظواهر آن را اثبات کرد، در استنباط احکام شرعی فواید فراوانی دارد و اگر حجیت ظواهر آن ثابت نشود یکی از عظیم ترین و اصلی ترین منابع استنباط احکام شرعی از د...

میزان اتکا و اطمینان به ظواهر قرآن و نقش روایات در این مهم، از مبانی زبان‌شناختی قرآن کریم است و همواره حجم درخوری از مباحث اصولی و هرمنوتیکی را به خود اختصاص داده و می‌دهد. در این مقاله در صدد هستیم موضوع مذکور را نه صرفاً با رویکرد اصولی یا هرمنوتیکی، بلکه در پرتو آموزه‌های نهج‌البلاغه بررسی کنیم. در آموزه‌های امیرمومنان علی علیه‌السلام با دو دسته از بیانات مواجه هستیم. دستۀ اول شواهدی که ممکن...

این پایان نامه تحقیقی به تشریح مفاد کتاب حجیت دلیل عقلی تألیف سیدعبدالله شبّر می پردازد و ادله حجیت عقل در استنباط حکم شرعی را تجزیه و تحلیل فقهی و اصولی می کند. نویسنده در یک مقدمه و پنج فصل ضمن تبیین دیدگاه های علامه سیدعبدالله شبّر در کیفیت حجیت دلیل عقل در کشف احکام شرعی نزد امامیه، روش ایشان در این زمینه را بررسی کرده است. وی در مقدمه پس از بیان اهمیت اثبات حجیت عقل و دلیل عقلی در فقه امامیه...

پایان نامه مورد نظر به بررسی جایگاه عقل در فقه امامیه در طی چهار فصل همت گمارده است. فصل اول به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی واژگان مرتبط با رساله پرداخته است و علاوه بر بررسی سیر تطور تاریخی استناد به دلیل عقل ، اقسام ادله عقلی را مورد کاوش قرار داده است.درفصل دوم اقسام ادله عقلی در دو بخش مستقلات عقلیه و غیرمستقلات عقلیه بیان شده است و سعی شده است حجیت و مشروعیت آن اثبات شود.فصل سوم به بررسی قا...

از جمله امارات مورد بحث در علم اصول شهرت فتوائیه است که به معنی فتوای واحد معظم فقهای امامیه است. علمای اصول، تنها در حجیت و عدم حجیت آن بحث دارند؛ در حالیکه امکان دسترسی به فتوای معظم فقها نیز جای بحث دارد از این­رو شیخ انصاری در کتاب رسائل، شهرت فتوائیه را به فتوای معظم فقهاء معروف تعریف کرده است. نظر نگارنده این است دسترسی به آراء معظم فقها معروف و غیرمعروف به دلائلی غیرممکن است که از جمله اَ...

اجتهاد و افتا در تاریخ فقه شیعه همواره به‌صورت فردی انجام می‌گرفته است. در این مقاله، «حجیت و اعتبار اجتهاد و افتای گروهی» و «جواز تقلید از شورای فقهی» موردبحث قرار گرفته است. ازنظرِ موضوعی، اجتهاد و افتا به‌عنوان عملیاتی تخصصی موردنظر است که به‌صورت گروهی انجام می‌گیرد. بررسی ادلۀ حجیت فتوا و لزوم تقلید از مجتهد به‌ویژه سیرۀ عُقلا به‌عنوان مهم‌ترین دلیل، نشان می‌دهد که ملاک حجیت، هم در اجتهاد و ...

منابع و متون مقدس دینی از جمله مهمترین عوامل تعیین کنندۀ نگرش، انگیزش و کنش انسان درباره مسائل مختلف است و کتاب مقدس به عنوان متن دینی مقدس و مرجع دارای حجیت و در طول تاریخ مسیحیت، منشأ استخراج و استنباط تعالیم و احکام مختلف درباره زن بوده و جایگاه او را در عرصه های مختلف حیات، تعیین و تبیین کرده است. نامه های پولس به عنوان مهمترین شخصیت شکل دهندۀ مسیحیت رایج، بخش قابل ملاحظه ای از عهد جدید را ...

بدون شک بنای عقلا از جمله ادله مهم استخراج احکام شمرده می­شود. لذا لازم است ماهیت این بنا و گستره حجیت آن خصوصاً نسبت به مسائل مستحدثه مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. نگارنده پس از تبیین مبانی حجیت بنای عقلا در میان صاحب­نظران و نقد و بررسی آن، صحت مبنای اول را که بر پایه احراز عدم ردع بنای عقلا از ناحیه شارع است، اثبات می­کند. در گام بعدی نیز به بررسی ثمرات هر یک از این مبانی در مواجه با مسائل مس...