این مقاله با استفاده از چارچوب نظری هابرماس در مورد رابطه بین «شناخت و علائق انسانی»  و تفکیک سه نوع دانش و  علائق انسانی متناظر با آن ها به عنوان سه پارادایم یا الگو، به بررسی "کیفیت الگویی" آثار جامعه شناسی در ایران می‌پردازد. مقالات «مجله جامعه شناسی ایران» از سال 1380 تا 1385  به عنوان نمونه ای کمابیش گویا از آثار جامعه شناسی ایران، برای مطالعه انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می‏دهد که از ...

با ورود امواج تجدد در قلمرو عثمانی که برای سال های متمادی مرکزیت تمدن اسلامی را در اختیار داشت، زیست فرهنگی، سیاسی و اجتماعی مسلمانان بتدریج دگرگون شد، به دنبال این دگرگونی ها زمینه های بروز مسایل ناشی از رویارویی سنت و تجدد و به دنبال آن شرایط ظهور رشته ی جامعه شناسی بوجود آمد. جامعه شناسی در ترکیه، در پاسخ به پرسش هایی که در ارتباط با بحران های بوجود آمده در حیات فکری، نظامی و سیاسی امپراطوری...

به ضعف گراییدن فضاهای شهری مدرن در ایران‌ طرد تقریبی این ساحت از زندگی جمعی را، از حیط? نظریه‌پردازی معمارانه به دنبال داشته است. در مقاله? حاضر، نویسندگان با شناسایی گرایش‌های اصلی در نظریه پردازی های مزبور، به شناسایی مولفه‌های اجتماعی و جامعه‌شناختی آن‌ها پرداخته و سپس، با مرور تحولات اخیر در حوز? جامعه شناسی تاریخی، امکان به‌کارگیری آن را در تشخیص دلائل و زمینه‌های تضعیف فضاهای شهری مدرن در...

از نظر تاریخی و سیاسی علم حقوق یا فن حقوق یا آمیزه های حقوق بدون ارتباط با قدرت و سیاست نیست.هم چنانکه بدون ارتباط با تاریخ، جامعه شناسی، روانشناسی مردم شناسی و فلسفه نیست. کسی که فقط مواد قانونی را بشناسد و علت وجود ماده را نفهمد چیزی بیش از یک تکنسین حقوق نخواهد بود.از نظر بحث تاریخی قدرت همیشه در دست یک نفر یا نماینده آن فرد یا رئیس قبیله یا حاکم یا شاه متمرکز بوده است...  

نمودهای متفاوت دین لزوماً منجر به رویکردهای متفاوت به شناخت دین می شوند: رویکرد درون دینی برای مطالعه نمود معرفتی و رویکرد برون دینی برای مطالعه نمود خارجی. کانون توجه، هدف شناسایی و در نتیجه روش این دو رویکرد تفاوت مهمی با هم دارند. از این منظر، این دو رویکرد در یک سطح نیستند تا تعارض کنند، بلکه- با رعایت حدود و شرایط- بیشتر مکمل هم در شناخت همه جانبه دین محسوب می شوند. یکی از دین شناسی هایی که...

یکی از مباحث بسیار مهم در حوزۀ جامعه شناسی تاریخی، نگاه شرق شناسانه به مقولۀ «غیر» و «ایران» است. نگارندگان در این مقاله به مبحث ایران شناسی به مثابه یک مقوله در حوزۀ جامعه شناسی تاریخی پرداخته اند. ایران شناسی در جهان تاریخی بس دراز دارد، از روزی که پای جهانگردان به ایران باز شد، ایران شناسی نیز پا گرفت. از روزگار صفوی به این سو که ثباتی سیاسی و رونق اقتصادی در ایران پدید آمد، توجه فرنگیان به ...

تعزیه، یکی از اشکال مذهبی نمایش ایرانی است که بنابر نظر پژوهشگران این حوزه، در دودمان قاجار، خاصه عهد ناصری، به اوج شکوفایی خود رسیده است. به زعم بسیاری از آنها، علل مهم شکوفایی این گونه نمایشی در عهد قاجار، یکی تدوام قدرت مذهب تشیع از عهد صفوی به بعد و دیگر، ساخت و برپایی تکایای موقت و تکایای ثابتی چون تکیه دولت بوده است. در این میان برخی آرا، تأثیر شرایط اجتماعی- تاریخی ایران را بر این گونه ن...

یکی از مسائل اجتماعی که در ایران کمتر به آن توجه شده بررسی زمینه های تشدید کننده دیگرکشی است. به این دلیل مقاله حاضر مبتنی بر پژوهشی می باشد که هدف اصلی آن بررسی جامعه شناختیتکاملی زمینه های تشدید کننده دیگرکشی در شهر تهران می باشد.روش تحقیق، روش تحلیل محتوا است. برای تحلیل کمی از تکنیک های جدول توزیع فراوانی یک متغیره و چند متغیره، درصد توزیع فراوانی و نمودار استفاده شده است. در این پژوهش برای...

در مقالة حاضر بعد تصمیم گیری مشارکتی در مشروطیت ازلحاظ نوع کنش و روابط، مورد توجه قرار گرفته است. براساس این، پژوهش بر احزاب مجلس دوم متمرکز شده است که حتی در نخستین گام تصمیم گیری، یعنی «حل اختلاف» به سوی مذاکرات سازنده پیش نمی رفتند. از این رو، «کشمکش خلع سلاح مجاهدین» یا «پارک اتابک» انتخاب و این مسئله مطرح شده که چگونه و با چه شیوه هایی طرفین در هر مرحله به منازعات موجود واکنش نشان دادند؛ ب...