انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از رخدادهای مهم نیمه دوم قرن بیستم نه تنها تغییرات بنیادینی را در جغرافیای سیاسی ایران به وجود آورده، بلکه دامنه­های آن بسی فراتر از یک کشور رفته و به ویژه در ساختار سیاسی و اجتماعی جوامع اسلامی اثر شگرفی گذاشته است. در این راستا سیاست­خارجی جمهوری اسلامی ایران و عملکردهای خارجی انقلاب اسلامی ایران بازتاب و جلوه‌هایی از این تأثیر قلمداد می­گردد؛ از این­رو، بررسی...

انقلاب اسلامی به‌عنوان بزرگ‌ترین اتفاق در تاریخ معاصر ایران، پیامدهای فراوانی را برای خرده نظام‌های درون جامعه ایرانی به همراه داشته و علوم سیاسی نیز به‌عنوان جزئی از نظام آموزشی، متأثر از انقلاب اسلامی‌شده است. شناخت تغییرات علوم سیاسی ناشی از انقلاب اسلامی، ضرورت مطالعات نظری در این حوزه را بیش‌ازپیش روشن می‌سازد. مقاله پیش رو در پی پاسخ به این پرسش است که «تأثیرات انقلاب اسلامی به‌عنوان مؤلف...

مقایسۀ شباهت ها و تفاوت های انقلاب اسلامی ایران و تحولات سیاسی سال 2011 مصر، به عنوان دو کشور اسلامی، از موضوعات مهم و نیازمند پژوهش است. یکی از موضوعاتی که در مطالعۀ تطبیقی این دو انقلاب نیازمند توجه است، انطباق پذیری نظریه های انقلاب غربی درخصوص انقلاب در این دو کشور اسلامی است. نظریۀ «انقلاب هانتینگتون» که به عنوان یکی از نظریه های متأخر در علل رویداد انقلاب ها ارائه گردیده، از سوی برخی پژوه...

ایران ومصر دوکشوری هستند که اسلام سیاسی در آن ها قدمتی دیرینه دارد. ایران اولین کشوری است که انقلابی بر اساس تئوری اسلامی را بنا نهاد؛ به همین سبب صدور انقلاب در دستور کار این کشور قرار گرفت .ضمن اینکه جریان های اسلامی در سایر کشورهای اسلامی به طور طبیعی از انقلاب ایران متأثر شدند. یکی از کشورهایی که انتظار می رفت انقلاب اسلامی اثر بنیادینی بر آن بگذارد، کشور مصر بود.کشور مصر با سابقه ترین کشور...

هرسیکل کامل اقتصاد سیاسی ایران تقریباً به مدت یک ربع قرن و از سه دوره تشکیل شده است که عبارت‌اند از دوره‌های «تثبیت»، «رشد اقتصادی در فضای بسته (یا نیمه‌باز) سیاسی» و «فضای باز سیاسی». اولویت آنها به ترتیب دستیابی به «امنیت (و یا عدالت)»، «رشد اقتصادی» و «آزادی» بوده است.          از «کودتای رضاشاه (1299) تا کودتای محمدرضاشاه (1332)»، از «کودتای محمدرضاشاه (1332) تا انقلاب اسلامی (1357)»، از «ان...

روندپژوهی توسعۀ سیاسی در تاریخ معاصر ایران نشان می‌دهد که به‌رغم همۀ تلاش‌ها و فرازونشیب‌ها درجهت دستیابی به توسعۀ سیاسی در ادوار مختلف، تا قبل از انقلاب اسلامی شاخصه‌های توسعه سیاسی در ایران چندان رشد نکرده و گسترش نیافته است. درعوض، پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شاخصه‌های کمّی و کیفی توسعۀ سیاسی از رشد چشمگیری برخوردار شده‌اند؛ اما چگونه؟ بنابراین، پرسش اساسی پژوهش حاضر این است که عمده‌ترین پیش‌...

هنگامی که در جست وجوی عنوانی برای فصلنامه مطالعات جنگ ایران و عراق بودیم، بی اختیار به یاد تعبیر میشل فوکو از انقلاب اسلامی ایران افتادیم. وی انقلاب اسلامی ایران را با جمله مذهب روح جهان فاقد روح تفسیر می کند . به اعتقاد وی، انقلاب اسلامی، تجلی بارز اراده جمعی ملت ایران است؛ اراده ای که نمی توان آن را از مقولات رایجی چون مبارزه طبقاتی یا سیستم اقتصادی ناشی دانست. از دیدگاه وی، موفقیت و کارآیی ا...

غلامرضا ازهاری در سال 1291ه.ش در شهر شیراز به دنیا آمدپس از طی مراحل تحصیلات مقدماتی وارد نظام شدوتا درجه ارتشبدی ارتقا یافت.در دورانی مقام نخست وزیری یافت که66ساله بودوموج انقلابی سراسر ایران را فرا گرفته بودوشاه از روی ناچاری به این چهره نظامی روی آوردتا شاید گره ای از مشکلات را بگشایدوبا ایجاد رعب ووحشت مردم را ازموضع انقلابی عقب رانده وبحران وشورش را فرو خواباند.از سوی دیگربعضی از کشورهای ا...

گفتمان انقلاب اسلامی ایران را بایستی گفتمانی دینی- سیاسی دانست که در آن فرهنگ اسلامی نقش بارزی در پیروزیش داشت. از این¬رو می¬توان آن را حاصل گفتارهای اندیشمندان مسلمان در یکصد سال گذشته قبل از آن دانست که در پی بازگشت به خویشتن دینی، خواستار برقراری حکومت اسلامی به عنوان راه¬حلی برای حل مشکلات کنونی دنیای اسلام می¬دانستند. به همین دلیل، گفتمان این انقلاب در محدوده مرزهای جغرافیای ایران محصور نش...

در سال های پس از انقلاب اسلامی، هویت ملی ایرانی از فرهنگ سیاسی نخبگان جمهوری اسلامی ایران تاثیر گرفته است. این تاثیر را می توان از لحاظ ایدئولوژی انقلاب بر تحکیم و تداوم هویت سرزمینی ایران در چارچوب گفتمان انقلاب اسلامی، تحول این ایدئولوژی از گفتمان انقلاب به گفتمان اصلاحات، وتوسعه اقتصادی و شناخت بسترهای تکوینی گفتمان مردم سالاری دینی او نیز از لحاظ تاثیر بر مشارکت توده ای و بسیج سیاسی در چار...