واژة مشتق در دستورهای مبتنی بر نظریة ساختاری آن است که از یک تکواژ آزاد و دست کم یک وند ساخته شده­ باشد. بر اساس این نظریه، پایه­واژة کلمات مشتق الزاماً فعلی نیست و می­تواند اسمی و وصفی و... نیز باشد. همچنین، وند می‌تواند مقوله/نوع و معنای واژه را تغییر دهد و چندمعنایی پدید ­آورد. چندمعنایی یعنی یک واژه از چند معنی برخوردار باشد و می­تواند در سطح تکواژ، واژه، گروه و جمله بررسی شود. انتقال معنا، ...

در طبقه­بندی ینسن (1990) از فرایندهای صرفی- واجی در زبان­­های مختلف، شاید کمترین بسامد وقوع این فرایندها در میان زبان­ها، مربوط به فرایند حرکت تکواژ به دلیل ملاحظات صرفی- واجی است که باعث تغییر ترتیب معمول تکواژها در صورت واژه می­شود. در این مقاله، هدف معرفی نمونه­ای از این فرایند نادر در کردی کلهری است. این پدیده در افعال پسوندی­ رخ می­دهد که در ساختمان آنها، پی­بست ضمیری سوم شخص مفرد به کار ر...

در بسیاری از زبان‌های ایرانی، از جمله زبان فارسی، ستاک گذشتة شماری از فعل‌هایی که ریشه مختوم ‏به ‏r‏ پس از یک واکه، دارند در حالی به ‏‎ -štختم می‌شود که ‏r‏ از ساختمان آن‌ها حذف‌می‌گردد. نظر به ‏این که پایة بنیادین ستاک گذ‌شته‌ساز تکواژ ‏t‏- ‌است که طی فرایندهایی واژ-واجی، بصورت ‏تکواژگونه‌های مختلفی نمود پیدامی‌کند، نگارنده را بر آن داشت تا روند ساختار این تکواژ خاص را که ‏در مطالعات پیشین یا ...

در طبقه­بندی ینسن (1990) از فرایندهای صرفی- واجی در زبان­­های مختلف، شاید کمترین بسامد وقوع این فرایندها در میان زبان­ها، مربوط به فرایند حرکت تکواژ به دلیل ملاحظات صرفی- واجی است که باعث تغییر ترتیب معمول تکواژها در صورت واژه می­شود. در این مقاله، هدف معرفی نمونه­ای از این فرایند نادر در کردی کلهری است. این پدیده در افعال پسوندی­ رخ می­دهد که در ساختمان آنها، پی­بست ضمیری سوم شخص مفرد به کار ر...

پژوهش حاضر در زمینه علم صرف است، علمی که به مطالعه درونی واژه ها پرداخته وبر شناخت تکواژ ها، همچنین معنی و دامنه بسامدشان استوار است. برای بررسی و تحلیل تکواژها، " –گر، -بان، -دار، -چی" را که در زبان فارسی برای ساخت نام مشاغل پربسامد هستند برگزیده ایم. در این راستا، واژه های مشتق با این ساختار را در حوزه نام مشاغل در زبان فارسی و فرانسه گرد آوری کرده ایم تا در این مقاله به بررسی و تحلیل ساختار ...

توجه به این نکته که اضافه مصدر به معمولش لفظی است یا معنوی در ترکیب نحوی جمله ها اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا در بسیاری موارد برای مشخص کردن اعراب واژگان، دانستن این مسأله ضروری و اجتناب ناپذیر است. در این مقاله پس از بررسی دیدگاه نحویان موافق و مخالف، به این نتیجه رسیدیم که اضافه مصدر به معمولش معنوی است و منظور از اصطلاح نحوی «عدم انفصال»، قرارنگرفتن ضمیر میان مضاف و مضاف إلیه است. همچنین اگر تاب...

همیشه در بررسی وضعیت تحصیلی دانش آموزان، با مشکلات مختلفی مواجه می شویم و مشکلات مربوط به خوانش متن یکی از موارد مهم می باشد که منجربه افت تحصیلی می شود. مهارت در خواندن یکی از مهمترین نیاز‎های یادگیری دانش‎آموزان در زندگی امروزی است. توانایی درک مطلب و استنتاج از متون درسی و غیردرسی، دانش‎آموزان را با افکار و اطلاعات جدیدی آشنا می‎سازد تا بهتر زیستن را بیاموزند. هدف از نگارش این پایان نامه، بر...

رساله حاضر حاصل پژوهشی است در باره مقوله "حروف اضافه" و "را" در تاریخ زبان فارسی که براساس نظریه ساختگرائی انجام پذیرفته است . بدین منظور 9 متن کهن از دوره های مختلف زبان فارسی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است . به دلیل اهمیت و مشخصه های خاص آثار دوره نخستین زبان فارسی، منابع این تحقیق بیشتر از این دوره برگزیده شده اند. در نتیجه این پژوهش نکات تازه و مفیدی در رابطه با نقش و کارکد این دو مقوله...

در این پژوهش فرایندهای واژه سازی به شیو? ترکیب در بوستان سعدی بررسی شده است. واژه سازی و اشکال آن (ترکیب و اشتقاق) به دستگاه ساختواژی زبان مربوط می شود. در پژوهش حاضر الگوهای واژه سازی پس از تحقیق و بررسی و با توجه به منابع مربوط در این زمینه استخراج گردید. تعداد 1587 واژ? مرکب براساس واژه سازی از دیدگاه نظری? ایکس تیره در 83 الگو و پنج گروه اسم، صفت، فعل، قید و حرف مرکب طبقه بندی شدند. نتایج ح...

عنوان این پژوهش «بررسی وندهای مورد اختلاف در زبان فارسی» می باشد. در این مجموعه وندها فقط از لحاظ صوری بررسی شده اند و نه از لحاظ کاربرد. با این وجود در معرفی هر وند، چندین کاربرد و مثال ارائه شده است. روش گردآوری و تحلیل مواد مورد بررسی در این پژوهش بدین صورت بوده که ابتدا کلیه وندها اعم از پیشوند و پسوند از منابع موجود در کتابنامه استخراج و از نظر نقش و مقوله بررسی و دسته بندی شده و انواع آنه...