امروزه همه فرهیختگان و باورمندان به ادیان الهی برای نیل به تفاهم و همزیستی دینی و انسانی، مراوده و گفتگوی دانشمندان مذهبی را لازم می دانند و تأکید می کنند که انجام این گفتگو ها موجب پیدایش حس تفاهم و درک حقیقی دینی خواهد شد. طبیعی است که محور اصلی این گفتگو ها متون مقدس و حیانی است. در این میان قرآن کریم و کتاب مقدس بیشترین پیروان الهی را به خود اختصاص داده اند. از این رو، یکی از محور های اصلی،...

نظریۀ انسان کامل در عرفان اسلامی و یهود برگرفته از متون مقدس (قرآن و تورات) و سنت های آن دو بوده است و تاریخی به بلندای تاریخ ادیان به صورت عام و تاریخ اسلام به صورت خاص دارد. پس از توحید و معرفۀالله، هیچ موضوعی به قدر و منزلت انسان شناسی مدنظر ادیان الهی نبوده است؛ زیرا انسان کامل و آدم قادمون مظهر اتمّ و جلوۀ اعظم الله و یهوه، جامع اسما، صفات و سفیروت، آغاز و فرجام هستی و قرآن و تورات ناطق است...

چکیده از زمان نزول قرآن تاکنون، مخالفان اسلام تلاش کرده اند تا با ایجاد تردید در الهی بودن قرآن، آن را ساخته ذهن بشر و برگرفته از منابع پیشین بدانند. قرآن کریم خود نیز به این موضوع اشاره کرده و به اجمال پاسخ مدعیان را داده است. در سده های اخیر با گسترش موج اسلام پژوهی در غرب، فرضیه اقتباس برخی از محتویات قرآن از متون ادیان گذشته نیز یکی از زمینه های فعالیت خاورشناسان قرار گرفت. آنها علاوه بر ا...

تنوع ادیان از چالش‌برانگیزترین مسائل دنیای معاصر بوده که واکنش‌های گوناگونی از جمله پلورالیسم یا کثرت‌گرایی دینی را در پی داشته است که فیلسوفان دین معاصر، آن را در قالب نظریۀ منسجمی تبیین کرده‌اند. جان هیک مدعی است که فارغ از صورت‌پردازی این نظریه، محتوای آن قرن‌ها پیش توسط اندیشمندانی (از جمله ابن‌عربی) ابراز شده است. در این مقاله ضمن بررسی ادعای مذکور، بر آنیم که نوع مواجهۀ ابن‌عربی با مسئلۀ ...

 طرح پرسشهایى درباره سنجش نظریه پلورالیسم و پیامدهاى علمى و عملى آن از منظر قرآن است. نویسنده، پس از معرفى اجمالى پلورالیسم، در رابطه با نجات انسان سه دیدگاه انحصارگرایى، کثرت‌گرایى، و شمول گرایى رامطرح نموده سپس دیدگاه‌هایى را درباره کثرت گرایى دینى آورده آن گاه پرسشهایى را براى شناخت دیدگاه قرآن طرح مى‌کند: 1- قرآن کدامیک از سه دیدگاه یاد شده را مى‌پذیرد؟ 2- آیا داورى قرآن نسبت به ادیان توحید...

این مقاله پس از بررسی کوتاه ریشة واژة بهشت و جایگاه آن در ادیان پیش از اسلام، این مفهوم را در فرهنگ اسلامی از جنبه های گوناگون پیگیری می کند و نخست بهشت را در قرآن کریم مورد بررسی قرار می دهد، آنگاه به بهشت در احادیث می پردازد. سپس مسائل فلسفی و کلامی و عرفانی مربوط به بهشت را طرح می کند.

یکی از موضوعات مهم در در ادیان و بویژه دین مبین اسلام موضوع شعارهای این دین است که در حفظ و پیشبرد اهداف والای آن نقش سازنده ای دارد هر چند این موضوع ارتباط نزدیکی با احکام و اعتقادات دارد ، چنانچه برخی شعار را همان احکام و فرایض الهی دانسته اند اما باید گفت احکامی مانند نماز و روزه و زکات و حج و... خود بخشی از شعارهای اسلامی است که دین بدون آن معنا و ماهیت مستقل ندارد به عبارت دیگر خداوند به م...

تعامل و ارتباط میان قرآن و عترت مورد بررسی قرار گرفته است.  نویسنده نخست از چالشهای سه گانه متون مقدس ادیان آسمانی، 1- انکار و حق ناپذیری مخاطبان، 2- تحریف لفظی و 3- تأویل و تحریف معنوی سخن گفته، سپس از تلاش پیامبر در جهت حفظ و صیانت لفظی قرآن و تمهیداتی که به پیدایش و گسترش دانش و تعلیم و تعلّم انجامید، یاد کرده است. آن گاه از نگرانی پیامبر نسبت به تحریف معنوی قرآن بحث کرده، تدابیری را که پیامب...

این رساله به صورت تحلیلی توصیفی با روش کتابخانه ای در حوزه علوم قرآن و حدیث انجام گرفته است. از منظر آیات قرآن ادیان قبل از اسلام تحریف شده اند و لذا آیات فراوان در مذمت رفتار اهل کتاب وجود دارد. اما نسخ ادیان پیشین به معنای ناسازگاری اصول ادیان نمی باشد چرا که تعالیم مشترکی میان ادیان توحیدی مشاهده می شود و پیامبران هر یک پایه گذاران دین مستقلی نبوده اند به عبارت دیگر: در ادیان تکامل وجود دارد...