رمان «عصفور من الشرق» از توفیق الحکیم و داستان بلند «قندیل ام هاشم» از یحیی حقی هر دو از آثار به نام ادبیات معاصر عرب هستند که اتفاقا هر دو، چالش های روابط میان شرق و غرب ر ا به تصویر کشیده اند. اما علی رغم نگارش این دو رمان به فاصله ای نزدیک از یکدیگر (دهه 40 و آغاز دهه ی 50) و همچنین محوریت روابط شرق و غرب در هر دو، تفاوت های زیادی در ساختار هر دو رمان و نحوه ی ارائه ی مضمون اصلی در آنها، به ...

افسانه شهرزاد، مشهورترین افسانه هزار و یک شب ، الهام بخش آثار ادبی فراوانی در ادبیات عرب بوده است. توفیق حکیم با الهام از این اثر، نمایش نامه زیبای خود را با نام شهرزاد آفرید که نقادان ادبی آن را شاهکاری در نمایشنامه نویسی دانسته اند. توفیق حکیم ،شخصیت شهرزاد را ژرف ساخت نمایش نامه خود قرار داده و با تصرفی ادیبانه در آن، به نمایش نامه خود صورت نمادین بخشیده و هزار و یک شب را در حد اعتلای عظمت ف...

مسئله اصلی این پژوهش، بازنمایی مفهوم طنز، هزل و هجو درروزنامه ی توفیق در سه دوره ی انتشار این نشریه است.در این تحقیق، از هر دوره ی روزنامه ی توفیق، ده شماره به عنوان نمونه به روش تحلیل محتوای کیفی مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نظریات مربوط به کارناوال، رمان رابله ای وخنده باختین به این سوال پاسخ خواهیم داد که "مجله ی توفیق چگونه شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه ی ایران را در غالب طنز یا هزل و...

ادبیات مقاومت فلسطین که به دنبال اشغال این سرزمین شکل گرفت، به عرصه ای برای ظهور و فعالیت بسیاری از شاعران تبدیل شد. هر کس که در خود اندک مایه ای شاعرانه دید برای نشان دادن احساس خود نسبت به اشغال فلسطین به سرودن شعر در این باره پرداخت. میزان موفّقیت هر شاعری به اقبال شعرش از سوی مردم و تأثیرگذاری او بر مخاطبان بستگی دارد و این موفّقیت در میان شاعران مشهور مقاومت متفاوت است. توفیق زیّاد از جمله اد...

«توفیق الحکیم» یکی از نویسندگان نام آور معاصر و چیره دست در ادبیات نمایشی عرب به شمار می رود. و از آنجایی که آثار او در این زمینه از کیفیت شایانی برخوردار است این انگیزه را برای بررسی آنها ایجاد می کند. یکی از این آثار ارزشمند وی در زمینه ادبیات نمایشی "الخروج من الجنه" است که بررسی آن می تواند آشنایی هرچه بیشتر با آثار او را به عنوان یک هدف تا حدودی برآورده سازد. در روند بررسی اثر وی در این پ...

هنر نمایش را می توان بدون تردید در زمره ی دستاوردهای عظیم فرهن گی بشر در طولتاریخ قلمداد نمود . برخی تاریخ نویسان پیدایش این هنر را در اشکال اولیه آن، به مصریانباستان نسبت می دهند، هر چند که این عقیده در تاریخ مکتوب هنر نمایش جایی ندارد .آنچه بر هم گان مسلّم است ظهور این هنر برای او لین بار در ادبیات یونان باستان است،زمانی که یونان در قرن ششم قبل از میلاد شاهد دوره ای از شکوفایی و پیشرفت در عر...

یکی از وظایف ادبیات تطبیقی، بررسی و تجزیه و تحلیل ارتباط­ها و شباهت­های بین ادبیات زبان­ها و ملیّت­های مختلف است. «اقتباس» نیز از مهم­ترین موضوعات پژوهش­های ادبیات تطبیقی است که در آن، نویسنده به تفسیر یا بازآفرینی اثر هنری دیگر می­پردازد. توفیق الحکیم و غلامحسین ساعدی، دو نمایشنامه­نویس مطرح در ادبیات عربی و فارسی هستند که به ترتیب در نگارش نمایشنامة بجمالیون و پیگمالیون به اقتباس از اسطورة یون...

چکیده پژوهش حاضر به بررسی ساختار و مضمون رمان عوده الروح از توفیق حکیم؛ نویسنده ی معاصر مصر، اختصاص دارد، و در سه فصل تنظیم شده است: در فصل اول با مروری بر تاریخچه ی داستان به مباحث مختلفی درباره ی رمان از جمله: پیشینه ی رمان، پیدایش رمان در جهان، و سیر رمان-نویسی در مصر پرداخته شده؛ و در فصل دوم، زندگینامه ی توفیق حکیم و آثار او در زمینه های مختلف ادبی چون: نمایشنامه، قصه ی کوتاه و رمان مورد ...

اسماء و صفات الهی راه شناخت خدا و توجه به ذات بی مانند او می باشند. قرآن کریم و روایات ژرف ترین معارف را دربارة اسماء و صفات خداوند بزرگ فرا‎روی اندیشمندان و طالبان حق قرار داده اند. یکی از این معارف در جمعی از احادیث آمده است که راویان شیعه و سنی از رسول گرامی اسلام6، دربارة احصای اسماء نقل کرده اند. این نوشتار برای درک عمیق تر معنای احصا، پس از بررسی این احادیث، آرای اندیشمندان مسلمان را در م...