سال 1284 قمری نقطه‌ی عطفی در تحولات سیاسی کردستان اردلان بود. مقارن این سال شاهنشاه مقتدر قاجار، ناصرالدین شاه، در پی اعمال سیاست تمرکزگرایی، پس از مرگ والی اردلان از تفویض دوباره‌ی قدرت به اعضای این خاندان خودداری کرد. وی  با انتصاب یکی از شاهزادگان قجری به نام فرهاد میرزا معتمدالدوله در این منطقه، به سلطه‌ی سیاسی چند‌صد ساله‌ی خاندان با‌نفوذ محلی اردلان خاتمه داد. این پژوهش با اتخاذ روش تاریخ...

در این مقاله ویژگی ها و تعیین کننده های مهاجرت مستقل زنان بر حسب مقصدهای عمده ی مهاجرتی تحلیل شده است. حجم نمونه شامل 14394 نفر زن است که از نمونه ی دو درصدی سرشماری سال 1390 به صورت تصادفی انتخاب شده اند. بر اساس نتایج به دست آمده الگوهای سنتی مهاجرت - که بیشتر مردگزین بوده و زنان به تبعیت از مردان مهاجرت می کردند - در حال تغییر است و به تدریج نوعی الگوی زنانه شدن مهاجرت در ایران در حال تکوین ...

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه‌ای و موردتوجه در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- ‌اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان‌های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن‌ترین جریان‌های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده‌است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه‌های مهاجر از استان آذربایجان‌شرقی باشیم. مطالعه کیفی از ...

الگوی توسعه برونزا در ایران نظام سنتی روابط میان شهرها را تضعیف  نمود. رشد بالای شهری به ظهور پدیده نخست شهری منجر شد و به مرکز کشور تهران برتری ویژه­ای داد. یکی از تبعات مهم آن از هم پاشی نظام شبکه شهری بوده است. شواهد نشان می­دهند که استان مازندران تحولات جمعیتی معناداری را تجربه کرده است و مراکز شهری بزرگتر با خوشه شدن در بخش میانی استان تسلط منطقه­ای خود را بر نظام شبکه شهری استان اعمال نمو...

نظام تصمیم گیری شهری نمی تواند کارگزار ناکارایی توسعه شهر و عنصری منفعل و غیر مسئول در قبال عدم تحقق طراحی مطلوب شهرها باشد. امروزه با گذشت چند دهه از تبیین نقش مؤثر طراحی شهری در بهبود شریط زیستی شهرها و ارائه نظریات متعدد در این زمینه، بیشتر گروهـهای حـرفه ای، ســازمانها و اتحادیه های توسعه شهری جهان در این ارتــباط موضع گیری نموده و تــلاش کـرده اند تا جایگاه طراحی شهری را (اگرچه با تعابیر م...

شدت مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران و اقامت خوشه‌ای مهاجران، موجب گردیده است در این مقاله، این جریان مهاجرتی با رویکرد شبکه‌ای مورد مطالعه قرار گیرد. با استفاده از روش‌های تحقیق پیمایش و گروه‌های متمرکز و نیز چارچوب مفهومی شبکه‌های اجتماعی مهاجر، سه جریان مهاجرتی شبکه‌ای، توده‌ای و دافعه‌ای از هم تفکیک شده‌اند که حدود سه چهارم آن از نوع شبکه‌ای است. بیشترین جابجایی خوشه‌ای جمعیت ا...

طی چندین دهه گذشته، مهاجرت به کلان شهرها ازجمله تهران مهمترین ویژگی جریان مهاجرتی در ایران بوده است. ازجانب دیگر، در دهه اخیر بر درصد مهاجرت­های شهر به روستا بیش از پیش افزوده شده است. جهت تحلیل بهتر وضعیت مهاجران معکوس و کلان شهری، با تحلیل ثانویه داده­های دو درصد سرشماری 1390 مهاجران این دو جریان مهاجرتی در ویژگی­های جمعیتی و اقتصادی مورد مطالعه مقایسه­ای قرار گرفته­اند. با تأکید بر نظریه­های...

 پایه و اساس مدیریت و سیاست‫گذاری‫ مهاجرتی، به‌ویژه مهاجرت بین‫المللی، شناخت علمی پدیده‌ی مهاجرت و ویژگی‫های مهاجران می‫باشد. چنین دانش و شناختی در کشورهای درحال توسعه از جمله ایران، علی‌رغم وجود اشکالاتی نظیر کم‫شماری، عمدتاً از طریق سرشماری‫های جمعیتی حاصل می‫شود. با این‌حال، علی‌رغم تاریخچه‌ی طولانی و حجم بالای حرکات مهاجرتی و پناهندگی از کشورهای همسایه به ایران و پیامدهای آن برای جوامع مبدأ،...

با نظر به اینکه هر جامعه برای نشاط معنوی، نیاز به عوامل فرهنگی و هنری دارد و با توجه به غنای فرهنگ ایران از نظر تنوع آئینها و جشنهای باشکوه که قدمت آنها به تاریخ و تمدن ایران زمین برمی گردد، طراحی مکانی با مفهوم مرکز گرایی برای گردهمایی ایرانیان پاسخ مناسبی برای این مهم به نظر می رسد. مفاهیم مرکز به خصوص در معماری ایرانی، معانی ژرف و واجد مفاهیم فرا مادی و عرفانی هستند؛ که انسان را از ماده فرات...

از زمان پیدایش تفکر برنامه ریزی، یعنی اوایل قرن چهاردهم هجری شمسی با روی کارآمدن رضاشاه تاکنون برنامه ریزی و توسعه منطقه ای در کشور همواره مطرح بوده است. این نکته مهم که در طول برنامه های عمرانی کشور قابل نقد و بررسی است، در مدت زمان نزدیک به نیم قرن مسیر پرفراز و نشیبی را بدون تحول و تکامل مثبت سپری کرده است. به رغم این سابقه طولانی، نتایج مورد انتظار یعنی توسعه متعادل منطقه ای در کشور حاصل نش...