در کتاب‌های روایی شیعه، به موضوع نصیحت حاکم اسلامی از سوی مردم به‌عنوان یک حق -تکلیف اشاره شده و در ادبیات فقهی- حقوقی کشور نیز رایج گردیده است. اما عدم تصریح قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به مسئله‌ی «النصیحه لائمه المسلمین»، ابعاد و چگونگی اعمال آن موجب شده است تا در مورد امکان استفاده از ظرفیت‌های این مهم در تفسیر اصول این قانون از جمله مسئله‌ی امکان یا شیوه‌ی نظارت مجلس خبرگان بر رهبری اخت...

جنگ‌های صلیبی، نقش زیادی در انتقال فرهنگ و تمدن اسلامی، به‌ویژه در حوزه ادبیات به اروپا داشت و تأثیرات بزرگی را نیز در آن قاره بر جای گذاشت؛ به گونه‌ای که ادبیات منظوم و منثور یا داستان‌های فلسفی، عرفانی و حماسی در قصه‌های مؤلفان اروپای قرون وسطا مؤثر واقع شد. ورود تعداد زیادی از لغات و اصطلاحات اسلامی و همچنین مثل‌های شرقی در زمینه‌های مختلف علوم، نشانگر نفوذ ادبیات مسلمانان به اروپاست. نوشتا...

نگارنده ابتدا منابع تاریخ اسلام و مستشرقین را ارزیابی کرده و سپس به طرح موضوعات رساله می پردازند. عناوین رساله عبارتند از : نصاری در جزیرة العرب از قدیم تا عهد رسول خدا (ص) شعرای نصرانی در عهد جاهلی حنفاء قبل و بعد از اسلام رابطه پیامبر با نصاری قبل و بعد از بعثت رابطه خلفاء راشدین با نصاری حیطه جغرافیایی نصاری ، چگونگی نفوذ آنها با عربستان ، تضاد آنها با یهود ، علت مهاجرت مسلمین به ح...

در چند دهه­ی اخیر، نظام مردم سالاری دینی، به مثابه­ی نظام سیاسی برآمده از آموزه­های اسلامی، مورد توجه متفکران در حوزه­های مختلفِ علوم انسانی قرار گرفته و از زوایا و رویکردهای گوناگون بدان نگریسته شده است. یکی از رویکردهایی که کمتر مورد توجه قرار گرفته، رویکرد تمدنی است؛ بدین معنا که این نظام به مثابه­ی بخشی از سیر تکاملی انقلاب اسلامی، چه ظرفیت­هایی برای شکل­گیری تمدن اسلامی دارد؟ در این مقاله، ...

عنوان پایان نامه چشم انداز تمدن اسلامی و راهکارهای تحقق آن از دیدگاه امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری است. واژه چشم انداز که در عنوان پایان نامه آمده واژه ای آینده پژوهی است. در این رساله به چشم انداز تمدن اسلامی از دیدگاه امام(ره) و مقام معظم رهبری بعنوان سناریو نگاه کرده ایم و چارچوب نظری تحقیق این رساله آینده پژوهی تجویزی بر اساس الگوی لیندامن و مارتا لیزلی است. و فرضیه تحقیق این چنین است: ا...

قرآن کریم، منبع اصلی و خطاناپذیر استخراج احکام و دستورات شرع است و برای فهم اسلام باید به قرآن مراجعه کرد. محقق در این پژوهش به بررسی ارتباط فرهنگ و تمدن، اشاره به مراحل شکل گیری یک تمدن، پیشینه و مراحل دوره های مختلف تمدن اسلامی پرداخته و هدف محقق، نهایتا بررسی مولفه های تمدن اسلامی و یافتن اصول و ارکان این تمدن از منظر قرآن کریم است. فرهنگ، تبلور فکر بشری است که منجر به شکل گیری و پیشرفت ت...

بازخوانی ظرفیت های عرفان اسلامی در تمدن زایی می تواند ضمن تقویت ادبیات توصیفی تمدن، اهمیت عرفان اسلامی را در نظام هماهنگ تمدنی معلوم سازد. آموزه های دو دانش عرفان نظری و عرفان عملی و عملکرد تاریخی عرفان اسلامی بنیان های نظری این پژوهش تمدنی است. در این میان، آورده اساسی عرفان نظری، یعنی «اسمای الهی و نکاح اسمایی» و آورده اصلی عرفان عملی «بُعد و قرب از حق تعالی» است که با استفاده از این مفاهیم، ت...

چکیده ندارد.

اساطیر همواره جز لاینفک فرهنگ، تاریخ و هنر هر تمدن بودهاند که این حقیقت غیر قابلانکار با مطالعه در متون تاریخی هر تمدن قابل تایید است. اسطورهها ساختهی ذهن خیالپرداز بشر هستند. در واقع انسان حضور خدایان را برای ادامهی حیات لازم و ضروری میدانست؛ آیینها نیز برای تداوم حضور اسطورهها در زندگی بشر بوجود آمدند بنابراین، اعتقادات هر تمدن بازتاب فرهنگ حاکم بر آن تمدن است که میتواند شامل یکتاپرستی، صنمپر...

ایرانی کیست و وجوه مشخصۀ آن کدام است؟ عناصر و مؤلفه‎های اساسی فرهنگ و هویت ایرانی چیست؟ چرا به‎رغم اینکه قلمرو ایرانی در طول تاریخ، سرزمین چندگانگی فرهنگ‎ها و تنوع و تحوّل مداوم آنها بود، یک جریان گستردۀ فرهنگی بر آن حاکم بوده و در عین کثرت ظاهری، وحدتی درونی موجب حفظ و بقای آن شده است؟ بی‎شک، اسلام، میراثی که از پیامبر گرامی به‎جای‎ماند، یکی از عناصر اصلی و سازندۀ هویت امروز ماست؛ به گونه‎ای که...