در بیشتر رشته‎های علوم انسانی تحلیل‎ها مبتنی بر نظریه‎ها صورت می‎گیرند و اساساً تحلیل خارج از نظریه اتقان و اعتبار کافی را ندارد. در نوشتار پیش رو به این پرسش پرداخته می‎شود که در حوزه مطالعات تمدنی - به عنوان یکی از حوزه‎های مطالعاتی نظری علوم اجتماعی - چگونه می‎توان از تمدن به مثابه یک سطح تحلیل و یا یک چارچوب نظری در تحلیل پدیده‎های اجتماعی بهره برد؟ به بیان دیگر، کاربست تمدن به مثابه یک نظری...

در این نوشتار، «خودکنترلى» یکى از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر کارایى و اثربخشى سازمان ها در متون مدیریتى، شمرده شده و اهمّیّت و نقش کلیدى آن در مدیریت مؤثر سازمانى و خاستگاه این بحث در فرهنگ اسلامى مورد بحث و بررسى قرار گرفته است تا با تکیه بر وحى و سنّت بتوان الگویى را براى سازمان هایى که در محیطى با حاکمیت اعتقادات، باورها و ارزش هاى اسلامى فعالیت مى کنند، ارائه کرد. الگویى که بتواند جهت دهنده ى...

در اندیشه تمدنی سید منیر الدین حسینی الهاشمی، تمدن بستر ساز ارتباط انسان با جامعه و طبیعت است و لازمه این ارتباط حضور تمدن هم در نحوه تأثیر انسان و جامعه بر طبیعت و هم در نحوه تأثیر طبیعت بر انسان و جامعه است. البته مناسبات و ابعاد حیات اجتماعی آن گاه وصف تمدنی می یابند که نهادینه شده باشند. اسلامی بودن تمدن به معنای جریان روشمند دین در تمامی حوزه های حیات تمدنی ـ اجتماعی بشر است. نظام مفاهیم (...

دیدگاه نصر در مورد تمدن ، حکایت از پارادایم جدیدی در تعریف تمدن دارد؛ اوبرخلاف طیف قدیم یتر نظریه پردازان عرصه تمدن، فرهنگ درون تمدنی و هویتمستقل فرهنگی را شاخصه و مبنای شکل گیری تمدنها و مرزبندی های تمدنی به شمارمی آورد؛ بر این اساس وی تمدن ها را مبتنی بر جوهرۀ فرهنگی آنها، به تمدن سنتی وتمدن مدرن تقسیم بندی می کند؛ از این منظر، هر امری در تمدن های سنتی مبتنی برنوعی ارتباط با ماوراء الطبیعه و ...

بحث همزیستی و مذاکره و گفتگوی میان تمدن ها که در برخی مقاطع تاریخی و در بعضی جوامع مطرح می شود و مورد اعتنا قرار می گیرد تنها در صورتی اصالت حقیقی خواهد داشت که مهمترین شرط لازم برای تحقق آن، یعنی رویکرد مسالمت در طرفین یا طرفهای مقابل، وجود داشته باشد. به تعبیری طرفین استانداردهای ارزشی خود را هم وزن بدانند و یا آنکه حداقلی از ارزش های تمدنی را نه در حرف بلکه در عمل برای طرف مقابل بشناسند. درو...

در سده‌هاى میانه اسلامى جشن‌هاى بسیارى به مناسبت‌هاى مختلف برگزار مى‌شد. امپراتورى عثمانى در برگزارى جشن‌ها در میان حکومت‌هاى اسلامى جایگاه ویژه‌اى داشته و تعدد و تنوع این جشن‌ها مایه ظهور گونه‌اى نوشتارها با عنوان سورنامه شده است. سورنامه‌ها علاوه بر وصف جشن‌ها، حاوى مینیاتورهایى  است که گزارش‌هاى مصورى از چگونگى برپایى جشن‌ها، حضور سلطان و نمایش‌ها عرضه مى‌کنند.  افزون بر ارزش هنرى سورنامه‌ها...

ابن‌خلدون نخستین فردی است که در مقدمه به بحث درباره تمدن پرداخت، اما سخنی از تمدن اسلامی به میان نیاورد. به نظر می‌رسد نخستین‌بار متفکران اروپایی بودند که در دوره معاصر، پس از درک مفهوم تمدن و سخن گفتن از تمدن اروپایی، به بحث از تمدن اسلامی نیز پرداختند. در اینجا این مسئله مطرح می‌شود که متفکران مسلمان از چه زمانی به تمدن اسلامی توجه کردند و در پی شناسایی آن برآمدند؟ پژوهش حاضر با مطالعه آثار ن...

«ایدز» یکى از بحران‏هاى رو به گسترش در دنیا و از جمله کشور ما به شمار مى‏رود. از این رو گشودن باب جدید مسائل ایدز در فقه، ضرورى به نظر مى‏رسد. همچنین قواعد فقهى مى‏تواند نسبت به پرداخت مسائل جدید، راهگشا باشد.آمار مراکز رسمى، حاکى از گسترش ایدز در ایران و لزوم توجه همه جانبه بدین آسیب بزرگ اجتماعى است.یکى از مسائل مهم در این باره، وظیفه حکومت اسلامى نسبت به پدیده ایدز و افراد مبتلا به آن است. ب...

 نقد و بررسى روش‌شناسى جان وَنْزْبرو در مورد تحلیل ادبى قرآن، تفسیر و سیره است. جان وَنْزْبرو استاد مدرسه مطالعات شرقى و آفریقایى در دانشگاه لندن براى حل کردنِ معضلاتى که در راه شناخت تاریخ اسلام وجود دارد، راه‌حل نظام‌مندى ارائه کرده است. وى در دو کتابش "مطالعات قرآنى" و "محیط فرقه‌اى"، مسأله شکل‌گیرى قرآن با توجه به شهادت متون تفسیرى بر این تکوین و تکامل و تحول دین اسلام را دنبال کرده است. نویسنده، ...

نویسنده پس از طرح دو نکته مقدماتى، یکى تعریف انسان متمدن و دیگر معناى بازگشت به خویش، نخست به تعریف حجاب پرداخته آن را حیا و پنهان داشتن جلوه‌هاى زنانه مى‌داند سپس حجاب اسلامى را با استناد به آیات بررسى کرده انگیزه‌هاى حفظ حجاب توسط زن مسلمان را در عصر حاضر برمى‌شمارد، آن گاه به چالشهاى فرا روى حجاب در جهان اسلام و بیرون از جهان اسلام پرداخته به یکى از پیامدهاى بى‌حجابى که ازدواج دیر هنگام است ...